روستاگردی هیجان‌انگیز در روستای کندوان تبریز

سلام نو _ سرویس گردشگری: در شمال غرب کشور و در نزدیکی شهر اسکو می‌توانید یکی از اعجاب‌آورترین روستاهای ایران را ببینید.

روستایی صخره‌ای و اسرارآمیز که در پای دامنه‌های کوه آتشفشانی سهند جا خوش کرده است.

این روستا یکی از نمونه‌های نادر روستاهای صخره‌ای جهان است که کماکان مردمانش در خانه‌های سنگی که به آن کران می‌گویند، زندگی می‌کند.

تاریخچه روستای کندوان تبریز

نقل و قول های زیادی درباره تاریخچه روستای کندوان وجود دارند. بنا به یکی از این حکایت ها، در قرن هفتم هجری ساکنان روستایی به نام "حیله ور" نخستین کسانی بودند که پا به کندوان گذاشته بودند.

روستای حیله ور در ۲ کیلومتری غرب کندوان قرار داشته و مردم آن در زمان حمله مغول ها برای در امان ماندن به دشتی در مقابل کندوان فعلی هجرت کرده اند. با گذشت مدت زمان زیاد، مردم حفاری هایی را داخل کران انجام داده اند و برای خود خانه هایی به عنوان پناه گاه های امن ساخته اند.

صخره های کله قندی شکل کندوان در اثر فعل و انفعالات کوه آتشفشانی سهند شکل گرفته اند و چنین منظره شگفت انگیزی خلق شده است.. گدازه ها و توده های مذاب و داغ آتشفشان در طی هزاران سال متمادی توسط برف و باران و باد به شکل کران در آمده اند.

کندوان یک منطقه ییلاقی از رشته کوه های سهند است و عشایر زیادی در مراتع سرسبز آن زندگی می کنند.

آن چه هویت روستای کندوان را تشکیل می دهد، وجود ۱۱۷ خانوار و منزل مسکونی در داخل توده های هرمی و مخروطی شکل صخره ای می باشد. مردم این روستا داخل توده های صخره ای برای خود علاوه بر منزل مسکونی، آغل، انبار و کارگاه نیز مهیا کرده اند.

روستای کندوان از صخره هایی تشکل شده است که بعدها مردم برای زیستن در داخل آن ها اقدام به حفاری درون صخره ها کرده و برای خود خانه های مسکونی ایجاد کرده اند. همین امر نیز باعث جذابیت بیشتر روستای کندوان شده است.

معماری خانه های روستایی در کندوان به شکل صخره های مخروطی یا کله قندی می باشد و بنا بر ادعای برخی باستان شناسان قدمت روستای کندوان به دوره های پیش از اسلام برمی گردد.

صدها انبار، آغل و اتاقک در دل تپه های بلند کندوان حفر شده اند که ارتفاع برخی از این تپه ها به ۴۰ متر می رسد. قرار گرفتن روستای کندوان در یکی از مناطق خوش آب و هوای ایران و آذربایجان شرقی از مثبت ترین ویژگی های آن است.

سوغات روستای کندوان

عسل کوهستان یکی از مهم‌ترین محصولات کندوان است. لبنیات، آب‌معدنی، گردو، گیاهان دارویی، دوشاب یا شیره انگور، عسل و بادام از خوراکی‌هایی است که می‌توانید با خود از این روستا سوغات ببرید. همچنین گلیم، جاجیم و روسری‌های کلاقه‌ای نیز از صنایع دستی تولید شده این مردمان است.

خشکبار یکی دیگر از سوغات خطه آذربایجان است که به برکت آب و هوای مناسب در اکثر مناطق استان، محصولات خشکبار با کیفیت عالی عرضه می‌شود. در صورتی که در فصل تابستان به کندوان سفر کردید، از میوه‌های خوش‌مزه این فصل و این روستا مانند زردآلو و آلبالو غافل نشوید.

گاهی نیز در ایام نوروز نمایشگاه صنایع دستی در ورودی روستا برگزار می‌شود و هنرهای سنتی و سوغات کندوان در معرض نمایش و فروش قرار می‌گیرد.

چاپ باتیک به‌عنوان هنر منحصربه‌فرد منطقه اسکو، سفال، انواع هنرهای چوبی از جمله منبت، معرق و کنده‌کاری، بافته‌های داری مانند قالی و گلیم و ورنی، شیشه‌گری سنتی، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌ قیمتی، غذاهای محلی و خشکبار، همراه با عسل بسیار مرغوب کندوان و دیگر سوغاتی‌های استان در این نمایشگاه وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها خرید کنید.

روایت‌های مختلفی برای دلیل نام‌گذاری روستای کندوان وجود دارد. برخی می‌گویند نام کندوان به این دلیل به این روستا اتلاق شده است که شکل صخره‌ها و حفره‌های موجود در آن، کندوی زنبور عسل را در ذهن تداعی می‌کند.

در اظهار نظر دیگری گفته شده که این کلمه مرکب از دو واژه "کند" و "وان" است. کند در زبان آذری و ترکی به معنای "روستا" است و وان یکی از انواع پسوندهای مکان است که در زبان مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برخی هم می‌گویند که واژه کندوان از کلمه کندن و یا کنده گان (برگرفته از کندوی عسل) مشتق شده است. دلیل این نام‌گذاری نیز به وجود آب و هوای کوهستانی روستا و پرورش گسترده زنبور عسل از روزگاران قدیم در این منطقه باز می‌گردد.

در اظهار نظر دیگری نیز آمده کندوان از کلمه کندیوان یا کندئوان نشات گرفته است. این واژه از سه جزء کندی+ ائو+ ان مرکب شده که کلمه "کندی" به معنی خود است، واژه "ائو" خانه معنی داده و "ان" نیز پسوند مکان را نشان می‌دهد. پس در مجموع کندوان به معنای خانه‌ای از خود است.

اما برخی دلیل نام‌گذاری روستا را چنین بیان کرده‌اند که کندوان در ابتدا به نام کندوجان خوانده می‌شده که در طول زمان تغییر شکل داده و به نام کندوان تبدیل شده است.

شغل مردم روستای کندوان

حرفه اهالی کندوان تحت تأثیر آب‌وهوا و اقلیم این منطقه است. به‌علت ارتفاع بالا و وجود برف در تمام مدت سال و ذوب تدریجی برف‌ها، مراتع طبیعی در اطراف روستا وجود دارد که همین امر موجب شده تا دامداری جزو فعالیت‌های اصلی اهالی به شمار رود.

کشاورزی دیمی نیز در دامنه‌ها و زمین‌های ناهموار منطقه در مسیر چشمه‌سارهای پرآب کوهستانی انجام می‌شود. باغداری نیز از دیگر شغل‌های مردمان این روستا است.

زنان روستای کندوان، به مانند بسیاری از زنان روستایی و عشایر ترک در پس پرده‌ای از حجب و حیا سخن می‌گویند، تا حد امکان از صحبت با نامحرمان خودداری می‌کنند و معمولا لباس محلی می‌پوشند.

از جمله آداب و رسوم خاص روستای کندوان می‌توان به جشن‌های مفصل زمستانی آن اشاره کرد که در فرهنگ مردم این روستا به واسطه زمستانهای طولانی و سرد، جایگاه ویژه داشته و با شکوه خاصی برگزار می‌گردد. مراسم شب چله، چهارشنبه سوری و چهار چهارشنبه، طلب باران، تبرک و دفع بلا از جمله آیین‌هایی هستند که در کندوان به شکلی گسترده اجرا شده و رنگ و بویی خاص دارند.

از جمله رسم‌های جالبی که در گذشته در روستای کندوان رواج داشته، سنت کندن خانه در دل سنگ پیش از ازدواج است.

در پژوهش‌ها و خاطرات قدیمی‌های روستا آمده است که هر پسری که قصد ازدواج داشت، پیش از برگزاری مراسم عروسی ابتدا باید در میان صخره‌های دست نخورده روستا، برای خود و همسر آینده‌اش خانه‌ای ساخته و سپس ازدواج می‌کرده است.