سینما در سالی که گذشت مانند سال های پیشین با فرازو فرود و رویدادهای تلخ و شیرینی همراه بود. گاهی با اکران آثار ارزشمند با استقبال زیاد مخاطبان روبرو شد و گاهی نیز به دلیل نمایش فیلم هایی که صرفا جنبه ی سرگرم کننده داشته و برای گیشه ساخته شده بودند، با انتقاد مخاطبان و منتقدان روبرو شد.
** پرفروش ترین ها و کم فروش ترین های سینما در سال 97
«مصادره»، «لاتاری»، «تگزاس»، «به وقت شام» و «مغزهای کوچک زنگ زده» از جمله پرفروش ترین فیلم های سینمایی در سال 97 بودند. در این بین فیلم «هزار پا» ساخته «ابوالحسن داوودی» در ژانر کمدی، در جدول فروش فیلم های سال گذشته صدرنشین شد و با 38 میلیارد تومان فروش به پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمای ایران بدل شد. این فیلم رکورد «نهنگ عنبر2» با 20 میلیارد تومان فروش در سینماها را شکست و داوودی را پس از 16سال که از ساخت آخرین اثر او «نان، عشق، موتور هزار» می گذرد، باز هم در صدر کارگردانان سینمای کمدی ایران قرار داد.
در ژانر انیمیشن و کودک نیز انیمیشن «فیلشاه» در زمره پرفروش ترین های سینما در سال 97 قرار گرفت. «در جستجوی فریده» نیزپرفروش ترین فیلم بخش هنر و تجربه در سالی که گذشت بود. فیلم «گام های شیدایی» اما کم فروش ترین فیلم سینمایی سال 97 بود که اقبال اندکی در میان مخاطبان سینما داشت؛ اگرچه منتقدان بر این باورند که اختصاص ندادن سالن های سینمایی خوب به برخی فیلم ها از جمله گام های شیدایی به دلایلی از جمله نفوذ اندک سازندگان آنها، باعث شکست این فیلم ها در گیشه می شود.
** اکران پس از 6 سال توقیف
از بحث فروش فیلم های سینمای ایران در سال 97 که بگڋریم، یکی از اتفاق های مهم سینمایی در سال گذشته، اکران فیلم «آشغال های دوست داشتنی» به کارگردانی «محسن امیریوسفی» پس از 6سال توقیف است؛ رویدادی که موجب خرسندی اهالی و دوستداران سینما شد. این فیلم پس از اکران تحسین منتقدان را برانگیخت، با استقبال شدید مخاطبان روبرو شد و در هفته نخست یک میلیارد تومان فروش داشت.
** جشنواره سی و هفتم و حاشیه هایش
سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر اما مهمترین رخداد سینمایی در سال 97 بود که مانند سال های پیشین با آب و تاب همیشگی اش در مقایسه با دیگر جشنواره های هنری و حضور پر زرق و برق بازیگران و عوامل سینما روی فرش قرمز برگزار شد.
این دور از جشنواره که «ابراهیم داروغه زاده» دبیری آن را بر عهده داشت هم به مانند سال های گذشته، از افتتاح تا اختتام با حاشیه هایی همراه بود. نوع پوشش بازیگران روی فرش قرمز در طول جشنواره و امتناع «همایون غنی زاده» کارگردان جوان و تازه کار سینمای ایران از گرفتن سیمرغ بخش «نگاه نو» جشنواره برای فیلم «مسخره باز» در مراسم اختتامیه، از جمله حاشیه سازترین رخداد های سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بود که بازتاب گسترده ای در رسانه ها به ویژه فضای مجازی داشت.
اهدای سیمرغ بلورین در 6 بخش به فیلم «شبی که ماه کامل شد» ساخته «نرگس آبیار» یکی از مهم ترین رویدادهای سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر بود. فیلم مسخره باز ساخته غنی زاده هم در 4بخش موفق به دریافت سیمرغ شد. این فیلم سیمرغ های بلورین بهترین فیلم اول، بهترین فیلم هنر و تجربه، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و بهترین جلوه‌های ویژه بصری را از آن خود کرد.
اعطای قالب جوایز جشنواره سی و هفتم به دو فیلم «شبی که ماه کامل شد» و «مسخره باز» در سی هفتمین جشنواره فیلم فجر اما از سوی برخی منتقدان به نادیده انگاشتن برخی آثار حاضر در جشنواره به ویژه فیلم های «متری شیش و نیم»، «قصرشیرین»، «تختی» و «ماجرای نیمروز: رد خون» تعبیر شد و انتقادهایی را برانگیخت.
در همین ارتباط «سعید روستایی» کارگردان فیلم «متری شیش و نیم» که فیلم نخستش «ابد و یک روز» نامزد دریافت 9 سیمرغ بلورین از سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر شد و 6 سیمرغ از جمله بهترین کارگردانی و فیلمنامه را به دست آورد، وقتی در مراسم اختتامیه جشنواره سی و هفتم برای دریافت جایزه روی سن آمد، با لحنی تند و تیز اعتراض خود را اینگونه بیان کرد: «من پشت دستم را داغ می کنم که پلیس از جلوی دوربینم که هیچ، حتی از پشت دوربینم هم رد شود.» ظاهرا روستایی تصورش بر این بود که شخصیت خاکستری پلیس در اثر جدیدش به مذاق داوران خوش نیامده و همین موضوع سیمرغ ها را از دستان او روانه دستان نرگس آبیار کرده است.
** ماجرای پول های کثیف در سینما
یکی دیگر از رویدادهای مهم در عرصه سینما در سالی که گذشت مطرح شدن بحث پول های کثیف در سینما بود،؛موضوعی که در جریان جشنواره سی و هفتم نیز حاشیه های فراوانی را ایجاد کرد؛ تا جایی که دودش به چشم برخی فیلم های پرهزینه حاضر در جشنواره نیز رفت. با این حال هیچ یک از فیلمسازان حاضر در جشنواره، زیر بار حرف های مربوط به پول های کثیف در سینما که اغلب به ساخت فیلم های سفارشی منجر می شود نرفتند و سرمایه گذاران خود را خصوصی و غیر وابسته دانستند.
در همین حال، «عباس جعفری دولت آبادی» پس از پایان جشنواره فیلم فجر در گفت وگویی رادیویی درباره پولشویی در سینما و پول های مشکوکی که به سینما وارد می شود گفت: اینکه عده ای در سینما پولشویی می کنند را تایید می کنیم، کمااینکه چندین پرونده در دادسرا مفتوح است.
«سیدعباس صالحی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز دهم بهمن 97، در گفت وگویی رسانه ای بر لزوم شفافیت در سینما تاکید کرد و گفت: هرچقدر در حوزه نظام سینمایی خودمان با شفافیت بیشتری حرکت کنیم، اعتمادسازی به حوزه سینما را می توانیم افزایش دهیم. بخشی از این پولشویی به متولیان حوزه سینما بر می گردد، به همین خاطر موضوع شفافیت را به طور جدی در یک سازمان سینمایی آغاز کردیم.
** گران شدن قیمت بلیت سینماها
به دنبال رویدادهای یاد شده، در واپسین روزهای سال 97، بحث قیمت گذاری بلیت سینماها داغ شد و پس از صحبت ها و رایزنی های مختلف نهادهای متولی، بهای بلیت در سینماهای مدرن با احتساب مالیات بر ارزش افزوده در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه 15 هزار تومان، در روزهای سه شنبه و نیم بها 10 هزار تومان و در روزهای پنجشنبه، جمعه و تعطیلات 20 هزار تومان تعیین شد.
بر اساس این تصمیم، بهای بلیت سینماهای ممتاز نیز در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه 12 هزار تومان، روزهای سه شنبه و نیم بها 8 هزار تومان و در روزهای پنجشنبه، جمعه و تعطیل 15 هزار تومان خواهد بود.همچنین قیمت بلیت سینماهای درجه یک، در روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و چهارشنبه 10 هزار تومان، روزهای سه شنبه نیم بها 6 هزار تومان و روزهای پنجشنبه، جمعه و تعطیل 12 هزار تومان تعیین شد.
اگرچه گران شدن قیمت بلیت سینماها با توجه به افزایش تورم و گرانی در سایر بخش ها، منطقی و قابل پذیرش به نظر می رسد و لازمه گردش چرخ سینما در شرایط اقتصادی امروز جامعه است اما این گرانی می تواند برخی اقشار را بیش از گذشته از سینما دور سازد. برای جلوگیری از این اتفاق به نظر می رسد، متولیان باید به فکر راهکاری جهت حمایت از اقشار پایین دست جامعه باشند تا آنان نیز بتوانند از کمترین امکانات فرهنگی که رفتن به سینما بخشی از آن است بهره مند شوند.
** اکران های نوروزی
اکران های نوروزی یکی از چالش برانگیز ترین موضوعات در حوزه سینما در روزهای پایانی سال 97 بود؛ تا جایی که با به تعویق افتادن جلسه تعیین تکلیف اکران فیلم های نوروزی برای نوروز 98، شورای عالی اکران پس از 2 هفته وقفه سرانجام اسامی فیلم های سینمایی برای اکران در نوروز 98 را اعلام کرد.
فیلم های سینمایی «زندانی‌ها» به کارگردانی «مسعود ده نمکی» در گروه سینمایی آزادی، «رحمان 1400» به کارگردانی «منوچهر هادی» در گروه سینمایی ایران، «تختی» به کارگردانی «بهرام توکلی» در گروه سینمایی استقلال، «چهار انگشت» به کارگردانی «حامد محمدی» در گروه سینمایی زندگی، «آهوی پیشونی سفید» به کارگردانی «جواد هاشمی» در گروه سینمایی فرهنگ، «ژن خوک» به کارگردانی «سعید سهیلی» در گروه سینمایی باغ کتاب و«متری شیش ونیم» به کارگردانی «سعید روستایی» در گروه سینمایی آستارا به اکران نوروزی رسیدند و از 25 اسفندماه 97 در سینماهای سراسر کشور روی پرده رفتند.
در همین حال فیلم «دیدن این فیلم جرم است!» به کارگردانی «رضا ذهتابچیان» که از چند هفته پیش احتمالاتی در مورد اکران آن در ایام نوروز مطرح بود، از گردونه اکران های نوروزی کنار گذاشته شد؛ اتفاقی که برخی آن را به گامی برای حذف یا توقیف این فیلم در آینده تعبیر کردند./ایرنا
