سلام نو – سرویس بین‌الملل: برنی سندرز بالاخره به طور رسمی وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برای سال 2020 شد و پس از الیزابت وارن به دومین کاندیدای دمکرات جدی‌ای بدل شد که رویای شکست ترامپ را در سر دارد.
سندرز یک شروع رویایی داشت و توانست در اولین روز ورود خود به رقابت‌ها بیش از 5 میلیون دلار کمک‌های مردمی برای کارزا خود جلب کند، این در حالی است که پیش از این بیشترین مقدار جذب شده توسط یک کارزار انتخاباتی در یک روز چیزی نزدیک به 1.5 میلیون دلار بود.
اما آیا برنی سندرز 77 ساله شانس و توان شکست ترامپ را آن هم در این سن و سال دارد؟ آن هم در حالی که همین حالا از ترامپ پنج سال پیرتر است!
پاسخ خود برنی سندرز به این پرسش مثبت است. او در توییتی که در واکنش به توهین ترامپ منتشر کرد نوشت:
"جنون‌آمیز این است که ما رئیس‌جمهوری نژادپرست، جنسیت‌زده و متقلب داریم. ما مردم را متحد می‌کنیم و نه تنها او را شکست می‌دهیم، بلکه حیات اقتصادی و سیاسی در این کشور را هم متحول می‌کنیم."
برنی سندرز چقدر شانس دارد؟
برنی سندرز بی تردید جذاب‌ترین کاندیدای این دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود. آن چنان که در دوره قبل هم در کنار ترامپ جالب‌ترین و متفاوترین کاندیدای انتخابات بود.
او در قلب راست‌گرایی یک چپ محسوب می‌شود، چپی که یهودی است ولی منتقد جدی اسرائیل است، چپی که پیر است ولی جوان‌ترین کمپین انتخابات را داشت و جذاب‌ترین شعارهای انتخاباتی را می‌داد.
همه‌ی این‌ها برنی را به کاندیدایی جذاب تبدیل می‌کند، اما شانس او را برای پیروزی نهایی بر ترامپ نیز کاهش می‌دهد و کار را برای او سخت می‌کند.
آمریکا هرچند یکی از مهدهای دمکراسی مدرن است ولی همچنان سفید یا سیاه پوست بودن در آن مهم است و بخش مهمی از جامعه آمریکا طرفدار مردان سفیدپوست مذهبی هستند. برنی هرچند مردی سفید پوست است، اما شاخص‌های حداقلی یک آمریکایی کلاسیک در این حوزه را ندارد، هرچند این ساده‌ترین مشکل سیاستمدار کهنه کار آمریکایی است.
او هر چند یهودی است، اما منتقد جدی اسرائیل است و این در کشوری که محکم‌ترین حامی اسرائیل است یک نقطه ضعف جدی است، مخصوصا اگر بدانید که لابی‌های انتخابات صهیونیست‌ها در آمریکا از قوی‌ترین لابی‌های سیاسی و اقتصادی است.
مسئله اساسی دیگری که برنی سندرز با آن مواجه این است که در مهد لیبرالیسم پرچم سوسیالیسم را برافراشته که این به مذاق شرکت‌های بزرگ آمریکایی چندان خوش نخواهد آمد. هرچند بی‌تردید در مسیر احیای سوسیالیسم در آمریکا موثر خواهد بود و حامیان خاص خود را خواهد داشت.
مانع دیگر سندرز لابی‌های داخلی حزب دمکرات است، حزب مایل است کاندیدایی در قامت جو بایدن را به عنوان رقیب ترامپ معرفی کند کسی که نه تنها رای حزب دمکرات‌ها را دارد بلکه توانایی آسیب رساندن به بدنه رای سفید پوست مذهبی ترامپ را هم دارد و می‌تواند بخشی از سبد رای رقیب خود را هم به چنگ آورد.
اگر سندرز بتواند از سد این موانع به نحوی بگذرد و به مرحله نهایی انتخابات برسد تا حدی شانس پیروزی برابر ترامپ را خواهد داشت به خصوص اینکه توانایی بازتولید نوعی از پوپولیسم در برابر پوپولیسم ترامپ را دارد.
آیا ایران باید به سندرز امیدوار باشد؟
با این تفاسیر آیا ایران باید منتظر پیروزی سندرز باشد؟ سندرزِ منتقد اسرائیلی که حامی برگشت به برجام است و از کودتا علیه مصدق انتقاد می‌کند؟
محمد قوچانی، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر سیاسی در بخشی از یادداشتی درباره حضور سندرز در انتخابات آمریکا با اشاره به سابقه تاریخی نقش ایران در انتخابات آمریکا می‌نویسد:
"تنها استراتژی ما در برخورد با سیاست داخلی آمریکا باید تلاش برای مقابله با امپریالیسم آمریکایی و تقویت ناسیونالیسم آمریکایی باشد. آمریکا زمانی در برابر استعمارگری اروپا از این شانس و اقبال نزد ملت‌ها برخوردار بود که در امور داخلی آنها مداخله نمی‌کرد و براساس دکترین مونروئه فقط در قاره خود محدود بود. جنگ‌های جهانی، امپریالیسم را از مرحله استعمار سنتی به استعمار نو ارتقا داد و آمریکا در رأس آن قرار گرفت گاه به نام تبلیغ ارزش‌های آمریکایی و گاه به کام سوداگری سرمایه‌داری آمریکایی. اکنون اما زمان بازگشت آمریکا به آمریکاست. فرصت تضادهای داخلی و شکاف‌های ملی در آمریکا بهترین زمان برای ملت‌های دیگر است که ناسیونالیسم را در برابر امپریالیسم آمریکایی قرار دهند. این گمان که با تقویت سوسیالیست‌ها در آمریکا عصر ترامپ پایان خواهد یافت و آمریکا بار دیگر به برجام بازخواهد گشت، یک خطای راهبردی است."
چه با تحلیل قوچانی موافق باشیم چه نباشیم این قابل انکار نیست که شرط بندی ایران روی پیروزی سندرز یا بایدن برای پایان دادن به دوران ترامپ یک حرکت پر ریسک است و ایران باید طوری نسبت به انتخابات آمریکا واکنش نشان بدهد که حتی در صورت پیروزی ترامپ بازی به نفع ایران تغییر کند.
آیا چنین چیزی ممکن است؟ قوچانی این طور پاسخ می‌دهد:
"قش تاریخی ایران در انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا شکست پروژه نهایی دولت ترامپ است تا رئیس‌جمهور آینده آمریکا – هر کس که باشد چه ترامپ چه سندرز و چه بایدن – بداند که تغییر استراتژی در خاورمیانه به این راحتی نیست و هزینه دارد. "
چنین کاری غیر ممکن نیست و به نظر می‌رسد امکان عملیاتی کردن آن در صورت هوشمندی ایران وجود دارد و ایران می‌توان با همکاری ترکیه، قطر، چین و شاید روسیه بازی را به نفع خود تغییر دهد و متحدان آمریکا در منطقه را به حاشیه براند و خود را به عنوان یک بازیکن بی بدیل در منطقه مطرح کند.
