سلام نو – سرویس بین الملل: ظاهرا اوضاع داخلی عربستان این روزها به شدت بحرانی است و سطح بحران سیاسی در این کشور از اختلافات جناحی به درگیری‌های مستقیم بین ولیعهد و پادشاه عربستان رسیده است.
برخی منابع اروپایی و آمریکایی خبر از کودتای احتمالی بن سلمان علیه ملک سلمان می‌دهند، کودتایی که می‌تواند خاورمیانه را دست خوش تغییرات جدی کند، سطح نگرانی درباره این کودتا این قدر جدی است که به تازگی 40 نفر از نیروهای حفاظتی ملک سلمان با 40 نیروی امنیتی وفادار به پادشاه جایگزین شدند.
ناظران سیاسی عدم استقبال ولیعهد عربستان از پادشاه در بازگشت از سفر مصر را نشانی از اختلاف جدی دو طرف می‌دانند و معتقدند این نشانه کوچک نوک کوه یخ اختلافات پدر و پسر است.
اختلافات بین ولیعهد و پادشاه چقدر مهم است؟
بروس ریدل، مدیر پروژه اطلاعاتی بروکینگز که سابقه بیش از سه دهه حضور در سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا را دارد، تحولات اخیر در عربستان را مهم می‌داند.
این کارشناس امنیتی معتقد است در سیستم حکومتی عربستان اختلافات جزئی هم مهم و بزرگ هستند. او می‌گوید: «نشانه‌های کوچکی که تاکنون از اختلاف میان پادشاه و ولیعهد عربستان نمایان شده هر چقدر هم جزئی و ناچیز باشند، از تحولاتی مهم در رده‌های بالای قدرت در عربستان حکایت می‌کند. اگر رابطه‌ای سالم میان ولیعهد و پادشاه برقرار بود، محمد بن‌سلمان به طور طبیعی به استقبال ملک سلمان می‌رفت تا نشان دهد که با وجود اختلاف‌ها، احترام و ثبات در روابط خاندان پادشاهی عربستان برقرار است. اما اکنون تمام خاندان سلطنتی با نگرانی و تشویش تحولات را دنبال می‌کنند.»
انتصاب سفیر جدید عربستان در ایالات متحده هم از دیگر موضوعاتی بود که با نارضایتی پادشاه عربستان همراه بود. محمد بن‌سلمان در اقدامی غیرمتعارف و در زمان غیبت پادشاه، اقدام به انتصاب ریما دختر بندر بن‌سلطان به عنوان سفیر عربستان در آمریکا کرد و برادرش خالد بن‌سلطان سفیر پیشین ریاض در واشنگتن را هم با ترفیع مقام در سمت معاون وزیر دفاع قرار داد.
گاردین در گزارشی با اشاره به اختلافات در عربستان از قول یک منبع آگاه می‌نویسد که محمد بن سلمان که در جریان حضور پدرش در مصر جانشین او شده بود دو تصمیم مهم در نبود پدر گرفت. یکی تعیین اولین سفیر زن سعودی یعنی شاهدخت ریما دختر بندر بن سلطان به عنوان سفیر عربستان در واشنگتن و دوم ترفیع رتبه خالد بن سلمان و تعیین او به مقام معاون ویر دفاع در حالی که او پیش از آن سفیر عربستان در واشنگتن بود.
این منبع ادامه داد: ملک سلمان از این عزل و نصب‌های ولیعهدش آگاه نبود و مشاورانش از طریق اخبار تلویزیون او را مطلع ساختند و ملک سلمان برای تعیین پسرش خالد برای چنین پست بالایی به این دلیل که اقدامی پیش از موعد بوده بسیار ناراحت شده است.
در حکومت‌های دیکتاتوری و فرد محور مثل عربستان یا کره شمالی اختلافاتی از این دست هر چقدر هم کوچک و جزئی به نظر برسند باز هم مهم، موثر و تعیین کننده هستند. در نمونه‌های مشابه در کره شمالی قصه‌هایی از حذف چهره‌های ارشد حزب کمونیست به خاطر اختلافات جزئی وجود دارد. حتی در عربستان سعودی هم نمونه‌هایی از حذف چهره‌های ارشد به خاطر اختلافات جزئی‌تر را داشته.
سرانجام چه خواهد شد؟
محمد بن سلمان قطعا یک شاهزاده خونین، یک تبهکار و یک دیوانه قدرت است، اما هم‌زمان باهوش، مدرن و توانمند است و توان این که پدر خود را از تخت به زیر بکشد دارد، آن چنان که او پیش از این نیز یک بار دیگر در یک کودتای بی صدا و بدون خون‌ریزی توانست عموهای خود را از چرخه قدرت حذف کند.
برخی منابع خبری می‌گویند که ولیعهد سعودی در تدارک آماده کردن شرایط برای کودتا علیه پدر است از جمله اقداماتی جهت ترمیم چهره در آمریکا، تعمیق روابط با روسیه و البته گفت‌وگو با ایران انجام داده است. این منابع تاکید دارند که ولیعهد عربستان تا به حال چند بار از کانال‌های مختلف برای گفت‌وگو با ایران پیغام فرستاده ولی مشکل خروج از یمن را هم دارد.
باید دید وضعیت به چه شکلی پیش خواهد رفت آیا ولیعهد جدید عربستان در نهایت موفق می‌شود بر صندلی پادشاهی عربستان تکیه بزند یا پدر تاجدارش توان مهار پسر قدرت طلبش را دارد!؟
