چاه‌های زیرزمینی خالی می‌شوند و کسی دل نمی‌سوزاند

سلام نو – سرویس اجتماعی: بحران آب آن طور که بسیاری پیش بینی داشتند هنوز ایران را نبلعیده است و بارش باران در یکی دو سال گذشته آن قدر غیرقابل انتظار و خوشحال کننده بوده که خوشبختانه تبعات ابرچالشی به نام بحران آب تا حد قابل توجهی خیال بسیاری را راحت کرده است. با این وجود خوش خیالی است اگر تصور کنیم بحران آب به پایان رسیده است.

به گزارش سلام نو، بحران آب از آن دست مسائلی است که هیچ گروه سیاسی نمی تواند از زیر آن فرار کند. هر دو گروه سیاسی موجود در کشور به سهم خود باید در قبال این میزان از ناکارآمدی در زمینه مدیریت منایع آبی پاسخگو باشند. در حال حاضر آمارها حکایت از آن دارد که سالانه بیش از 5.5 میلیارد متر مکعب آب از مخازن زیرزمینی کشور کم می شود. آماری که در نوع خود ناراحت کننده است. در شرایط فعلی کسری تجمعی سفره‌های زیرزمینی در حالی به ۱۳۴ میلیارد مترمکعب رسیده که سالانه کمتر از 100 میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر داریم.

بر اساس آخرین آمار، تمامی دشت‌های کشور با افت سطح منابع آب زیرزمینی رو به رو هستند. ۴۰۵ دشت ایران در وضعیت ممنوعه است و ۱۷ دشت دیگر نیز در حال بررسی است که این موضوع بسیار هشداردهنده به نظر می‌رسد. پروفسور کردوانی، پدر کویرشناسی در رابطه با بحران آب می گوید: ﭼﺮﺍ نمی‌فهمید ﺩﯾﮕﺮ ﺁﺏ ﻧﯿﺴﺖ ؟ ﻣﺮﺗﺐ ﻣﺮﺍ ﺑﻪ ﮐﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺩﻋﻮﺕ می‌کنند ﺍﻣﺎ نمی‌روم ﭼﻮﻥ ﺩﯾﮕﺮ ﻓﺎﯾﺪﻩﺍﯼ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﮐﺎﺭ ﺍﺯ ﺳﻤﯿﻨﺎﺭ ﻭ ﮐﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺷﺘﻬﺎﯼ ﮐﺸﻮﺭ ﻧﺸﺴﺖ ﮐﺮﺩﻩ است. ﺑه ﻄﻮﺭ ﻣﺜﺎﻝ ﺳﻄﺢ ﺁﺏ ﺩﺭ ﺟﻬﺮﻡ ٥٧٠ ﻣﺘﺮ، ﺩﺭ ﺭﻓﺴﻨﺠﺎﻥ ٤٥٠ ﻣﺘﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﯾﺎﺭ ٣٠٠ ﻣﺘﺮ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺭﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

یکی از مشکلاتی که نمی توان نقش آن را در بحران آب امروز نادیده گرفت حفر چاه های غیر مجاز است. چاه هایی که حفر آن در دوره احمدی نژاد تشدید شد و امروز در سال 98 آمار و ارقام خطرناکی در رابطه با آن شنیده می شود. گفته می شود حدود ۴۷۰ هزار حلقه چاه مجاز و حدود ۳۲۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در کشور وجود دارد. آمار عجیب و غریب دیگری می گوید به صورت غیرمجاز ۷.۳ میلیارد مترمکعب از این چاه ها برداشت می شود. وزارت نیرو قول داده وضعیت این چاه ها که به صورت غیرمجاز حفر شده اند تعیین و تکلیف شود هرچند اگر قرار باشد با این سرعتی که چاه های غیرمجاز در حال تعین تکلیف هستند پیش برویم باید دو دهه دیگر صبر کنیم تا همه چاه های این چنینی مسدود شوند. این در حالی است که با همین دست فرمان معلوم نیست دو دهه دیگر جنگ آب چه اتفاقی را در کشور رقم بزند.

وضعیت چاه‌های غیرمجاز قرمز است. سالها است که این وضعیت در مرحله هشدار بوده اما به هزار و یک دلیل که اصلی ترینشان در اولویت نبودن محیط زیست است شاهد سر و سامان دادن به این اوضاع نبوده ایم.

روزهای نخستین تابستان سال جاری قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا نکته تامل برانگیزی را اعلام کرد. او گفت که مخازن سفره‌های زیر زمینی آبی کشور ۱۳۰ میلیارد مترمکعب کسری دارد و تصور اینکه این میزان کسری با یک سال بارندگی قرار است تامین شود تصور اشتباهی است چرا که همین حالا ما نزدیک به ده سال خشکسالی داریم. واقعیت این است که اگرچه ما در سال جاری به دلیل بارندگی نزدیک به ۷۶ میلیارد مترمکعب ورودی آب داشته ایم، اما همه این میزان را نتوانسته ایم نگه داریم و بخشی از آن به تالاب‌ها و بخش دیگر به دریاها رفته است. همه اینها در حالی است که در آمار اعلامی جدید خامسی عدد کسری مخازن سفره‌های زیر زمینی آبی ۱۳۴ میلیارد مترمکعب اعلام شده است.

در شرایطی که خطر فرونشست در پایتخت به خاطر استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی جدی شده و در بسیاری از شهرستان ها همچنان نزاع بر سر آب ادامه دارد عزمی از دستگاه های متولی از جمله سازمان حفاظت از محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت نیرو و ... برای مهار وضعیتی که این روزها بیش از پیش بحرانی شده دیده نمی شود.