وی به مبانی سیاست همسایه محور دولت سیزدهم و اقدامات انجام شده در این زمینه اشاره کرد و گفت: از جمله اقدامات ما در این حوزه ربط دادن سیاست توجه به همسایگان به موضوع مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین هم هست. سعی کردیم تا این سطح هم پیش برویم که همسایگان احساس دوری نکنند.
وزیر امورخارجه بیان کرد: ما از این ایده استقبال نمی‌کنیم که اعضای جدید از منطقه به مذاکرات اضافه شوند، ولی همسایگان را در جریان موضوعات قرار می‌دهیم.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: ارتقای روابط با همسایگان اولویت اساسی در ابتکارات کشور است. بنا به دلایل مختلف تاکنون این اولویت مهم و ظرفیت عظیم به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته و ارزش افزوده تقویت مناسبات کشورمان با ۱۵ کشور همسایه در تقویت منافع ملی و توسعه پایدار و همه جانبه منطقه‌ای کمتر دیده می‌شود. یکی از اولویت‌های اساسی مطرح شده از ابتدای شروع به کار دولت جدید اولویت بخشی به همکاری و تعامل با همسایگان است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: دولت سیزدهم با این اولویت در تعامل و گفتگو با همسایگان در تلاش است با حداکثر سازی ظرفیت‌های موجود به فعلیت ماندن ظرفیت‌های معطل مانده و بهینه سازی روابط دوجانبه را با کشورهای همسایه تا تحقق این هدف مجدانه پیگیری کند. اولویت بخشی به همکاری با همسایگان دارای مفاهیم عام جغرافیایی، سیاسی و ... است. همسایه دارای گزینه‌های حقوقی و بین‌المللی است از جمله حسن همجواری و عدم مداخله در امور داخلی و عدم تعرض به تمامیت و یکپارچگی ارضی و احترام به استقلال و حاکمیت کشورها.
وی اظهار کرد: ایران نیاز مبرمی به عملی کردن مزیت‌های نسبی خود در یک محیط پایدار دارد.
وزیر امورخارجه بیان کرد: اتفاق نظری وجود دارد که علی‌رغم این ظرفیت بالقوه محیط پیرامونی ایران به دلایل مختلف از جمله بی ثباتی سیاسی و برخی مداخلات خارجی کماکان ناپایدار است. وابستگی سیاسی و امنیتی برخی کشورهای منطقه وزمینه نفوذپذیری ابزار مداخلات خارجی را فراهم کرده است.
وی گفت: اتخاذ سیاست خارجی همسایه محور مستلزم اتخاذ راهبردها و سیاست‌های مشخصی است که ضمن در نظر گرفتن تحولات و تغییرات کلان در سطح نظام بین‌الملل مزیت صرفا جغرافیایی ایران را به مزیت ژئوپولتیکی تبدیل و زمینه شکل گیری سیاست منسجم همسایه محور را فراهم کرده است.
امیرعبداللهیان ادامه داد: مؤلفه‌های تاریخی و جغرافیایی به اضافه قرابت‌های دینی و فرهنگی و اشتراکات زبانی با این کشورها می‌تواند فرصت بی‌نظیر برای ملت‌های منطقه براساس فرصت‌ها و چالش‌های مشترک به حساب بیاید.
وی گفت: برگزاری این همایش این انتظار را به همراه دارد با استفاده از پیشنهادات بتوانیم از ظرفیت بزرگ همسایگان، منافع حداکثری را در جهت توسعه پایدار منطقه‌ای و برون رفت از برخی بحران‌های پیش رو کسب کنیم.
وزیر امورخارجه افزود: سیاست همسایه محور صرفا با طرح کلامی و گفتمانی به دست نمی‌آید. در این سیاست جمهوری اسلامی ایران باید براساس اعتمادسازی و پذیرش تعهدات مشترک و متقابل در جهت همکاری با همه کشورهای همسایه اقدام کند. این رویکرد جدی دولت فعلی جمهوری اسلامی ایران است. هر چند دولت‌های قبلی این سیاست را هر یک به سهم خود به پیش بردند. عملیاتی شدن این سیاست در سرعت بخشیدن به پیشرفت کشور زمینه مناسبی را برای حل چالش‌ها و مخاطرات مشترک از جمله مقابله با مواد مخدر، قاچاق انسان، مشکلات زیست محیطی و افراطی گری فراهم می‌کند.
وی گفت: مهم‌ترین چالش ایران در پیگیری سیاست همسایه محور بدون حضور امنیت زدای کشورهای فرامنطقه‌ای است. سیاست همسایگی امنیت پایه ایران در میان مدت و بلندمدت به شرط موفقیت در ارائه روشن سیاست خود می‌تواند این چالش را کمرنگ کند.
امیرعبداللهیان بیان کرد: جمهوری اسلامی ایران و کشورهای همسایه اولویت‌های مشارکت امنیتی خود را در یک سازوکار مشترک تعیین می‌کنند. وزارت خارجه ایران در چارچوب سیاست خارجی متوازن و دیپلماسی پویا با باز کردن باب گفتگو در سایه تعاملات فرهنگی اقتصادی و تجاری خلاهای سیاست همکاری با همسایگان را از میان بردارد.
وزیر امورخارجه تصریح کرد: در راستای سیاست منطقه‌ای و سیاست همسایه پایه توجه به سازمان‌های منطقه‌ای از جمله اکو، شانگ‌های و اوراسیا و توجه به دیپلماسی انرژی و دیپلماسی آب و دیپلماسی علمی و فناوری از جمله مباحث فراروی دولت در سیاست همسایه پایه و همسایه محور است. امروز ایران مسیر مهم ترانزیت جهانی است.
رئیس دستگاه دیپلماسی اظهار کرد: در حوزه چالش‌ها همچنان با دو چالش در پیرامون خود روبرو هستیم یک چالش همسایه شرقی یعنی افغانستان است. کمتر از یک ماه پیش هیئتی از افغانستان به تهران سفر کرد. ما مرز مشترک طولانی با افغانستان و موضوعات متنوعی با این کشور داریم. از حدود چهار و نیم ماه تاکنون روزانه بیش از ۵ هزار زن، کودک و مرد افغان از مرزهای زمینی به دلیل سرما و وضعیت ناپایدار در افغانستان به سمت مرزهای ما می‌آیند.
وی گفت: تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام در افغانستان برای ما مهم است. ضمن اینکه در ارسال انرژی به افغانستان کمک می‌کنیم، ولی از تشکیل دولت فراگیر در افغانستان کوتاه نیامده‌ایم. زمانی ملاتقی درخواست کرد در سفرش به تهران سفارت افغانستان را به هیئت حاکمه تحویل دهیم گفتیم دوستی‌ها به جای خود تأکید ما بر ضرورت تشکیل دولت فراگیر با نگاه به امنیت پایدار در افغانستان موضوع مهمی است. زمانی دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام شکل گرفت آن وقت می‌توانیم راجع به شناسایی وضعیت دولت جدید و واگذاری سفارت افغانستان به هیئت حاکمه اصلی که سر کار می‌آید، صحبت کنیم.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: این روزها اتفاقی بین یمن و یکی دیگر از همسایگان در حال وقوع است. آنچه بین یمن و برخی همسایگان و کشورهایی که در عملیات نظامی مشارکت دارند موضوع یمنی است. ایران در تمامی مراحل از ابتدای بحران یمن طرح سیاسی چهار ماده را ارائه و از پیگیری آن طرح حمایت کرده است. ما گسترش دامنه جنگ را نگران کننده می‌دانیم و از عربستان و امارات می‌خواهیم که با روش سیاسی و با رویکردی سازنده اقدام کنند برای پایان دادن به محاصره انسانی و پایان جنگ و ورود به گفتگوهای یمنی - یمنی و ادامه این وضعیت به نفع منطقه نیست.
وی گفت: ما راه را برای عربستان باز گذاشته‌ایم هر زمان عربستان تصمیم بگیرد روابط دیپلماتیک خود را با ایران به حالت طبیعی برگرداند از بازگشایی سفارتخانه‌ها و بازگشت روابط به حالت طبیعی و حتی توسعه روابط با عربستان استقبال می‌کنیم. خرسندیم سه دیپلمات ما از چند روز پیش در جده مستقر شدند. اینکه چه زمانی سفارتخانه‌های دو کشور باز شود اکنون عربستان باید تصمیم بگیرد. از دور جدید گفتگوها استقبال می‌کنیم و هم مایلیم اشاره کنیم که گفتگوهای طولانی لازمه بازگشت روابط به حالت عادی به تنهایی نیست بلکه اتخاذ تصمیم سیاسی یک ضرورت است. ما در دولت جدید این تصمیم را اتخاذ کرده‌ایم که عربستان هر زمان به جمع بندی رسید، می‌تواند به بازگشت روابط با ایران اقدام لازم را به عمل بیاورد.
نظر شما