بازدید از بقعه دانیال نبی را از دست ندهید

سلام نو _ سرویس گردشگری: دانیال نبی از نوادگان پسر چهارم حضرت یعقوب بود که در قرن هفتم قبل از میلاد در بابل زندگی می‌کرد. او که از پیامبران بنی‌اسرائیل بود مدتی بعد به همراه عده ای از ساکنان قوم یهود به ایران آمد و شهر شوش را برای زندگی انتخاب کرد.

دقیقا مشخص نیست که این پیامبر چند سال زندگی کرده است اما به نظر می آید که او تا سومین سال زندگی کوروش زنده بوده و در ۸۳ سالگی فوت کرده است.

محل دفن او به طور دقیق مشخص نیست اما به گفته بیشتر تاریخدانان جسد مومیایی او در شرق ررودخانه شاوور در شوش به خاک سپرده شده است.

با این وجود، برخی ادعا می کنند که محل دفن او در مصر، عراق، سمرقند و یا بابل است.

معماری جالب بقعه دانیال نبی

یکی از جذابیت های آرامگاه دانیال نبی، ویژگی های معماری آن است. در ادامه به توصیف بخش های مختلف این بنا می پردازیم:

۱- سردر و حیاط

ورودی این زیارتگاه در غرب خیابان امام خمینی قرار دارد و مزین به کاشی کاری های ایرانی-اسلامی است که بر سر در آن عبارت "آستانه متبرکه حضرت دانیال نبی" به چشم می خورد. با پشت سر گذاشتن این ورودی وارد حیاط اصلی یا صحن آرامگاه می شویم که حوضی در میان آن قرار دارد.

این زیارتگاه دو صحن بزرگ و کوچک دارد که در پیرامون آنها حجره ها و ایوان هایی با طرح معماری اسلامی قرار گرفته اند.

اتاقک های دور تا دور حیاط اصلی به استراحت مراجعه کنندگان اختصاص دارند و زایران می توانند از آنها استفاده کنند.

۲- ساختمان اصلی

بنای آرامگاه در میان دو حیاط قرار گرفته و در تزیین نمای بیرونی و محوطه اطراف آن از هنر کاشی کاری استفاده شده است. ورودی ساختمان در شرق بناست و دو مناره به ارتفاع حدود ۱۰ متر در دو طرف آن خودنمایی می کند.

بر روی مناره ها این نوشته به چشم می خورد: " سال ۱۳۳۰ هجری قمری (حدود سال ۱۲۹۱ خورشیدی)، استاد کاری حاج ملاحسین معمار باشی" . گفته می شود که در سال ۱۲۸۸ خورشیدی دو گلدسته برروی بنا نصب شده است که بعدها دچار تخریب شده اند.

با ورود به بنای آرامگاه غرق در فضایی روحانی می شوید که به واسطه آیینه کاری، گچ کاری و استفاده از سنگ های مرمر و وجود یک ضریح باشکوه در مرکز فضا، به وجود آمده است.

جایگاه ضریح ۷×۷ مترمربع است و گنبدی بر فراز آن قرار دارد که به طور مفصل به آن خواهیم پرداخت.

۳- گنبد آرامگاه

قابل توجه ترین قسمت این آرامگاه، گنبد آن است که به صورت شش ضلعی (کثیر الاضلاع) و پله ای و با ساروج بنا شده و گفته می شود در سال ۱۲۷۵ خورشیدی پس از خرابی، حاج ملاحسین معمار دوباره این گنبد را ساخته است.

گنبد آرامگاه دانیال نبی به سبک گنبد اورچین (ارچین) است. اورچین از گنبدهای رُک مخروطی به شمار می رود و روی آن به صورت پلکانی ساخته می شود.

این گنبد به نام های پلکانی، مُضَرَّس و آناناسی نیز مشهور است و در جنوب ایران به وفور به چشم می خورد.

گنبد اورچین بقعه دانیال نبی ۲۵ طبقه مضرس (دندانه) دارد و شکل مخروط را در ذهن تداعی می کند.

این طرح گنبدی و مخروطی شکل با فرم پله ای از معماری بومی رایج در گنبدهای منطقه ناشی شده است و ارتفاع آن به ۲۰/۵ متر و قطر آن به ۵/۱۰ متر می رسد.

پله ای بودن گنبد آرامگاه دانیال و شباهت آن به زیگورات چغازنبیل را نمی توان نادیده گرفت.

درست است که این گنبد در دوره سلجوقی ایجاد شده و در آن زمان چغازنبیل زیر خروارها خاک بوده است؛ اما نمی توان جای آن را در اندیشه مردم انکار کرد.

برخی بر این باورند که در طراحی این نوع گنبدها از ساقه درخت خرما الهام گرفته شده است که در این منطقه به وفور یافت می شود؛ زیرا ساقه درخت خرما نیز ساختاری پله پله ای دارد.

این گنبد شامل دو پوسته داخلی و بیرونی است. علت دو پوسته ساختن این بخش از بنا را می توان این گونه توضیح داد:

• نمایش مردم واری و مقیاس انسانی بودن در پوسته داخلی یا آهیانه. منظور از مقیاس انسانی بودن این است که انسان مهم ترین رکن فضا باشد.
• تقسیم نیروها توسط آهیانه و در نهایت افزایش عمر گنبد
• پوسته خارجی با کارکرد شهری و نمادین. به این معنا که این گنبد از تمام نقاط شهر و حتی خارج از آن دیده می شود و به آفتابی می ماند که تمام منطقه را از دید خارج می کند.

زیر پوسته داخلی گنبد که روی ضریح قرار دارد، آینه کاری شده و جلوه ای چشم نواز به فضا بخشیده است.

پوسته بیرونی گنبد نیز از داخل صاف و مخروطی است و برای بست آن از چوب درخت کُنار (صِدر یا ختمی) بهره برده اند.

در بالای گنبد ۴ گوی برنجی قرار دارد که بیشتر مردم دلیلش را نمی دانند.

بقعه دانیال نبی کجاست

آدرس: ایران، استان خوزستان، شوش، خیابان امام خمینی

بیشتر مقابر و مساجدی که تابه‌حال در ایران ساخته شده‌اند و با آن‌ها مواجه شده‌ایم، گنبدی گرد دارند.

آرامگاه دانیال نبی برخلاف روال معمول، گنبدی منحصربه‌فرد و شگفت‌انگیز دارد و همین موضوع، آن را به نگینی برجسته در شهر قدیمی شوش بدل می‌کند.

همچنین دانیال نبی بسیار مورد احترام اهالی و مردم منطقه است.

بنای آرامگاه دانیال نبی در سال ۱۲۴۹ خورشیدی به دستور روحانی شیعه جعفر شوشتری و به دست حاج ملاحسین معمار ساخته شد.

این ساخت‌وساز پس از سیل ویرانگری صورت گرفت که در همان سال، باعث تخریب بنای قبلی شده بود. در بنای جدید ضریحی در مرکز آن قرار گرفت.

آرامگاه دانیال نبی در ساحل شرقی رودخانه شاوور و روبه‌روی تپه ارگ قرار دارد.

• آدرس: استان خوزستان، شوش، خیابان امام خمینی
• فاصله آرامگاه دانیال نبی تا کاخ آپادانا: ۹۰۰ کیلومتر
• فاصله آرامگاه دانیال نبی تا کاخ شاوور شوش: ۶۵۰ کیلومتر
• فاصله آرامگاه دانیال نبی تا قلعه شوش: ۶۰۰ کیلومتر