خیزش راست‌ها در فرانسه؛ زنی که جهان از او می‌ترسد / آیا پاریس سقوط می‌کند؟

سلام نو – محمدعلی صف‌آرا: از آمریکا تا مقر اتحادیه اروپا و از اروپا تا بخش‌های مهمی از آسیا به انتخابات فرانسه چشم دوخته‌اند و شاید زیر لب برای پیروزی امانوئل مکرون دعا می‌کنند. آن‌ها امیدوارند تا مکرون بار دیگر سدی در برابر مارین لوپن و راست افراطی فرانسه باشد، سدی که یک بار توانست راست‌ها را به خوبی شکست دهد.

اما چه چیزی ماری لوپن و پیروزی او را وحشتناک کرده است؟ او یک راست افراطی مادرزاد است و امروز رهبری حزبی را در دست دارد که پیش از این پدرش رهبر آن بود. به جز این او مانند بسیاری از نیروهای دست راستی اروپا یکی از تحسین کنندگان و علاقه‌مندان ولادمیر پوتین به حساب می‌آید.

هر چند لوپن از زمان حمله روسیه به اوکراین تا حدودی عقب نشست اما با ابراز همدردی از منطق پوتین درباره جنگ اوکراین حرف زده و سخت‌گیری علیه روسیه را دوست ندارد. او یک بار در سال ۲۰۱۷ با پوتین ملاقات کرده است. او در یک مناظره تلویزیونی تازه در پاسخ به این پرسش که «آیا فرانسه باید واردات نفت و گاز از روسیه را متوقف کند» پاسخ داده بود: «آیا می‌خواهیم بمیریم؟ از نظر اقتصادی در آن صورت ما می‌میریم! ما باید به فکر مردم خود باشیم».

پنج سال پیش لوپن مدتی در نظر سنجی‌ها پیشتاز بود و آماده بود تا ردای ریاست جمهوری فرانسه را بر تن کند، اما مکرون جوان و حزب نوپای او شکست سهمگین را به راستگرایان تحمیل کردند. حالا مکرون پنج سال پس از آن روزها با مشکلات زیادی روبه‌رو است. او نتوانست چپ جدیدی را در فرانسه شکل دهد و حمایت بخش مهمی از چپ‌ها را از دست داد. از طرفی به خاطر اعتراضات جلیقه زردها بحران سختی را تجربه کرد. در نتیجه هوشمندی لوپن در کنار کمی شانس می‌تواند ماکرون را کنار بزند.

همین مسئله باعث نگرانی آمریکا از دو جهت شده است. مسئله اول این است که سقوط مکرون در فرانسه می‌تواند به معنای سست شدن ائتلاف علیه پوتین و سست شدن ناتو باشد. این در حالی است که تاکنون مهم‌ترین دست آورد حمله روسیه به اوکراین تحکیم روابط اروپا و آمریکا و بازیابی اعتماد عمومی نسبت به ناتو بوده است.

مسئله دوم این است که احتمال دارد روسیه به همین دلیل قصد مداخله در انتخابات فرانسه را داشته باشد. لوپن امروز از جدی‌ترین رقبای مکرون حساب می‌شود، اما با ادامه مسیر فعلی رای کافی را برای شکست مکرون ندارد. یک پروپاگاندای روسیه و یک کمپین اخبار جعلی چیزی است که می‌تواند باعث دوپینگ ماری لوپن شود.

اما نکته ترسناک دیگر هم برای جهان وجود دارد و آن این است که پیروزی لوپن تبدیل به اولین مهره دومینوی پیروزی راست‌های افراطی در اروپا و بعد آسیا و خاورمیانه شود. مهد لیبرال دمکراسی بریتانیا است، اما نماد دمکراسی، آزاد بیان و حقوق بشر فرانسه است. سقوط فرانسه سقوط یک نماد خواهد بود. این سقوط وقتی آسیب‌زاتر می‌شود که بدانیم رهبر جدید این کشور نمادین شیفته ولادمیر پوتین است، رهبری که منتقد نظم لیبرال دمکرات است.

چنین اتفاقی دست روسیه را باز، اتحادیه اروپا و ناتو را تضعیف و در نهایت رقبای راست‌گرای بایدن را بیش از پیش تقویت می‌کند. این در حالی است که دولت بایدن و حزب دموکرات همین حالا برای پیروزی بر جمهوری خواهان با مشکل مواجه هستند. برای مشکل بیشتر تنها به پیروزی‌های پی‌درپی راست افراطی در اروپا و حضور ترامپ یا نزدیکانش در انتخابات ریاست جمهوری آینده نیاز است.

به وقوع پیوستن این معادلات دشوار است و این سناریو را می‌توان بدترین سناریوی ممکن برای آمریکا، اتحادیه اروپا و در نهایت نظم لیبرال دموکرات دانست. تحقق یا عدم تحقق این سناریو تا حد زیادی به انتخابات وابسته است. اگر مکرون پیروز شود این سناریو بایگانی می‌شود، اما شکست مکرون می‌تواند بخش‌های کم یا زیادی از این سناریو را مُحقق کنند و منجر به سقوط پاریس و در نهایت واشنگتن شود.