سلام نو – سرویس اقتصادی: در بین شاخص های اقتصادی شاید تورم تنها موردی باشد که عامه جامعه نوسان آن را لمس می کنند، بی آنکه الزاما نیازی به دانستن تعریف دقیق تورم باشد. در این بین مفهوم دیگری به نام تورم انتظاری وجود دارد که خود از دلایل ایجاد تورم است و نقش زیادی در افزایش تورم اایفا می کند. نقشی که معمولا به آن توجه نمی شود.
به گزارش سلام نو، تورم انتظاری در واقع ارتباط تنگاتنگی با زمینه جامعه شناختی و روان شناختی علم اقتصاد دارد. یش‌بینی‌های تحولات اقتصادی آتی بر انتظارات قیمتی اثر می گذارد و این پیش بینی ها چه درست و چه غلط باشد در هدایت قیمت ها به سمت و سوی پیش بینی شده نقش دارد. تورم انتظاری به واسطه اعتماد به بانک های مرکزی و هدف گذاری قیمتی که به وسیله آنها انجام می شود، ایجاد می شود. همیشه مردم به چشم خود دیده اند که مقامات پولی هر ساله یک هدف تورمی را در نظر می گیرند و آن را اعلان عمومی می کنند و در عمل هم اقتصاد به همان هدف می رسد. این شرایط می تواند به سود بانک مرکزی باشد چرا که با جلب اعتماد و ثبات سیاست گذاری ها، اعتماد عمومی جلب شده و به تورم انتظاری جهت می دهد.
کافی است اعتماد عمومی به سیاست هایی که بانک مرکزی در پیش می گیرد با کاهش همراه شود. با این رویه کنترل تورم انتظاری از دست بانک مرکزی خارج خواهد شد و به این ترتیب تورم مستعد تبدیل شدن به پدیده ای افسارگسیخته و غیر قابل کنترل را خواهد داشت.
بدون تردید در شرایط کنونی کشور که شاهد معضلات زیادی در بحث تورم هستیم با اعمال سیاست های نادرست اقتصادی که ناکارآمدی اش عیان شده و همچنین تحریم های یکجانبه آمریکا که متاسفانه از نوبت های پیشین انسجام بیشتری دارد این واقعیت اتفاق افتاده که فعالان اقتصادی انتظارات خود را بر مبنای گفته های مسئولان ایجاد نمی کنند و بیش از هر وقت دیگری مردم تورم انتظاری خود را با توجه به داده های گذشته و حال شکل می دهند. در این اوضاع متشنج نوسانات و التهابات ارزی و همچنین طلا به این بی اعتمادی دامن می زند.
اگر متولیان امر بتوانند بازار ارز و همچنین بازار طلا را با موفقیت نسبی کنترل کنند و آرامشی توام با ثبات را در این دو بازار به وجود آورند دوباره می توان امیدوار بود که با جلب اعتماد عمومی ابزار پر قدرت تورم انتظاری به کنترل درآمده و به این شکل از تورم ناشی از فشار تورم انتظاری کاسته شود.
در جامعه فعلی ما کسر قابل توجهی از مردم مواد مصرفی خود را از چند ماه قبل فراهم می کنند و این امر سبب می شود مصرف گرایی متقاضی روز به روز افزایش پیدا کند. طبعا افزایش تقاضا و به تعبیری فشار تقاضا خود یکی از مولفه هایی است که باعث افزایش تورم می شود و از سویی دیگر متقاضیان کار و کارگرانی که دستمزد بالا تری طلب می کنند باعث می شوند تا هزینه تولید افزایش و در نتیجه تورم ناشی از فشار هزینه (تورم رکودی) ایجاد شود. همین مساله مثال مناسبی برای درک تاثیر رفتار مردم در ایجاد تورم است. بسیاری از اوقات مردم براساس برآوردهای شخصی خود و تفسیر رفتار اقتصاد با توجه نرخ تورم دوره های پیشین، باعث شکل گرفتن تورم انتظاری می شوند.
تدریجی و متنوع بودن سیاست‌های انقباضی مالی، تثبیت بازار ارز، دوری از شوک های سیاسی احتمالی در عرصه بین الملل، تعیین تکلیف بحث یارانه ها، مقابله صحیح با غول تقدینگی، ارتقای شفافیت اقتصادی و ... از جمله کارهایی است که باید در مسیر مقابله با تورم و همچنین تورم انتظاری انجام داد. با این حال تجربه سالهای اخیر نشان داده با فرض وجود اراده قوی برای برطرف کردن معضلات متاسفانه بحران های موجود در اقتصاد ایران به این سادگی ها قابل حل نیست.
