سلام نو – سرویس اقتصادی: بودجه ۱۴۰۰ تا همینجای کار نظرات منفی و مثبت بسیاری دریافت کرده است. بسیاری از اقدامی مثل حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی استقبال کرده‌اند و به مسئله‌ای مثل افزایش وابستگی شدید به نفت تاخته‌اند.
مهدی پازوکی، استاد دانشگاه و اقتصاددان، در گفت‌وگو با سلام نو هر چند حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی را مثبت ارزیابی کرده اما بودجه را به شدت غیرشفاف و وابسته به نفت می‌داند.
وی با اشاره به عدم شفافیت گسترده بودجه گفت: این بودجه دارای اشکالاتی است از جمله این که شفافیت آن- به ویژه در بخش مخارج دولت- به شدت کاهش پیدا کرده است. دلیل این مسئله آن است که ضریب‌های بودجه در هم ادغام شده است. در مثالی دیگر بودجه نهاد ریاست جمهوری یک کاسه شده و هیچ کس نمی‌داند آن جا چه می‌گذرد.
این استاد دانشگاه با تاکید بر ضرورت دقت و شفافیت بودجه ادامه داد: بودجه باید شفاف باشد و ما حق نداشته باشیم با پول خودکار مداد بخریم. وقتی ما بودجه دانشگاه تهران و شریف را تشخیص ندهیم چطور می‌توانیم مقایسه و نظارت کنیم؟ امیدوارم مجلس از دولت بخواهد این بودجه را شفاف کند. مگر ملت نامحرم هستند؟ متاسفانه با این وضعیت باید گفت که جنبه پوپولیستی بودجه بر جنبه واقعی آن می‌چربد.
پازوکی مسئله دیگر بودجه را وابستگی شدید آن به تحریم و نفت دانست و افزود: پیش از این گفته بودند که این بودجه را طوری می‌بندند که با تحریم‌ها هیچ ارتباطی نداشته باشد، اما برخلاف شعارهایی که داده شد وابستگی این بودجه به نفت و صندوق توسعه ملی به شدت بیشتر شده است، صندوق توسعه‌ای که منابع آن نیز از نفت است. از سوی دیگر اگر این بودجه را با لایحه‌ای که دولت قبل برای سال ۱۴۰۰ به مجلس ارائه داده بود مقایسه کنیم متوجه می‌شویم میزان افزایش وابستگی به نفت بسیار بیشتر شده است، چون مجلس میزان درآمدهای نفتی را در لایحه دولت قبل افزایش داد.
وی ادامه داد: در نتیجه برخلاف گفته رئیس سازمان برنامه و بودجه که گفته این بودجه وابسته به توافق نیست باید گفت که بودجه سال ۱۴۰۱ کاملا وابسته به توافق وین است و اگر برجام به نتیجه نرسد و درآمدهای نفتی محقق نشود درصد زیادی از بودجه دچار مشکل خواهد شد.
با این همه این استاد دانشگاه کاهش اوراق بدهی را رخدادی مثبت در بودجه ۱۴۰۱ دانست و گفت: البته این مسئله به شرطی مثبت خواهد بود که درآمدهای نفتی دولت تحقق پیدا کند.
وی با اشاره به ضرورت گفت‌وگو با مردم افزود: تهیه کنندگان بودجه باید صادقانه با مردم صحبت کنند. واقعیت این است که اگر تفاهم وین صورت نگیرد و ما نتوانیم صادرات نفت را انجام دهیم درآمدهای نفتی و درآمدهای صندوق توسعه ملی تحقق پیدا نکند اقتصاد ما دچار مشکل خواهد شد.
پازوکی با اشاره به این مسئله این بودجه اقتصاد ایران را به سمت دولتی شدن سوق می‌دهد، گفت: در بودجه ۱۴۰۱ از یک طرف بودجه شرکت‌های دولتی بیش از ۶۰ درصد رشد کرده و از طرف دیگر واگذاری شرکت‌های دولتی به شدت کاهش پیدا کرده است. معمولا اصولگرایان هر وقت به قدرت می‌رسند به جای مناسب سازی فضای کسب و کار و رفتن به سمت بخش خصوصی اقتصاد را دولتی‌تر می‌کنند. شما به بودجه دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و افزایش آن نگاه کنید.
وی ادامه داد: ما اقتصاددانان درجه یک در کشور داریم و دولت می‌تواند از وجود این‌ها استفاده کند.
پازوکی در واکنش به حذف دلار ۴۲۰۰ تومانی از بودجه گفت: اگر دولت به سمت یکسان سازی نرخ ارز حرکت و در جهت حمایت از تولید ملی گام بردارد و جلوی رانت‌خوران، دلالان و کلاهبردارانی که به ارزِ ارزان دسترسی داشتند را بگیرد این به نفع عدالت اجتماعی خواهد بود و اقشار آسیب دیده از این اتفاق را می‌توان با حمایت نقدی یاری کرد.
وی درباره چشم انداز احتمالی بودجه و آینده اقتصاد ایران در سایه آن گفت: اقتصاد ایران به شدت وابسته به سیاست خارجی است، در نتیجه اگر برجام احیای شود و با غرب تعامل کنیم قطعا گشایشی رخ خواهد داد. این به معنی بلااشکال بودن بودجه نویسی در ایران نیست و ما باید فکری برای اصلاح بودجه در ایران کنیم و از ظرفیت جوانان ایران در دانشگاه‌هایی مثل شریف و دیگر دانشگاه‌ها استفاده کنیم.
نظرات