سلام نو – سرویس سیاسی: خبر کوتاه و روشن بود. دادستان کل کشور از محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات به دلیل «استنکاف از اجرای اوامر قضایی در مورد فیلتر کردن اینستاگرام» و «استنکاف از ابلاغ رئیس مرکز ملی فضای مجازی برای کاهش پهنای باند بین‌الملل و محدودسازی پیام‌رسان‌های خارجی» شکایت کرد. عدم اجرای مصوبات شورای‌عالی فضای مجازی از جمله بستن فیلترشکن‌ها و وی‌پی‌ان‌ها نیز از دیگر دلایل شکایت از وزیر جوان عنوان شد.
سال‌ها است که بخشی از چهره‌های ارشد حاضر در مجلس، شورای‌عالی فضای مجازی و قوه قضاییه حامی فیلتر پیام‌رسان‌های خارجی و اینستاگرام هستند. این مخالفت تا به حال دسترسی ایرانیان به برنامه‌هایی همچون تلگرام را محدود کرده است، اما اینستاگرام به لطف چرخه اقتصادی خُردی که دارد همچنان از فیلتر جان به در برده است. با این همه، با مورد توجه قرار گرفتن پرونده‌های قمار آنلاین بار دیگر توجه به فیلتر اینستاگرام جلب شد.
اما ماجرا به همین جا خلاصه نشد و سازمان صدا و سیما هم شکایتی را از جهرمی تنظیم کرد. شکایت این سازمان از جهرمی در مورد اظهارنظر او در مورد بازپس‌گیری فرکانس‌های باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ بود. باند فرکانسی ۷۰۰ و ۸۰۰ مگاهرتز که قبلاً برای سرویس آنالوگ پخش همگانی رادیو استفاده می‌شد، اکنون آزاد شده است و بر اساس مقررات بین‌المللی و توافقات انجام شده در کشورهای مختلف از سال ۲۰۱۵ پخش برنامه‌های رادیویی در این باندها متوقف شد و این باندها به توسعه شبکه‌های مرتبط با موبایل اختصاص یافته است. با این همه آن طور که مسئولین ارشد وزارت ارتباطات می‌گویند صدا و سیما حاضر به آزاد کردن این باندها نیست.
این موضوع آن قدر جدی است که در سال ۹۷ پرونده آن برای حل و فصل و تصمیم گیری به شورای‌عالی امنیت ملی نیز رفته است. اما دلیل اهمیت ماجرا چیست؟ گستردگی باند ۷۰۰ و ۸۰۰ باعث بهبود کیفیت ارتباطات موبایلی به خصوص پوشش اینترنت می‌شود.
دو روایت از یک احضار
بر اساس آنچه در تصاویر موجود در صفحه رئیس مرکز روابط عمومی وزارت ارتباطات دیده می‌شود، خودداری وزیر از فیلتر کردن اینستاگرام، اعلام جرم دادستان کل و معاون فضای مجازی وی، گزارش رئیس سازمان اطلاعات سپاه، گزارش هیئت تحقیق دادستانی کل درباره علل نابسامانی فضای مجازی، گزارش فرمانده پلیس امنیت ناجا و اعلام جرم بیش از ۴۰۰ نفر از مردم اهواز درباره حادثه تروریستی از جمله موارد موجود در پرونده آذری جهرمی است.
اما دادستانی می‌گوید که اغلب موارد اتهامی وزیر ارتباطات، در متن مربوطه، تقطیع و حذف شده‌اند. در اطلاعیه دادستانی که این باره منتشر شد تأکید شده است که در دو سال گذشته و در دور تازه دادستانی تهران، هیچ حکم قضایی مبنی بر فیلترینگ یا مسدود سازی هیچ شبکه اجتماعی صادر نشده است.
سیدجمال هادیان، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، درباره روند برخورد با وزیر ارتباطات نوشت: آذری جهرمی امروز به دادسرای فرهنگ و رسانه احضار و درباره اعلام جرم دادستان کل کشور بازجویی شد. پس از استماع و اخذ پاسخ، بازپرس دستور آزادی با قرار التزام را صادر کرده و وی هم‌اکنون در محل کار حاضر است.
احضار آذری جهرمی؛ از دشمنی با اینستاگرام تا هدف انتخابات
بسیاری احضار آذری جهرمی در این مقطع را بسیار عجیب و آن را مرتبط با فضای انتخاباتی دانستند. برخی از مخالفان جهرمی معتقدند وزیر در حال مظلوم‌نمایی و قهرمان سازی از خود است وگرنه این مشکلات از مدت‌ها پیش برای او وجود داشت و بعید است این شکایات به جایی برسد. در طرف مقابل حامیان وزیر می‌گویند که او اکنون قربانی مقاومت در برابر فیلتر اینستاگرام و احتمال حضورش در انتخابات شده است.
از جمله غلامعلی جعفرزاده نماینده سابق مجلس احضار وزیر ارتباطات را به انتخابات مرتبط دانست و در روزنامه اعتماد نوشت: به عقیده من احضار وزیر ارتباطات و آزادی او آن‌هم با قرار التزام، به دلیل نزدیکی به انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری ایران است. افراد و نهادهای حامی فیلترینگ در ایران عزم خود را جزم کرده‌اند تا هر طور که شده، برای وزیر ارتباطات پرونده‌ای قضایی درست کنند تا خیالشان از عدم حضور او در انتخابات و عدم احراز صلاحیتش راحت شود.
با این وجود نمی‌توان منکر تأثیر نگاه تمامیت‌خواه یک طیف سیاسی به فضای مجازی شد. تنها کافی است به رویکرد مجلس در قوانین مرتبط با فضای مجازی نگاه کنید تا متوجه شوید بخشی از جریان‌های سیاسی کشور چگونه مایل به محدود کردن فضای مجازی هستند.
برای این طیف بستن فضایی مثل اینستاگرام بازی دو سر برد است. از یک طرف دردسر آزادی نیم بند طیف رقیب در اینستاگرام از دست می‌رود و از سوی دیگر یک جریان اقتصادی عظیم برای جایگزینی اینستاگرام راه می‌افتد. پروژه‌های جایگزین تلگرام را به خاطر بیاورید. سروش و پروژه‌هایی مثل آن که کپی ضعیفی از تلگرام بودند، اما بودجه‌های میلیاردی گرفتند و جیب گروهی خاص را پرکردند. همین سناریو به شکل بزرگ‌تر می‌تواند برای اینستاگرام ایرانی تکرار شود.
مشخص نیست سرنوشت این شکایت و شکایت‌کشی سیاسی به کجا می‌کشد. آیا این پروژه واقعاً پروژه حذف وزیر جوان از گردونه انتخابات و بستن اینستاگرام است یا آذری جهرمی با جان به در بردن از این شکایت به عنوان منجی اینستاگرام و قهرمان مبارزه با فیلترینگ شناخته می‌شود؟ صدا و سیما در این میان به دنبال چیست؟ با این شکایت می‌خواهد دولت را برای همکاری و بودجه بیشتر تحت فشار بگذارد؟ یا نه می‌خواهد از آذری جهرمی درس عبرتی برای دیگر مخالفانش بسازد؟ باید صبر کرد و دید.
نظر شما