کلیه‌ها بهترین اعضای بدن برای از بین بردن مواد زائد، مایعات اضافی، تنظیم نمک، پتاسیم، سطح اسید و فشار خون هستند. چند مورد از علائم هشداردهنده مشکلات کلیوی به شرح زیر است.
همیشه خسته هستید
کلیه‌ها ضایعات خون شما را فیلتر می‌کنند و آن‌ها را در ادرار دفع می‌کنند. وقتی کلیه‌های شما درست کار نمی‌کنند، سموم می‌توانند ایجاد شوند. یکی از علایم رایج خستگی است. ممکن است احساس فرسودگی، ضعف یا مشکل در تمرکز کردن داشته باشید. کلیه‌ها هورمونی می‌سازند که به بدن شما می‌گوید گلبول‌های قرمز ایجاد کند. اگر تعداد کمتری از آن‌ها داشته باشید، خون شما نمی‌تواند به اندازه نیاز به ماهیچه‌ها و مغز اکسیژن برساند.
بد خوابی
مطالعات ارتباط احتمالی بین آپنه خواب و بیماری مزمن کلیوی (CKD) را نشان می‌دهد که به مرور زمان به اندام‌های شما آسیب می‌رساند و ممکن است منجر به نارسایی کلیه شود. آپنه خواب ممکن است با جلوگیری از دریافت اکسیژن کافی به کلیه‌ها آسیب برساند. بیماری مزمن کلیوی هم به نوبه خود ممکن است با تنگ کردن مجرای گلو، تجمع سموم و ... باعث آپنه خواب شود.
خارش پوست
این ممکن است در صورتی اتفاق بیفتد که کلیه‌های شما نتوانند سموم را دفع کنند و آن‌ها در خون انباشته شوند که می‌تواند باعث ایجاد بثورات یا خارش سراسری شود. با گذشت زمان، کلیه‌های شما ممکن است نتوانند مواد معدنی و مواد مغذی بدن را متعادل کنند. این وضعیت می‌تواند منجر به بیماری‌های ناشی از عدم تعادل مواد معدنی و استخوانی شود که می‌تواند پوست شما را خشک و خارش‌دار کند.
صورت و پاهای متورم
وقتی کلیه‌های شما نتوانند سدیم را به خوبی از بین ببرند، مایعات در بدن شما جمع می‌شود که ممکن است منجر به پف کردن دست ها، پاها، مچ پا یا صورت شود. ممکن است متوجه تورم به خصوص در پاها و مچ پا شوید. همچنین نشت پروتئین در ادرار می‌تواند به صورت پف دور چشم ظاهر شود.
گرفتگی عضلات
گرفتگی در پاها و جاهای دیگر می‌تواند نشانه‌ای از عملکرد ضعیف کلیه باشد. عدم تعادل در سطوح سدیم، کلسیم، پتاسیم یا سایر الکترولیت‌ها می‌تواند عملکرد ماهیچه‌ها و اعصاب شما را مختل کند.
تنگی نفس
هنگامی که بیماری کلیوی دارید، اندام‌های شما هورمونی به نام «اریتروپوئیتین» را به اندازه کافی تولید نمی‌کنند. هورمون‌ها به بدن شما سیگنال می‌دهند که گلبول‌های قرمز بسازد. بدون آن می‌توانید کم خونی بگیرید و احساس تنگی نفس کنید. علت دیگر برای این وضعیت تجمع مایعات است. ممکن است به سختی بتوانید نفس بکشید. همچنین در موارد جدی، دراز کشیدن ممکن است باعث شود احساس کنید که در حال غرق شدن هستید.
سرگیجه
وقتی کلیه‌های شما تمام مواد زائد را از بدنتان فیلتر نمی‌کنند، سموم می‌توانند بر مغز شما نیز تأثیر بگذارند. کم خونی همچنین ممکن است مغز شما را از دریافت اکسیژن مورد نیاز خود دور کند. ممکن است احساس سرگیجه داشته باشید و در تمرکز کردن و حافظه نیز مشکل داشته باشید. حتی ممکن است آنقدر گیج شوید که در انجام کارهای ساده نیز دچار مشکل شوید.
کم‌اشتهایی
بیماری کلیوی می‌تواند باعث تهوع یا استفراغ شود و معده شما را ناراحت کند. این وضعیت ممکن است شما را با هوس کمی برای غذا خوردن مواجه کند که گاهی ممکن است منجر به کاهش وزن شود.
بوی بد دهان
وقتی کلیه‌های شما نتوانند مواد زائد را فیلتر کنند، می‌تواند باعث بیماری به نام «اورمی» شود که می‌تواند دهان شما را بدبو کند. همچنین سموم موجود در جریان خون شما می‌توانند طعم فلزی یا بدی به غذاهایی که می‌خورید، بدهند.
ادرار کف آلود، قهوه‌ای یا خونی
ادرار حباب دار می‌تواند نشانه‌ای از وجود بیش از حد پروتئینی به نام «آلبومین» باشد که می‌تواند ناشی از مشکلات کلیوی باشد؛ بنابراین ممکن است ادرار شما قهوه‌ای یا بسیار کم رنگ شود. عملکرد ناقص کلیه همچنین ممکن است باعث نشت خون به مثانه شود. وجود خون در ادرار همچنین می‌تواند ناشی از سنگ کلیه، تومورها یا عفونت باشد.
چند نکته مهم درباره سنگ کلیه
بسیاری از ما در مورد سنگ کلیه و دردهایی که می‌تواند ایجاد کند، شنیده‌ایم، اما همه نمی‌دانند سنگ کلیه دقیقاً چیست، چرا برخی از افراد به آن مبتلا می‌شوند و این سنگ‌ها چگونه از بین می‌روند؟
به گزارش پایگاه خبری دانشکده پزشکی Yale Medicine، زمانی که مواد معدنی در دستگاه ادراری جمع می‌شوند و کریستال‌هایی ایجاد می‌کنند که به‌صورت توده‌ای شبیه سنگریزه درمی‌آیند، سنگ کلیه تشکیل می‌شود.
سنگ کلیه ممکن است کوچک و غیرقابل توجه باشد، اما در برخی موارد می‌تواند به اندازه یک نخود رشد کند و در حالب (لوله‌ای که ادرار را از کلیه‌ها به سمت مثانه تخلیه می‌کند) گیر کند، جریان ادرار را مسدود کند و باعث درد شدید شود. در بدترین موارد، درد به اندازه‌ای شدید است که شاید نیاز به جراحی داشته باشید.
از هر ۱۰ نفر، یک نفر در مقطعی از زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. اگرچه سنگ کلیه در مردان شایع‌تر از زنان است، اما هر فردی در هر سنی ممکن است به آن مبتلا شود.
یک متخصص اورولوژی از دانشکده پزشکی دانشگاه ییل می‌گوید افزایش تشخیص سنگ کلیه نشان‌دهنده افزایش موارد چاقی، دیابت و فشار خون است. درحالی‌که سنگ کلیه قابل درمان است، اکثریت قریب به اتفاق بیماران تا زمانی‌که علایمی مانند درد یا ادرار خونی نداشته باشند، نمی‌دانند که سنگ کلیه دارند.
به گفته این متخصص، چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد: سنگ‌های کلسیمی که شامل دو زیرگروه هستند: سنگ‌های اگزالات کلسیمی و سنگ‌های فسفات کلسیمی.
اگزالات یک ماده طبیعی است که در بسیاری از غذاها از جمله اسفناج، چغندر، بادام و محصولات سویا یافت می‌شود. سنگ‌های اسید اوریکی می‌توانند زمانی تشکیل شوند که اسید بیش از حد در ادرار وجود داشته باشد که می‌تواند ناشی از خوردن بیش از حد ماهی، صدف، مرغ و گوشت (به‌خصوص جگر) باشد که دارای سطوح بالایی از پورین هستند. نوشیدن آب کافی، کاهش مصرف غذاهای حاوی پورین و حفظ یک رژیم غذایی سالم به‌طورکلی می‌تواند به جلوگیری از سنگ‌های اسید اوریکی کمک کند.
در حالی که هر نوع سنگ کلیه منحصربه‌فرد است، توصیه‌هایی وجود دارد که می‌تواند به جلوگیری از تشکیل آن‌ها کمک کند. اصلی‌ترین کار هیدراتاسیون است. به‌طورکلی نوشیدن هشت تا ۱۰ لیوان آب و مایعات در روز از جمله قهوه، چای و آبمیوه توصیه می‌شود.
رژیم غذایی DASH برای جلوگیری از افزایش فشار خون نیز می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهد. رژیم DASH سرشار از سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل است همچنین مصرف محصولات لبنی و گوشت‌های چرب که اسیدی‌تر هستند را محدود می‌کند. بهتر است از مصرف نمک اضافی که می‌تواند کلسیم را وارد ادرار کند، خودداری کنید. میزان توصیه شده مصرف روزانه کلسیم برای بزرگسالان ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ میلی‌گرم است که بستگی به سن و جنس فرد دارد.
همچنین توصیه‌های بین‌المللی تاکید می‌کنند که مصرف سدیم کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز باشد. همه افراد مبتلا به سنگ کلیه به متخصص نیاز ندارند، اما اگر سنگ بزرگ است یا در محل دشواری قرار دارد یا سنگ‌های متعدد و عودکننده وجود دارد، ممکن است به مراجعه به متخصص اورولوژی نیاز داشته باشید.
۳ اصل مهم برای مراقبت از کلیه‌ها
بیماری کلیوی می‌تواند زندگی انسان را به طور جدی در معرض خطر قرار دهد و کارشناسان سلامت تاکید دارند که می‌توان با رعایت چند توصیه پزشکی هرگز به این بیماری مبتلا نشد.
کلیه‌ها وظیفه دفع مواد زائد از بدن را بر عهده دارند و در صورت ابتلا به دیابت، فشار خون بالا یا تصلب شرائین، احتمال ابتلا به بیماری کلیوی نیز افزایش می‌یابد.
از این رو باید اقدامات لازم را برای مراقبت از کلیه‌ها و پاکسازی آن‌ها انجام داد.
در ادامه سه توصیه مهم برای حفظ سلامت این عضو حیاتی به نقل از سایت «اورولوژی هلث» عنوان شده است:
۱) مایعات بیشتری بنوشید:
روزانه مقدار زیادی مایعات به ویژه آب بنوشید تا کلیه‌ها بتوانند به درستی کار کنند. این کار همچنین بهترین روش برای جلوگیری از ایجاد سنگ کلیه است. توصیه می‌شود در حالت عادی روزانه هشت لیوان آب نوشیده شود.
۲) مراقب مصرف مداوم داروها باشید:
اگر به طور منظم و روزانه و برای هر گونه درد یا ورم مفصلی مسکن‌های بدون نیاز به نسخه مانند ایبوپروفن و ناپروکسن مصرف می‌کنید، بهتر است برای بررسی عملکرد کلیه‌های خود به پزشک مراجعه کنید. این گونه داروها در صورت مصرف مداوم در طولانی مدت می‌توانند به عملکرد کلیه‌ها آسیب وارد کنند.
۳) مراقب قند و فشار خون باشید:
اگر به قند خون بالا یا فشار خون بالا مبتلا هستید، پس باید به طور منظم و دوره‌ای برای چکاپ عملکرد کلیه‌های خود به پزشک مراجعه کنید.
رژیم غذایی سالم و غذاهای کم چرب داشته باشید تا احتمال ابتلا به قند خون و فشار خون بالا را کاهش دهید. ورزش کردن نیز به کنترل قند خون و فشار خون کمک می‌کند.
نظر شما