سلام نو – سرویس اقتصادی: چهل الی پنجاه هزار میلیارد عددی است که برای فرار مالیاتی سالانه کشور ذکر شده است. این جدا از حدود پنجاه هزار میلیاردی است که مشمول معافیت مالیاتی هستند. در واقع اگر این نزدیک به صد هزار میلیارد بودجه کشور - منهای حوزه هایی که معافیت مالیاتی آن واجب است - به بودجه بیاید، امید می رود شاهد تغییر ملموس در اقتصاد کشور باشیم.
به گزارش سلام نو، فرار مالیاتی بحث دیروز و امروز نیست و چندین سال است که لزوم اصلاح ساختاری نقل محافل است با این حال آنچنان که باید و شاید پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده است.
اصلاح نظام مالیاتی از اساسی ترین راهکارها برای تامین بودجه عمومی کشور و کم کردن وابستگی کشور به اقتصادی تک محصولی است. کم شدن فرار مالیاتی در کنار توسعه گردشگری می تواند تا حد زیادی اقتصاد نفتی ما را به سمت یک اقتصاد توسعه محور هدایت کند.
برخلاف کشور ما که بخش زیادی از درآمدش متکی به نفت است، سهم بزرگی از درآمد دولت ها در جهان مربوط به مالیاتی است که از مردم گرفته می شود. این روزها که تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران بیش از پیش نمودهای عینی اش نمایان می شود، اجتناب ناپذیر بودن اصلاح نظام مالیاتی بیشتر حس می شود.
در این بین قرار نیست افزایش درآمد مالیاتی کشور با فشار به اقشار ضعیف تر آن هم در روزهایی که تنگنای اقتصادی بیداد می کند، همراه باشد. طبعا این افزایش درآمد باید از محل مالیات بر درآمد اقشار پر درآمد کسب شود. هرچند رویه های نادرست و غیرشفاف فعلی باعث شده در بسیاری از مشاغل که حوزه سلامت مصداق بارز آن است مالیات آن طور که باید و شاید از صاحبان مشاغل اخذ نشود. به طور خاص فقط مقدار واقعی مالیات پزشکان حدود ۶۷۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده است.
به گفته مدیرکل دفتر حقوقی سازمان امور مالیاتی "صدور کد اقتصادی، کارت‌های بازرگانی، تشکیل شرکت‌های صوری، اعلام صوری ورشکستگی شرکت‌ها، صدور فاکتورهای صوری و جعلی، حساب‌های بانکی اجاره‌ای و به تازگی کد ملی اجاره‌ای از آسیب‌هایی است که در نظام اقتصادی وارد شده و به فرارهای مالیاتی بزرگ انجامیده است." در این شرایط با وجودی که مقابله با فرار مالیاتی تبدیل به یک مطالبه شده است، جلوگیری از فرار مالیاتی دانه درشت ها در این ساختار اقتصادی کار دشواری به نظر می رسد. اگرچه مجازات های کیفری هم برای فرار مالیاتی در نظر گرفته شده است اما تاجمیر ریاحی در این باره اظهار کرده است فراریان مالیاتی ساماندهی و استراتژی دارند و این بدان معناست که این افراد همزمان با تغییر قانون، مواضع خود را عوض کرده و به راهکارهای جدید متوسل می‌شوند.
بهره برداری از فرصت های پیش آمده برای اصلاح قوانین مالیاتی برای منطقی، محدود و هدفمندکردن معافیت های مالیاتی و همچنین ارائه پایه های مالیاتی جدید، ایجاد فضای تعامل و همکاری با مسئولان محلی و استانی و سایر سازمانها و تشکل های مردم نهاد در کنار تلاش برای تاثیرگذاری در فرآیندهای تعیین و تصویب ارقام مالیاتی در بودجه های سالانه و تعامل با مراجع ذیربط برای تبیین واقعیت ها و مختصات اقتصادی کشور و سازمان امور مالیاتی از جمله راهکارهایی است که تاکنون به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی از سوی دفتر پژوهش و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی ارائه شده است.حال اینکه چقدر در این امر موفق بوده ایم بحث دیگری است.
باید اذعان کرد که فرار مالیاتی تا زمانی که مالیات وجود دارد، ناگزیر از بین نخواهد رفت. این مساله نه تنها به لحاظ اقتصادی که از ابعاد جامعه شناختی و روان شناختی نیز قابل بررسی است. با این حال آنچه مهم است کاهش زمینه ها و عوامل آن و همچنین مسدود کردن روشهایی است که منجر به فرار مالیاتی می شود.
