هر فردی به تناسب استعدادها و توانایی های ذاتی خود و یا به دلیل شرایط اجتماعی و محیطی، برای تأمین زندگی خود شغل خاصی را انتخاب می کند و هر شغلی، اخلاق و روحیه خاصی را می طلبد.
موضوع معیشت و مسائل مرتبط با آن، یکی از مهم ترین و پایدارترین مسائل بشری می باشد.
تمامی افراد به ویژه جوانان دغدغه معیشت را دارند زیرا یک زندگی خوب و موفق مستلزم داشتن یک شغل مناسب با درآمد خوب است.
با کار کردن، زندگی انسان شکوفا شده است و فرد از طریق آن به سعادت دنیا و آخرت می رسد.
کار کردن و داشتن یک شغل آبرومند، نه تنها وسیله ای برای امرار معاش و تأمین مایحتاج مادی زندگی محسوب می شود، بلکه از عوامل بسیار مهم در احساس شخصیت، عزت، استقلال و اعتماد به نفس می باشد.
افرادی که از زحمات و تلاش خود امرار معاش می کنند، در وجود خود نیز حس افتخار و هدفمندی دارند به این خاطر که خود را یکی از اعضای فعال و تأثیرگذار در جامعه می دانند.
بیکاری، موجب ناامیدی و سرخوردگی و احساس ضعف در فرد می شود زیرا نظر دیگران نسبت به او این است که او فردی بی فایده و‌بی تأثیر در جامعه است.
مومنانی که کار می کنند در نزد خداوند مهربان محبوب هستند. دین مبین اسلام، پاداش افرادی را که در راه تأمین معاش خود و خانواده شان تلاش می کنند، برابر پاداش مجاهدان و رزمندگان راه خداوند و بلکه بالاتر از اجر آن ها قرار داده است.
حضرت محمد(ص) در حدیثی می فرمایند:
«عبادت و پرستش خداوند مهربان هفتاد جزء دارد که بالاترین و برترین جزء آن، طلب روزی حلال است.»
حضرت امام باقر(ع) نیز در خصوص کار می فرمایند:
«کسی که برای بی نیازی از مردم و رفاه خانواده و کمک به همسایگانش در طلب روزی حلال باشد، در روز قیامت خداوند مهربان را در حالی ملاقات می کند که چهره اش مانند ماه شب چهارده می درخشد.»
دین مبین اسلام به هیچ عنوان کار کردن و تلاش برای تأمین معاش را جدا از عبادت و پرستش نمی داند.
پیامبر اکرم(ص)، هنگامی که از جنگ تبوک به شهر مدینه بازگشتند، سعد انصاری که نتوانسته بود همراه پیامبر(ص) به جنگ برود، به استقبال آن حضرت آمد.
هنگامی که پیامبر(ص)، دستان خشک و خشن و ترکیده او را دیدند، از او پرسیدند: «صدمه ای به دستانت رسیده است؟» سعد در پاسخ گفت:« برای تأمین مخارج اهل و عیالم با طناب و بیل کار می کنم.»
پیامبر(ص) بر دستان او بوسه ای زدند و فرمودند:« این دستی است که در آتش جهنم نمی سوزد.»
این در حالی ست که انسان های بیکار و افرادی که بار زندگی خود را بر دوش دیگران می اندازند و از زیر کار و فعالیت شانه خالی می کنند، مورد لعن و نفرین اسلام و اولیای اسلام اند.
پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: «کسی که بار زندگی خود را بر دوش مردم بیندازد ملعون است.»
حضرت امام محمد باقر(ع) می فرمایند:
« حضرت موسی از خداوند مهربان سوال کردند: خدایا مبغوض ترین بندگان در نزد تو چه کسانی هستند؟ خداوند مهربان در پاسخ فرمودند: «کسانی که شب تا صبح همچون جسد مرده ای می خوابند و روز خود را به بطالت و‌بیکاری می گذرانند.»
یکی از یاران امام جعفر صادق(ع) می گوید: از آن حضرت درمورد شخصی پرسیدم که می خواهد در خانه خود بنشیند و به نماز و روزه و عبادت خداوند مهربان بپردازد و از تلاش برای کسب درآمد خودداری کند و معتقد است که خداوند مهربان، رزق و روزی او را به گونه ای تأمین خواهد کرد.
حضرت امام جعفر صادق(ع) در پاسخ فرمودند: این شخص از افرادی است که دعای آن ها مستجاب نمی شود؛ یعنی مورد توجّه خداوند مهربان قرار نمی گیرند.
حضرت امام جعفر صادق(ع) در یک روایت دیگر، انسان هایی را که برای حفظ آبروی و ادای دین خود و کمک به اقوام و بستگانشان کار نمی کنند را بی فایده و بی ارزش معرفی کرده و می فرمایند:
کسی که نمی خواهد از راه حلال مالی را فراهم آورد که با آن آبروی خود را حفظ نماید و دینش را ادا کند و صله رحم را به جا آورد، خیری در او نیست.
