به گزارش سلام نو، مقبره محمد بن احمدرضی الدین از نوادگان امام موسی بن جعفر ملقب به حیات الغیب از جمله بناهای تاریخی استان لرستان است. بنای مقبره بر روی تپه ای مشرف به روستای قالبی در ویسیان شهرستان چگنی قرار گرفته است. در کنار آرامگاه بنای کوچکتری به نام گنبد الیاس قرار دارد که مقبره شهاب الدین الیاس لنبکی از اتابکان لر کوچک می باشد. این بناها مربوط به دوره قاجار و به شماره ۱۹۲۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده اند.
مقبره حیات الغیب یکی از جاذبه های استان لرستان است، که دارای دو بنای مجاور همدیگر و در روستایی به نام قالبی در شهرستان چگنی قرار گرفته است. آرامگاه حیات الغیب ملقب به محمد بن احمد رضی الدین جزئی، از نوادگان امام موسی کاظم (ع) بوده و گنبد الیاس، متعلق به شهاب الدین الیاس لنبکی میباشد که از حکم دهندگان لر کوچک به حساب می آید. این گنبد به مقبره حیات الغیب چسبیده اما از لحاظ معماری متفاوت است. با توجه به شواهد، ابتدا گنبد الیاس به صورت مجزا ساخته شده و بعدها مقبره حیات الغیب در کنار آن احداث گردیده است. طایفه های حیات الغیبی و پیرحیاتی و کریم پیرحیاتی خود را از نوادگان حیات الغیب می دانند، ساخت این بنا به دوره قاجار مربوط می شود که بر پایه کتیبه سنگی موجود در مقبره نهاده شده است.
امامزاده حیات الغیب در گذشته ضریح زیبایی از جنس چوب داشته، اما متاسفانه شکسته شده و از بین رفته است. این مقبره در میان مردم از احترام خاصی برخوردار است. این آرامگاه به زبان محلی مردم، گومه حیای غو گفته می شود و به آن سوگند می خورند. در زمان های قدیم متهمان و دزدان و حتی کسانیکه خلاف کرده بودند را به این آرامگاه می بردند تا قسم بخورند و اعتراف کنند. شجره نامه این مقبره در دست سادات حیات لغیب وجود دارد، و متن آن بر روی سنگ قبر جدید نوشته شده که این شجره، حیات الغیب را به امام موسی کاظم (ع) می رساند.
ویژگی‌های معماری
معماری این مقبره به صورت مستطیل شکل بوده که از یک ورودی کفش کن تشکیل شده است. گنبد این بنا از سایر قسمت های آن قدیمی تر است و به روش نار دو پوسته و بر روی پایه کوتاهی قرار گرفته است. دیوار جنوبی این آرامگاه از گچبری ساده و محرابی به ابعاد ۲*۱ و به بلندی دو متر در حاشیه آن تشکیل شده است. مقبره ۲۵ در ۶ متر و ۴/۵ در ۴/۵ متر می باشد، که در فضای خالی بالای این مقبره نقاشی هایی به نقش کبوتر و گچبری هایی صورت گرفته است. در ورودی مقبره حیات الغیب در قسمت شمالی و کفش کن آن ۵ پله بالاتر از کف مقبره تعبیه شده است. در قسمت جنوبی محراب، چهار دیوار آن تا پنج متر با گچ سفیده شده و بعد از آن دیوار به هشت ضلع تقسیم گردیده، که تاق اول بر مبنای هشت ضلع می باشد. گنبد مقبره حیات الغیب دارای تاقی دو جداره می باشد که توسط دریچه ای می توان به فضای این دو جدار رفت، در سمت شرقی مقبره، پله هایی برای رفتن به پشت بام وجود دارد. سطح مقبره حیات الغیب از آجر ساخته شده است. به گفته اهالی این بنا یکبار به دستور محمود میرزای قاجار تعمیر شده و بر روی قطعه سنگ آن این چنین حک شده است: کل فعاله محمود بالله حب الحکم.
گنبد الیاس
گنبد الیاس یکی از مکان های متبرک و قدیمی این منطقه است، گنبد الیاس برخلاف حیات الغیب فاقد کتیبه های تاریخی می باشد. شکل ظاهری این بنا چهار ضلعی بوده و گنبد مخروطی شکل دارد که به دو طریق می توان وارد این گنبد شد. تاریخ، وفات و مشخصات آن بر روی تابلوی جلوی مقبره امامزاده در سال ۸۷۵ هجری قمری نوشته شده است. حیات الغیب ۵۶۳ سال پیش فوت کرده و همچنین تاریخ فوت شهاب الدین الیاسی لنبکی در سال ۶۹۴ هجری قمری یعنی ۷۴۴ سال پیش بوده است.
معضلات
فضا و بنای این مقبره باید به صورت مناسبی بازسازی شود و همینطور در این مکان هنوز آب آشامیدنی و حتی سرویس های بهداشتی مناسب وجود ندارد.
موقعیت مکانی
مقبره حیات الغیب در کنار رودخانه کشکان و جاده خرم‌آباد-پلدختر در ویسیان چگنی واقع شده است.
آثار تاریخی شهرستان
این شهرستان دارای آثار و بناهای تاریخی مانند بنای دو امامزاده معروف به باباعباس و حیات الغیب با قلعه مخروبه و پل مخروبه مهم کنگان که پایه های آن باقی است، می باشد. پل تاریخی “کشکان” مربوط به دوره ساسانی و غارهای مربوط به دوره پارینه سنگی و تپه های باستانی و قلعه تاریخی سزلب ناوه کش (نایه کش)، از جمله اماکن تاریخی و فرهنگی به عنوان جاذبه های گردشگری این شهرستان است.
اماکن دیدنی منطقه نیز عبارتند از: مقبره امام زاده حیات الغیب، مقبره شهاب الدین الیاس لنبکی از اتابکان لر کوچک، شالیزارهای ویسیان، سد خاکی دوگر، آبشار فصلی تئن قلا، سراب باغله، سراب ویسیان علیا یا زهراکار، رودخانه‌های کشکان و خرم‌آباد، باغات مرکبات روستای سبزوار، پارک جنگلی شوراب.
منبع: تریپ یار
نظرات