بایدن در باتلاق دیپلماتیک گرفتار شده است

روزنامه فایننشال تایمز نوشت: جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا ناخواسته در یکی از بزرگترین مشکلات حل‌نشدنی جهان که به باتلاقی دیپلماتیک برای اهداف منطقه ای اوتبدیل شده، گرفتار شده است.

به گزارش سلام نو به نقل از ایرنا، این روزنامه نوشت: بایدن تلاش کرد از گرفتار شدن در چنین باتلاقی دوری کند اما به دلیل حملات ۷ اکتبر (۱۵ مهر) حماس به جنوب سرزمین های اشغالی و اقدام تلافی جویانه و وحشیانه رژیم صهیونیستی، علیه غزه امکان فرار از آن نبود.

فایننشال تایمز نوشت: زمانی که بایدن سال گذشته اولین سفر خود را به عنوان رئیس جمهور به خاورمیانه آغاز کرد، این واقعیت را ستود که اولین بار از زمان حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ است که یک رئیس جمهوری ایالات متحده بدون حضور نیروهایش در ماموریت های جنگی، از منطقه بازدید می کند.

بایدن همچنین به دنبال احیای روابط واشنگتن با شرکای سنتی اش بود و به رهبران عرب در نشستی در عربستان سعودی قول داد که دولت وی بار دیگر اعتماد سازی کند و «نتایج واقعی» را به ارمغان آورد. وی افزود: ما در چارچوب خاورمیانه مانند امروز عمل خواهیم کرد: منطقه ای متحدتر از آنچه در سال های گذشته بوده است.

هفته پیش بایدن دومین سفر ریاست جمهوری خود به خاورمیانه را انجام داد. مقصد سفر او تل آویو بود که آسیب دیده از جنگ است و همسایگان عربش در خشم، عصبانیت و ترس گرفتار شده اند. این منطقه سال‌ها در شرایط شعله ور شدن آتش درگیری قرار داشته است.

حتی قبل از آمادگی بایدن برای سفر به تل آویو، تلاش او برای خواباندن شعله های آتش و جلوگیری از گسترده تر شدن درگیری ها در منطقه با انفجار بیمارستان غزه که جان های بسیاری را گرفت، پیچیده و دشوار شده بود.
این حادثه به سرعت موجی از خشم کشورها را برانگیخت. کشورهای عربی، از جمله آنهایی که ایدئولوژی حماس را قبول ندارند و نقش اساسی را در تلاش های دیپلماتیک بایدن ایفا می کنند، بیانیه هایی در محکومیت شدید رژیم صهیونیستی منتشر کردند. تظاهرات در سراسر کرانه باختری اشغالی و منطقه گسترده تر آغاز شد.

اردن به عنوان یکی از قابل اعتمادترین و وابسته ترین متحدان منطقه ای آمریکا، نشستی را که قرار بود در آن بایدن با رهبران اردن و مصر و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین ملاقات کند، لغو کرد.

به نوشته فایننشال تایمز، همه این مسائل، چالش های بیشمار بایدن را در تلاش برای ایجاد توازن در روابط کشورش با تل آویو و روابط با شرکای عربی، کنترل جنگ غزه و جلوگیری از تنش منطقه ای نشان می دهد.

در بدترین حالت، این تنش می تواند پای ایران و حزب الله را به درگیری ها باز کند و در نهایت نیروهای آمریکایی را بار دیگر به سمت ماموریت های رزمی سوق دهد.

امیل هوکایم (Emile Hokayem) مدیر امنیت منطقه ای در موسسه بین المللی مطالعات استراتژیک لندن می گوید: این احتمالاً بزرگترین چالش دیپلماتیک آمریکا از سال ۱۹۹۰ است، زمانی که ایالات متحده مجبور شد ائتلافی را علیه صدام حسین (رئیس جمهور مخلوع عراق) تشکیل دهد.

شرایط کل منطقه تغییر کرده است

فایننشال تایمز در ادامه گزارش خود آورده است: در سه دهه پس از جنگ اول خلیج فارس، پویایی منطقه و تصورات از نقش آمریکا در منطقه به طور اساسی تغییر کرده است. این تغییر به ویژه به دنبال شکست راهبرد آمریکا در تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ رخ داد که به ظهور و سقوط داعش منجر شد.

زخم تجربه ناموفق آمریکا در عراق و افغانستان همچنان در این کشورها باقی است و این ماجراجویی منطقه ای، اختلافات سیاسی را برانگیخته است.

در سال ۲۰۱۱، زمانی که باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا در حال آماده شدن برای خروج آخرین نیروهای رزمی آمریکایی از عراق بود، جهان عرب دوره دیگری از آشفتگی را تحمل می کرد که منطقه و روابط آن با ایالات متحده را تغییر داد. در حالی که موجی از خیزش‌های مردمی علیه حکومت‌های مستبد سراسر منطقه را فرا گرفت و باعث درگیری‌ها در سوریه، لیبی و یمن شد، شرکای عرب واشنگتن از واکنش این کشور به ناآرامی ها که احساس می‌کردند ناسازگار با منافعشان است، ناامید شدند.

اکنون کشورهای عربی نگران آن هستند که تشدید جنگ رژیم صهیونیستی و حماس به مرزهای آنها سرازیر شود.

این روزنامه انگلیسی در بخشی از گزارش خود آورده است: بایدن که مدعی تنش زدایی در خاورمیانه پس از آشوب ناشی از سیاست «فشار حداکثری» دونالد ترامپ علیه تهران است، از تهدیدها آگاه است.

او علناً از اسرائیل خواسته اشتباهاتی را که آمریکا پس از حملات ۱۱ سپتامبر مرتکب شد، تکرار نکند. بایدن در این زمینه گفت: هشدار می‌دهم: در حالی که شما عصبانی هستید، تحت تأثیر آن قرار نگیرید. پس از ۱۱ سپتامبر، ما در ایالات متحده خشمگین بودیم. ما هم در دستیابی به عدالت اشتباهاتی هم کردیم.

رئیس جمهور دموکرات آمریکا همچنین با پذیرش ادعای رژیم صهیونیستی درباره این که هدف قرار گرفتن بیمارستان غزه، کار حماس بوده خشم اعراب را برانگیخت.

از سوی دیگر برخی این سوال را مطرح می کنند که آیا تل آویو به درخواست آمریکا برای حفظ خویشتنداری توجه خواهد کرد یا خیر.

مسکوت ماندن اهداف بایدن در خاورمیانه

فایننشال تایمز نوشت: حتی اگر درگیری غزه مهار شود طرح های بایدن برای منطقه خاورمیانه به تعلیق در آمده است.

سیاست اصلی بایدن در بدو ورود به خاک سفید احیای توافق هسته ای با ایران بود. پس از تقریبا دو سال مذاکرات پیچیده و غیرمستقیم، در نهایت ماه گذشته پیشرفت کمی حاصل شد و واشنتن ۶ میلیارد دلار از پول نفت ایران را به ازای تبادل زندانیان آزاد کرد اما اکنون به نظر می رسد امید به پیشرفتی در این زمینه در آینده نزدیک نیست.

بایدن همچنین توافق سه جانبه با عربستان و رژیم صهیونیستی را دنبال می کرد که قرار بود به عادی سازی روابط ریاض و تل آویو به ازای توافق امنیتی و توافق هسته ای با آمریکا منجر شود. این طرح نیز دستکم فعلا معلق مانده است.

برای بسیاری از اعراب، درگیری اخیر در غزه یادآور خاطره تلخ توافقات عادی سازی بین کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی است که نخست ترامپ و بعد بایدن برای آن تلاش کردند و به زعم اعراب تا زمانی که مساله فلسطین نادیده گرفته شود این توافقات منجر به سازش در منطقه نخواهد شد.

فایننشال تایمز در پایان افزود: فقط این طرح های آمریکا نیست که با حمله حماس بی نتیجه ماند. هوکایم معتقد است کشورهای عربی مانند امارات که روابط با رژیم صهیونیستی را عادی سازی کرده اند ، مجبور به «بازاندیشی و تعدیل» در روابط خود شده‌اند و در محکومیت این رژیم «همسو با جریان عربی» پیش می‌روند.

در عین حال کشورهایی مثل مصر و اردن که به مناقشه غزه نزدیک هستند، مدتهاست در مورد خطرات نادیده گرفتن مساله فلسطین هشدار داده اند. آنها اکنون نگران هستند که رژیم صهیونیستی به دنبال سرازیر کردن آوارگان فلسطینی به سمت مرزهای آنها باشد.