سلام نو - سرویس گردشگری: آتشکده مهر اردشیر از آتشکده های معروف دوره‌ی ساسانی است که در آن زمان زرتشتیان برای زیارت از این مکان، به شهر اردستان فعلی در استان اصفهان سفر می کرده اند. اما گویا تقدس جایگاه آن به پیش از دوران ساسانی نیز باز می گردد. بنا به روایتی بهمن پسر اسفندیار، که او را بهمن اردشیر یا اردشیر دراز دست هم گفته اند، آن را در اردستان بنا کرد. همچنین نام اردستان نیز از دو بخش "ارد" به معنای پاک و مقدس و روشن، و "ستان" به معنای محل مقدس و جای پاک تشکیل شده است. بخش مهر که در نام این مکان قرار دارد، نام یکی از خدایان ایران باستان است که در دین زرتشت بسیار از آن پیروی می شده است.
سرگذشت آتشکده مهراردشیر
قدمت آتشکده مهراردشیر را به دوره ساسانیان نسبت می‌دهند. پس از ورود اسلام به ایران، آتشکده مهراردشیر مانند بسیاری از آتشکده‌ها تا مدت‌ها برپا بود. این آتشکده که به‌طور مختصر «مهر» نیز نامیده می‌شد، در نوشته‌های سیاحان قرن سوم و چهارم قمری ذکر شده است. احتمالا مهراردشیر تا سده چهارم قمری برپا بود و سپس به مسجد تبدیل شد. همانند وقتی که مهراردشیر از معبد به آتشکده تغییر کاربری داد، زمانی که به‌صورت مسجد درآمد نیز آوازه و تقدس خود را از دست نداد.
نویسندگان اسلامی ایرانی و عرب در آثار سده‌های هفتم، هشتم و حتی یازدهم قمری به آن و اهمیتش اشاره کرده و گفته‌اند که مردم از اطراف و اکناف به آنجا می‌آمدند.
آتشکده مهراردشیر ساخته دست چه کسی است؟
بنا به روایتی، بهمن پسر اسفندیار که او را بهمن اردشیر یا اردشیر درازدست هم گفته‌اند، آن را در اردستان برپا کرد؛ با این حال، ابهام‌هایی در این زمینه وجود دارد.
مهر از جمله ایزدان ایرانی است که تا پیش از رواج دین زرتشتی پرستش آن بسیار رونق داشت؛ خصوصا آنکه در زمان پادشاهی اردشیر دوم هخامنشی به این ایزد دوباره توجه شد و نامش در کنار اهورامزدا قرار گرفت. از طرفی حوادث و اتفاقات منسوب به بهمن کیانی با اوضاع حکومت اردشیر یکم و دوم هخامنشی شباهت دارد. این شباهت در ترکیب اسمی «بهمن اردشیر» نیز به چشم می‌خورد.
حمزه اصفهانی در ذکر پادشاهی بهمن پسر اسفندیار در قرن چهارم هجری می‌نویسد که این پادشاه در یک روز سه آتشکده بنا کرد: آتشکده شهر اردشیر در جانب قلعه مارین یا مهربین، آتشکده ذروان اردشیر در روستای دارک برخوار و آتشکده مهراردشیر اردستان. بنابراین بعید نیست که زمان ساخت بنا به دوره اردشیر دوم هخامنشی بازگردد. احتمالا در زمان اردشیر که به ایزد مهر توجه شده بود، معبدی برای این ایزد ساخته شد و بعدها در زمان ساسانیان که دین زرتشتی مزدیسنی رونق گرفت، جای آن آتشکده‌ای ساختند و نام معبد «مهر» اردشیر به آتشکده «مهر اردشیر» تغییر یافت. گرچه این حدس خام و نیازمند ادله بیشتر است؛ وجود مکان‌های دیگری مشتق از نام «مهر» در آن منطقه تاحدی این حدس را تایید می‌کنند.
نظر شما