سلام نو – سرویس سیاسی: "مانیفست سیاسی آیتالله سیستانی" چیست؟ مرجع تقلیدی که سالهاست از خانه کوچک خود در نجف خارج نشده، اما نبض سیاست عراق را در دست دارد و چشمها به در خانهاش دوخته شده تا ببینند کدام سیاستمدار عراقی یا غیر عراقی به ملاقاتش میرود و چه میگوید؟
آیتالله سیستانی هرگز رسما به عنوان یک سیاستمدار شناخته نشد و تلاش کرد تا کمترین اظهار نظرهای سیاسی را داشته باشد، اما همان اظهارنظرهای گاه به گاه به همراه منش و رفتار او در سیاست باعث شده تا از منشِ او در سیاست ورزی به عنوان مانیفست سیاسی آیتالله سیستانی یاد شود.
آیتالله سیستانی اخیرا دو دیدار مهم با دو چهره سیاسی داشت. اول حسن روحانی رییس جمهور ایران که نخستین دیدار آیتالله با یکی از روسای جمهور ایران بود و دیگری دیدار با نبیه بری، رییس مجلس لبنان و سیاستمدارن کهنهکار شیعه که دیدار مهمی برای منطقه به حساب میآمد.
آیتالله سیستانی در دیدار با روحانی به نقش ملت عراق در سرکوب داعش تاکید کرد و از جانفشانیها آنها تمجید کرد و بر لزوم این مسئله تاکید کرد که سیاستهای منطقهای و بین المللی در این منطقه حساس متعادل و متوازن باشد تا ملتهای آن را از خسران و مصائب بیشتر مصون بمانند.
مرجع عالی شیعیان در گفتوگو با نبی بری نیز به اهمیت تلاش همه در تثبیت همزیستی مسالمتآمیز با رعایت حقوق و احترام متقابل در جهت حفظ امنیت و ثبات و پیشرفت ملتها اشاره کرد.
شاید بتوان شالوده اندیشه سیاسی آیتالله سیستانی را همزیستی در سطح ملی و فراملی و توازن و تعادل در سیاست بین الملل دانست، رویکردی که با عدم دخالت شخص وی در سیاست عراق و خاورمیانه همراه شده است و مانیفست سیاسی وی را به نوعی تشکیل داده، مانیفستی که با اقبال مناسبی نیز رو به رو شده است.
آیا حضور روحانیون در سیاست ایران به نفع آنان بوده؟
به تازگی اظهاراتی به نقل از یکی از طلاب که در دیداری با آیتالله سیستانی حاضر بود نقل شد مبنی بر توصیه ایشان برای فاصله گرفتن روحانیون از سیاست و احتیاط در ورود به آن، واکنشهای بسیاری را در پی داشت. در نهایت روز گذشته دفتر آیتالله سید علی سیستانی، مرجع شیعیان در عراق، اظهارات و تحلیلات مطرحشده در خصوص مواضع و دیدگاههای فکری، سیاسی و اداری ایشان در مورد نظام حکومتی عراق را تکذیب کرد تا بحث و جدلها در این مورد فرو بنشیند.
به بهانه بحثهای در گرفته در این مورد گفتوگویی داشتیم با محمدتقی فاضل میبدی، استاد حوزه و دانشگاه درباره نگاههای مختلف به سیاست در ایران امروز و جنبهها مختلف آن.
امروز در ایران دو دیدگاه اصلی نسبت به حضور روحانیون در سیاست مطرح است. طیفی حضور روحانیون در سیاست و مناصب اجرایی را حق آنان میدانند و حتی جمهوری اسلامی را میراثی برای روحانیون جوان میدانند. در مقابل اما گروهی دیگر معتقدند باید احتیاط بیشتری نسبت به حضور روحانیون در سیاست به خرج داد چون عملکرد آنان به نام اسلام تمام میشود.
محمد تقی فاضل میبیدی در گفتوگو با سلام نو، با اشاره به سخنان منسوب به آیتالله سیستانی گفت: من نمیدانم این سخنانی که یک نفر از دیدار با آیتالله سیستانی نقل کرده تا چه حد دقیق و درست است ولی این حرف اساسا حرف عجیبی نیست و این همان حرفی است که امام هم در پاریس داشتند، حرف بسیار حکیمانه است. به گمان من هم بهتر است روحانیون به دلایل مختلف از ورود به کار اجرایی پرهیز کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به دلایل خود برای عدم ورود گسترده روحانیون به سیاست گفت: نخستین و شاید جدیترین دلیل این است که روحانیون در زمینه مرتبط با کار اجرایی تحصیل نکردهاند.
وی در ادامه گفت: مسئله دوم این است که شکست احتمالی روحانیت در امور اجرایی تنها به پای خودش نوشته نمیشود و به پای اسلام نوشته میشود و میگویند که اسلام بیش از این توان نداشته، آنچنان که میبینیم اکنون در ایران هم گاهی همین حرفها زده میشود و بدبینی ضعف در کارها به حساب اسلام گذاشته میشود.
این استاد و حوزه در تشریح دلیل سوم خود گفت: مسئله دیگر این است که کار روحانی تحقیق و پژوهش است و واقعا چه نیازی است وقتی روحانی در کار تحقیق و پژوهش موفق است وارد کار اجرایی شود.
میبدی در ادامه با اشاره به دیدگاه امام و آیتالله سیستانی گفت: به هر شکل دیدگاه آیتالله سیستانی و البته امام خمینی به مسئله ورود روحانیون به سیاست و کار اجرایی مانیفست بسیار خوبی است که باید مورد توجه روحانیون قرار بگیرید. متاسفانه امروز ما شاهدیم روحانیون در بسیاری از امور دخالت دارند که تخصصی ندارند و حتی گاهی چوب لای چرخ دولت میگذارند.
وی با اشاره به چهرههایی مثل دکتر بهشتی و آیتالله هاشمی گفت: البته ممکن روحانی در یک جایی موفق باشد و تبدیل به آیتالله هاشمی شود ولی همه که هاشمی نمیشوند.
میبیدی در واکنش به این حرف که برخی حضور روحانیون در مناسب مختلف را مقوم انقلابیگری میدانند گفت: مگر انقلابی بودن در روحانی بودن است؟ مگر در غیر روحانیون انقلابی نداریم؟ در اوایل انقلاب غیر روحانیون بیش از روحانیون انقلابی بودند و این دیدگاه دیدگاه غلطی است که روحانیون را انقلابیتر تصور کنیم.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه کسانی که طرفدار حضور بی حد و حصر روحانیون در سیاست و کار اجرایی هستند باید بیشتر دقت کنند گفت: برویم آمار بگیریم ببینیم مردم دیدگاه مثبتی به حضور روحانیون در مناصب اجرایی دارند یا خیر؟