به گزارش سلام نو، این بناهای از بین رفته در واقع قلعه‌هایی مستحکم بوده اند که برای حفاظت از نظامیان پرتغالی در برابر شورش احتمالی بندرنشینان ایرانی ساخته شده بود. وجود همین قلعه‌ها کافی بود تا حضور استعمارگران پرتغالی در جنوب ایران و سیطره آنها بر تجارت دریایی این منطقه بیش از ۱۱۰ سال تضمین شود. این دوره از سال ۱۵۱۴ تا ۱۶۲۳ میلادی به طول انجامیده است.
اما چه اتفاقی افتاد که پرتغالی ها جنوب ایران را برای استعمار انتخاب کردند. بعد از تشکیل شدن امپراتوری عثمانی و تصرف قسطنطنیه (استانبول فعلی) در سال ۴۵۳ توسط ترکان و از بین رفتن مسیر تجاری جاده ابریشم، روابط تجاری بین آسیا و اروپا با مشکلات متعددی رو به رو شد. از سوی دیگر رقابت بین تجار ونیزی و دیگر اروپاییان بر سر کالاهای‌گرانقیمت شرق، اروپاییان را به فکر یافتن راه‌های جدید تجاری در مناطق شرقی انداخت که منجر به آغاز دور جدیدی از استعمار در کشور‌های مسلمان به‌ویژه ایران و هند شد. در قرن پانزدهم میلادی بود که پرتغالی‌ها بیشتر از بقیه برای در دست گرفتن این تجارت مهم تلاش کردند. به همین دلیل ناوگان‌های متعددی را به همراه دریانوردانی چون «واسکو دوگوما» «بارتولو مئو دیاس» «پرودی کویلیان» برای شناسایی این مناطق به شرق و سواحل جنوبی آفریقا، جنوب هند و عربستان فرستادند.
پرتغالی ها به محض اینکه پایشان به شرق باز شد تجارت را که تا پیش از این در دست اعراب عمان و یمن بود به زور و اجبار از آنها گرفته و برای خود کردند.
در سال ۱۵۰۶ آلفونسو آلفوکرک دریاسالار معروف پرتغالی که به مستعمرات پرتغال در آسیا سفر کرده بود خیلی اتفاق گذرش به خلیج‌فارس افتاد و با آن نواحی آشنایی پیدا کرد و بلافاصله با حضور در دربار مانوئل، پادشاه پرتغال طرح خود را برای اشغال جزایر خلیج‌فارس ارایه و مصوب کرد. «آلفونسو آلفوکرک» چندسال پس از این اتفاق برای نخستین بار به جزیره هرمز وارد و حاکم جزیره را تحت فشار قرار داد تا جایی که او به ناچار مجبور به پرداخت خراج به پرتغالی‌ها شد. او در سال 1514 میلادی بار دیگر به جزیره هرمز حمله و جزیره به تصرف کامل او درآمد. بعد از این حادثه سیف‌الدین حاکم هرمز به صورت امیر خراج‌گذار پرتغال در راس حکومت هرمز قرار گرفت. پرتغالی‌ها مرتب بر میزان خراج هرمز می‌افزودند به طوری که میزان آن از ۱۵هزار به یک‌صد‌هزار سرافین رسید. در این دوره، از هرمز به عنوان شهری زیبا، پررونق، مرفه و آرام یاد شده است. تسلط پرتغالی‌ها بر هرمز برای اقتصاد ایران بسیار زیان‌بار بود. در همین زمان آلفوکرک دژی مستحکم در ساحل هرمز بنا کرد. این دژ به «قلعه پرتغالی‌ها» معروف است. در پی حملات متعدد پرتغالی‌ها به جزیره هرمز پیمان‌نامه‌ای بین ایران و پرتغال بسته شد.
براساس این پیمان ایران هرمز را به عنوان مستعمره پرتغال به رسمیت شناخت. این تسلط بر امور تجاری و اقتصادی هرمز تا دوره شاه‌عباس اول ادامه یافت اما سپاهیان شاه‌عباس به رهبری امام‌قلی‌خان در ۱۶۲۳ و به کمک انگلیسی‌ها، پرتغالی‌ها را از هرمز بیرون کردند و پرچم آنان را از فراز جزیره هرمز به زیر کشیدند. در ۱۶۶۰ قشون عمان، مسقط را متصرف شدند. به این ترتیب مهم‌ترین سنگر پرتغالی‌ها در دریای عمان از دست آنها خارج و به استعمار پرتغالی‌ها بر خلیج‌فارس پس از 1.5 قرن پایان یافت.
