اصلاح‌طلبان و شورای نگهبان؛ تفاهم ممکن است؟

سلام نو – سرویس سیاسی: اصلاح‌طلبان سال‌ها است که دغدغه گفت‌وگو با شورای نگهبان را دارند، از همان وقتی که احمد جنتی به عنوان دبیر شورای نگهبان نظارت شورای نگهبانی را نظارتی استصوابی دانست و روز به روز دایره این نظارت را افزایش داد اصلاح‌طلبان هم به فکر گفت‌وگو با شورای نگهبان افتادند.

تا قبل از سال 88 و انتخابات جنجالی آن این گفت‌وگوها عموما پشت پرده در جریان بود و بزرگان جناح چپ یا راست با صحبت با شورای نگهبان یا رهبری امکان تایید صلاحیت رد صلاحیت شدگان را تا حدی فراهم می‌کردند.

به عنوان نمونه در انتخابات مجلس هشتم که در سال 86 برگزار شد به باور اصلاح‌طلبان 97 درصد نامزدهای آنان و حتی نامزدهای مستقل رد صلاحیت شدند و امکان رقابت عملا در بسیاری از شعبه‌ها وجود نداشت.

مهدی کروبی دبیرکل حزب اعتماد ملی در بهمن سال 86 خبر از نشستی سه جانبه میان خود با محمد خاتمی و اکبر هاشمی درباره رد صلاحیت های گسترده نامزدهای انتخابات داد و گفت یکی از تصمیمات این نشست این بود که هریک از افراد حاضر در جلسه، رایزنی با کلیه افراد موثر از جمله شورای نگهبان را آغاز کنند « تا نهایتا با نظرات و رهنمودهای رهبر معظم انقلاب چهره های موجه، معتدل و انقلابی که به هر دلیل توسط هیات های اجرایی تایید صلاحیت نشده اند، در مراحل بعدی امکان حضور در صحنه را داشته باشند».

عباسعلی کدخدایی، از حقوق‌دان‌های با سابقه شورای نگهبان که به احمد جنتی نیز نزدیک است روایتی از این رایزنی‌ها دارد، روایتی که باز هم مهدی کروبی در آن نقشی پررنگ دارد.

او در مصاحبه اخیر خود با اعتماد آنلاین در این رابطه می‌گوید:

«برای نمونه در دوره انتخابات مجلس هفتم یکی از افرادی که بیشترین رفت‌وآمد را به شورا داشت آقای کروبی؛ رئیس مجلس ششم بود. آقای کروبی زمان بررسی صلاحیت‌ها بارها به شورای نگهبان مراجعه کرد؛ حتی اگر ساعت اداری نبود، منزل آیت‌الله جنتی می‌رفتند؛ با خود بنده هم در طول هفته مرتب ارتباط داشتند و پیگیر پرونده‌ها بودند؛ این رویه قدیمی است و هنوز هم ادامه دارد و ادامه هم خواهد داشت».

در نهایت اما هیچ کدام از این رایزنی‌ها منجر به تغییر قابل توجهی در تایید صلاحیت نامزدهای انتخابات نشد و به مرور دست اصلاح‌طلبان خالی‌تر از پیش شد.

اما رایزنی‌ها با شورای نگهبان تنها به انتخابات مجلس محدود نبود و درباره انتخابات ریاست جمهوری هم مرسوم بود. در سال 84 این غلامعلی حداد عادل بود که در دیدار با رهبری به رهبری پیشنهاد داد تا دایره تایید صلاحیت‌های شورای نگهبان توسعه یابد و در پی این پیشنهاد و با موافقت رهبری مصطفی معین و محسن مهرعلیزاده تایید صلاحیت شدند.

مجتبی ذوالنوری، نماینده مجلس نیز در گفت‌وگویی با شرق درباره نامزدی خاتمی در دوم ریاست جمهوری گفت:«اعضای شورای نگهبان آن زمان (سال ٨٠) به اتفاق آرا معتقد بودند خاتمی صلاحیت ریاست‌جمهوری در دوره دوم را ندارد اما به این نتیجه رسیدند که تأییدنکردن وی بحرانی را درست می‌کرد یعنی تأیید خاتمی بد بود و تأییدنکردن وی بدتر». به باور برخی در آن سال‌ هم نظر رهبری گره گشا بوده.

با این تفاسیر اصلاح‌طلبان این بار هم قصد رایزنی با شورای نگهبان را دارند تا به دردسر انتخابات مجلس قبلی دچار نشوند. اصلاح‌طلبان در انتخابات قبلی مجلس با چنان رد صلاحیت گسترده‌ای رو به رو شدند که به گفته حسین مرعشی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، برای بستن لیست تهران با کمبود نیرو مواجه شدند و درخواست دادند تا چهره‌های گم‌نام متمایل به اصلاح‌طلبی خود را به شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان معرفی کنند.

حالا هم اصلاح‌طلبان قصد رایزنی با شورای نگهبان با شورای نگهبان و رهبری را دارند و آن‌چنان که محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی کارگزاران می‌گوید گفت‌وگوهایی میان اصلاح‌طلبان با شورای نگهبان در جریان است.

محسن رهامی در کنار رسول منتجب‌نیا، قائم مقام سابق کروبی در حزب اعتماد ملی از دیگر چهره‌هایی هستند که تلاش دارند با رهبری و شورای نگهبان گفت‌وگو کنند. رهامی و منتجب‌نیا تا کنون یک نوبت با رهبری گفت‌وگو حضور داشتند و با شورای نگهبان هم رفت‌وآمدهایی داشتند.

محسن رهامی درباره جلسه با رهبری می‌گوید: من به ایشان گفتم تعدادی از دوستان ما از جمله خود بنده، نتوانستیم در صحنه رقابت انتخابات حضور پیدا کنیم و به مجلس برویم، در حالیکه اگر به مجلس می‌رفتیم مجلس خیلی قوی‌تر می‌شد و از ایشان خواهش کردم که مساعدت کنند نیروهای قوی‌تری در دور بعد به مجلس بفرستیم.

اما آیا این گفت‌وگوها به جایی می‌رسد؟ سابقه‌ها نشان داده حتی گفت‌وگوی کسی مثل مهدی کروبی با شورای نگهبان هم دست آورد گسترده‌ای در تایید صلاحیت‌ها ندارد و این شورای نگهبان و دبیر قدیمی آن جز در برابر فرامین رهبری در برابر هیچ حرف دیگری نرمش نشان نمی‌دهند و اصلاح‌طلبان در حال حاضر در حال دعا بر آستانی هستند که به این راحتی حاضر به استجابت دعا نیست، مگر اینکه رهبری به طور ویژه به داستان تایید صلاحیت‌های انتخابات ورود کنند.