سلام نو- سرویس اقتصادی: یک کارشناس بازار سرمایه معتقد است اگرچه استقبال اخیر از بازار مانند هر اتفاق پرشتاب دیگری می تواند آفت هایی داشته باشد اما این مساله بدین معنا است که رفتار سرمایه گذاری مردم در حال اصلاح است و باید این امر را به فال نیک گرفت.
مهدی سوری در گفت‌وگو با سلام نو برشمردن عادات سرمایه گذاری مردم ایران اظهار کرد: یکی از بزرگترین معضلاتی که در تاریخ اقتصاد ما بوده عادت سرمایه گذاری مردم بوده است. وقتی مردم نقدینگی مازاد خود را در بازار دلار و سکه می آورند در نهایت به ارزش پول ملی لطمه می زنند. وقتی هم که این پول در بخش های دیگر اقتصاد مثل مسکن و خودرو می رود باعث می شود که مسکن و خودرو به عنوان یک کالای مصرفی تبعات تورمی بر بازار بگذارد. در نتیجه کسی که نیاز مصرفی دارد نمی تواند نیازهای زندگی خود را برآورده کند چرا که مقداری خانه خالی است که افراد برای سرمایه گذاری خریده و قیمتش را بالا برده اند.
او ادامه داد: مشکل دیگر، تجمیع پول های خرد مردم در بانک است. بانک های ما نسبت به اقتصادمان به لحاظ تاریخی به شدت بزرگ بوده اند و این بزرگ بودن بانک ها باعث می شود تا بخش بزرگی از سرمایه کشور راکد باشد و از آنجایی که قرارداد بین بانک ها و سرمایه گذاران یا وام گیرنده ها درآمد سود ثابت است، اتفاقی که می افتد این است که در برهه هایی که رکود اقتصادی است و وام گیرنده ها نمی توانند در کسب و کار خودشان بازده معادل سود بانکی به دست آورند و قسط وام های خود را بدهند، به خاطر بدهی بانکی شاهد ورشکستگی هستیم.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین اضافه کرد: در بلندمدت هم با توجه به موج های تورمی جدید، سرمایه گذارانی که پول خود را در بانک گذاشته اند شاهد کاهش ارزش پولشان هستند. ما به صورت تاریخی می دانیم هر کسی که یک دارایی را فروخته و پول آن را در بانک گذاشته بعد ازیک مدت با وجود سود دریافتی، نمی تواند آن دارایی را دوباره بگیرد.
سوری در ادامه ایرادات نحوه سرمایه گذاری مردم یادآور شد: یکی از بزرگترین مشکلاتی که در صندوق های بازنشستگی ما پیش آمده سپردن منابع بازنشستگی به صورت بلندمدت در بانک بوده است. یک فرد شاغل زمانی که مشغول به کار بوده بخشی از درآمدش را به صندوق های بازنشستگی پرداخت کرده است. اگر این به بانک سپرده نمی شد و درست سرمایه گذاری انجام می شد حقوق بازنشستگی این شخص از سود پولی که خودش پرداخت کرده قابل پرداخت بود. اما چون این پول در بانک ها گذاشته شده و ارزش آن در طول این مدت کاهش پیدا کرده الان دولت مجبور است مستمری بازنشستگان را تامین کند یا صندوق ها مجبور هستند از شاغل گرفته و به بازنشستگان بدهند. این باعث می شود در بین موج جمعیت بازنشستگان دهه 60 آن قدر شاغل وجود نداشته باشد که بتواند پاسخ حقوق بازنشستگان را بدهد.
رفتار سرمایه‌گذاری مردم در حال اصلاح است
مدیر توسعه بازار کارگزاری آینده نگر خوارزمی بر این باور است اولین نکته مثبت حضور مردم در بورس این است که رفتار سرمایه گذاری مردم در حال اصلاح است. او در این باره توضیح داد: در حالی که حجم ورود افراد به بازار سرمایه برخی را نگران کرده اما ما همچنان با استانداردهای جهانی فاصله داریم. در کشور ما در 20 ماه اخیر تعداد کدهای بورسی 15 برابر شده که این عدد خیلی زیاد است. با این وجود همچنان حتی به سه درصد جامعه هم نمی رسد. این در حالی است که در یک اقتصاد بزرگ 40 درصد ثروت خانوار در بورس است. همان طور که در کشور ما بالای 90 درصد سرمایه افراد در املاک است.
او افزود: به همین خاطر است که مردم همیشه آرزویشان در سرمایه گذاری این است که در نهایت ملک بخرند. در صورتی که اگر آرزوی بچه ای که در حال بزرگ شدن است این باشد که کسب و کار راه بندازد و در این مسیر سرمایه گذاری کند بدون تردید ما اقتصاد سالم تری خواهیم داشت. حرکتی که اتفاق افتاده مثبت است و می تواند به اقتصاد ما کمک کند.
سوری با اشاره به عملکرد عبدالناصر همتی گفت: دوره ریاست آقای همتی تنها دوره ای بود که بانک مرکزی نه تنها به بازار دلار تزریق نکرد بلکه از بازار برداشت هم کرد. با این وجود شاهد کنترل قیمت دلار بودیم. یکی از ابزارهایی که باعث شد بتوانیم قیمت دلار را کنترل کنیم همین بازار سرمایه و بورس است چرا که پول را به جای بخش های سفته بازی اقتصاد به سمت بخش های مولد می برد.
این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به بدبینی‌های موجود درباره آینده بازار بورس تاکید کرد:با این وجود باید بپذیریم این استقبالی که از بازار بورس به وجود آمده مانند هر اتفاق پرشتاب دیگری می تواند آفت هایی داشته باشد که نیاز است زیرساخت های لازم فراهم شود.
لزوم آموزش تازه‌واردان بورس
سوری در توصیه به افراد تازه وارد در بازار سرمایه بیان کرد: افراد تازه وارد باید آموزش ببینند و تا زمانی که آموزش ندیده اند باید از روش های غیرمستقیم سرمایه گذاری مثل صندوق ها و ابزارهای سبدگردان رسمی زیر نظر سازمان بورس استفاده کنند. خود اهالی بازار نیز باید به عنوان یک رسالت اجتماعی افراد را آموزش دهند. قاعدتا برای کسی که در بورس کار می کند درآمد آموزشی درآمد جذابی نیست اما اهالی بازار سرمایه همیشه نشان داده اند در حرکت هایی که رسالت اجتماعی‌شان باشد، پیشگام هستند.
او ادامه داد: ما جذب منابعی که در کرونا در بورس داشتیم برای بسیاری باورنکردنی بود. به طور مثال جایی است که با کمک صداوسیما و چادر زدن در خیابان یک منابعی جذب می کند اما در بازار بورس وقتی نماد کرونا باز شد در یک روز ده میلیارد تومان به راحتی جذب می شود.
به اعتقاد سوری در حوزه آموزش نیاز است نهادهای سیاستگذار به جای نگاه اجباری کردن آموزش، روی تسهیل دسترسی آموزشی تمرکز کنند. در این زمینه شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس بسیار خوب عمل کرده و نکته بعدی این است که به جای ممنوع کردن آموزش توسط افراد غیررسمی بیاییم و اساتید مورد تایید سازمان بورس را به مردم معرفی کنیم.
بالا و پایین بازار بورس به هیچ عنوان قابل پیش‌بینی نیست
این فعال بازار بورس با اشاره به خوشبینی زیادش نسبت به بازار بورس گفت: من معتقدم یک بیماری تاریخی در اقتصاد کشور ما در حال درمان است. قد کشیدن ممکن است درد داشته باشد اما در نهایت نتایج خوبی دارد. بورس تنها جایی است که حتی فعالیت سفته بازانه در آن در نهایت به نفع اقتصاد است.
او با بیان اینکه ذات بازارهای مالی بالا و پایین دارد، تصریح کرد: به نظر من بازار سرمایه در حال حاضر پرریسک است اما امیدها به بازدهی باعث می شود که این ریسک توجیه داشته باشد. نکته دیگری که در بازارهای مالی وجود دارد این است که هیچکس نمی تواند پیش بینی کند در فلان تاریخ بازار بالا می رود یا پایین می رود. اگر نگاه کنیم که در چند وقت اخیر بزرگترین اسطوره سرمایه گذاری دنیا یعنی وارن بافت چقدر ضرر کرده متوجه می شویم که پیش بینی درباره ریزش بازار بورس ادعای درست و علمی نیست.
مدیر توسعه بازار کارگزاری آینده نگر خوارزمی با اشاره به تحلیل ها مبنی بر ریزش قریب الوقوع بازار بورس خاطرنشان کرد: روی هم رفته بنده اخباری که در رسانه ها پخش شده و تحلیل هایی که درباره ریزش بازار وجود دارد را نمی پذیرم زیرا معتقدم وزارت اقتصاد، شخص رئیس جمهور و رئیس بانک مرکزی عزمشان برای حمایت از بازار سرمایه به شدت جدی است و این طور نیست که کار دولت با بازار سرمایه به این زودی ها تمام بشود. باید توجه داشت که بازار بورس بهترین جا برای کنترل نقدینگی و تورم است و دولت کسری بودجه خودش را هم از این بازار می تواند جبران کند.
