شهرام ناظری در یک خانواده ای آشنا با موسیقی و شعر متولد شد و پرورش یافت؛ به طوری که پدر و مادرش صدای خوش و دلنشینی داشتند و صدای او نیز همانند آن ها بود و مادرش باعث آشنا شدن ناظری با شعر و آواز شد.
پدر شهرام ناظری صدای لطیف و خوشی داشت و با گوشه ها و ردیف های آواز ایرانی آشنا بود و علاوه بر این، سه تار نوازی هم می کرد.
پدر شهرام ناظری از سبک خوانندگان و قدمای شهرشان کرمانشاه به ویژه یکی از خوانندگان آن سرزمین به نام «شیخ داوود» بهره برد و هرآنچه آموخته بود را به فرزندش منتقل کرد.
یکی از بزرگان خانواده شهرام ناظری، فردی به نام استاد پرویز خان پورناظری به حاجی خان شهره بود.
او شاگرد بزرگانی چون درویش خان و کلنل وزیری بود و اغلب موسیقی دان هایی که در شهر کرمانشاه فعالیت می کردند از طریق استاد پرویز خان پور ناظری معروف به حاجی خان با نت و موسیقی اصیل ایرانی آشنا شدند.
تمامی این محیط هنری باعث شد که شهرام ناظری نیز از سن هفت سالگی نخستین برنامه ی هنری خود را در رادیوی شهر کرمانشاه با ساز تار فردی به نام درویشی که از نوازندگان مشهور آن دوران این شهر بود اجرا کند.
شهرام ناظری با وجود سن کمی که داشت در سن یازده سالگی به اجرای برنامه های متعددی در رادیو تلویزیون ایران پرداخت.
در سال ۱۳۴۵ هنگامی که شهرام ناظری شانزده ساله بود به شهر تهران رفت تا از محضر استادانی چون عبدالله دوامی، نورعلی خان برومند، عبدالعلی وزیری، محمود کریمی و محمدرضا شجریان بهره ببرد.
او برای فراگیری ساز سه تار به کلاس های استادان مطرحی چون احمد عبادی، جلال ذوالفنون و محمود هاشمی رفت و برای یک سال هم با استادان بنامی چون غلامحسین بیگجه خانی و محمود فرنام قیطانچیان که از شاگردان اقبال آذر بود در تبریز کار کرده و از کلاس های آن ها استفاده کرد.
شهرام ناظری در سال ۱۳۵۴به پیشنهاد نورعلی خان برومند به رادیو تلویزیون ایران رفت و در آن جا استخدام شد و نخستین برنامه اش با گروه «شیدا» به سرپرستی محمدرضا لطفی با یک مثنوی از مولوی و ترانه ای از شیخ بهایی بود و سپس با گروه «عارف» به سرپرستی حسین علیزاده و پرویز مشکاتیان همکاری کرد.
ناظری در نخستین آزمون موسیقی سنتی ایران تحت عنوان باربد در سال ۱۳۵۵شرکت کرد و مقام نخست رشته آواز را کسب کرد.
یک سال پس از آن به همراه گروه «سماعی» با علی اصغر بهاری و حسن ناهید در جشنواره ی توس به اجرای کنسرت پرداخت.
شهرام ناظری یکی از خوانندگان موسیقی اصیل ایرانی است که سبک آوازی اش طوری ست که تکرار ناپذیری در آن وجود دارد و به دنبال نگرش و تجربه جدید می باشد و از اواخر دهه ی۷۰بود که وی از تحریرهای ریتمیک و خاص در آوازش استفاده کرد که از جمله آثار او آلبوم های ساز نو آواز نو، سفر به دیگر سو، لولیان و مولویه(شور رومی) بود.
دکتر داریوش صفوت در خصوص ارزش صدای شهرام ناظری این طور گفته است:
«در صدای ناظری لنگرها، دندانه‌ها و آکسن‌های خاصی وجود دارد که به آن حس حماسی بخشیده‌است. این لحن حماسی قرن‌ها پیش در آواز ایرانی وجود داشته اما به دلیل مسائل تاریخی کمرنگ شده و به تدریج از بین رفته‌است.»
توجه خاص شهرام ناظری به اشعار مولوی
شهرام ناظری در آثارش نسبت به دیگر خوانندگان به اشعار مولوی توجه خاصی کرده است.
دو آلبوم «مثنوی موسی و شبان» و «صدای سخن عشق» از آثاری بود که نگرش و رویکرد جدیدی به موسیقی و شعر عرفانی داشتند.
برخی از افتخارات و جوایز شهرام ناظری
جایزهٔ «کونکورز» موسیقی فولکلور در سال ۱۹۷۵
دریافت جایزهٔ «بهترین موسیقی عرفانی جهان» در جشنوارهٔ فاس مراکش در سال ۱۹۹۷ (وی پس از دریافت این جایزه، از سوی مطبوعات آمریکا لقب پاواروتی ایران را نیز دریافت کرد.)
دریافت جایزه ویژه شهر ارواین ایالت کالیفرنیا برای گسترش پیام معنوی مولانا و صلح از طریق زبان موسیقی در سال ۲۰۰۶
دریافت نشان «لژیون دونور» از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۰۷
دریافت نشان «شوالیه ادب و هنر» از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۰۷
این نشان بالاترین نشان فرهنگی فرانسه‌است و پاس‌داشتی است از طرف دولت فرانسه به هنرمندانی که تلاش ویژه‌ای در جهت اعتلای فرهنگ و هنر دارند.
دریافت لوح سپاس از شهرداری شهر ایرواین کالیفرنیا به پاس قدردانی از تلاشهای شهرام ناظری در ترویج پیام معنوی صلح در قالب موسیقی و شعرهای مولوی
نامگذاری روز ۲۵ ماه فوریه سال ۲۰۰۶ به نام «شهرام ناظری»، توسط رئیس شواری شهر و شهردار سن دیه گو در حوزهٔ جغرافیایی سن‌دیه‌گوی ایالت کالیفرنیا که در مدت کوتاهی پس از این نامگذاری، کنگرهٔ آمریکا نیز با اهدای لوح سپاس از وی تقدیر نمود.
