سال 95 عربستان ژنرال راحیل شریف فرمانده سابق ارتش پاکستان که بازنشسته شده بود را به فرماندهی ائتلاف خودساخته برای جنگ یمن انتخاب کرد. مجلس پاکستان با این کار مخالفت کرد و جامعه مدنی پاکستان هم به مخالفت برخاست؛ اما نواز شریف در ماههای آخر عمر دولت قبلی، حکم ژنرال را امضا کرد و راحیل شریف در ابتدای سال 96 در ائتلاف مشغول به کار شد. این بار نوبت مجلس، وکلا، دانشجویان و سیاستمداران پاکستان بود که بر شدت مخالفت خودشان بیفزایند. بعد از چهار پنج ماه تلاشها ثمر داد و شهریور پارسال راحیل شریف مجبور به بازگشت به پاکستان شد. این اتفاق بسیار مهمی بود. بعد از استقرار دولت عمران خان، دادگاه عالی پاکستان از دولت جدید خواست تکلیف شریف را مشخص کند.
در شرایطی که خزانه دولت پاکستان خالی است و امریکا هم علاوه بر آنکه کمکهایش به پاکستان را متوقف کرده، مانع از پرداخت وام صندوق بینالمللی پول به پاکستان شده است، عمران خان چون عربستان سخاوت به خرج داده و تاکنون دو میلیارد دلار پول نقد در اختیار عمران خان قرار داده است تا مشکلات روزمرهاش مانند پرداخت حقوق کارمندهایش را حل کند، اخیراً با ادامه کار راحیل شریف موافقت کرده است.
قدرتنمایی مجلس و جامعه مدنی پاکستان در برابر ارتش این کشور در ماجرای فوق، نکته مهمی است که باید در حادثه تروریستی اخیر مورد توجه حاکمیت و بخصوص دستگاه دیپلماسی ایران قرار بگیرد. ایران باید روی تأثیرگذاری جامعه مدنی پاکستان بر تصمیمات ارتش این کشور حساب کند و برای آن برنامه داشته باشد. حرفهای کلیشهای مانند اینکه ارتش پاکستان همهکاره است و هیچ قدرتی نمیتواند در برابر آن بایستد، ناشی از نظرات غیر کارشناسی است که با واقعیتهای جاری همخوانی ندارد. به نظر من سفارت ما در پاکستان با این یقین که جامعه مدنی پاکستان مخالف حمایت ارتش پاکستان از گروههای تروریستی فرقهگراست، باید این روزها حسابی سرش شلوغ باشد و با تمام قوا به تماس و گفتوگو با نمایندگان مجلس، سیاستمداران و مطبوعات و غیره بپردازد و لابیگری کند. تماسهای سیاسی بین مجلس ما با رئیس و فراکسیونهای مختلف مجلس پاکستان باید تا حالا آغاز میشد.
اگر میبینیم که خبری از آنچه گفته شد در میان نیست و درواقع نوعی سردرگمی به چشم میخورد به این دلیل است که حکومت ما در داخل کشور هم قدرت جامعه مدنی را باور نداشته و نسبت به کمک آن احساس بینیازی میکند. درست است که زمین بازی را تروریستها و حامیانشان تعیین کردهاند، اما دلیلی ندارد که ما هم در همان زمین بازی کنیم و راه مقابله را تنها در فاز نظامی جستوجو کنیم. الآن که ما در موضع مظلومیت قرار داریم میتوانیم افکار عمومی پاکستان را بر علیه اقدامات ارتش و ای.اس.ای بسیج کنیم، این کارها زمانبر است، اما بدون شک پیروز میدان خواهیم بود و امنیتمان هم تضمین خواهد شد.
محمدرضا کربلایی
کانال چشمانداز ایران