از زمانی که اولین بار بیماری دیابت در افراد تشخیص داده می‌شود، سختی‌های زیادی را متحمل می‌شوند. اول اینکه آن‌ها باید با این شرایط کنار بیایند و آن را درک کنند و دوم این که مراقبت‌های ویژه را به انجام برسانند. پزشکان معمولاً به بیماران دیابتی خود تذکر می‌دهند که چشم‌ها مهم‌ترین چیزی هستند که در دوران دیابت باید از آن مراقبت کنند. در این قسمت از بهداشت و سلامت نمناک نکات مراقبت از چشم را در بیماران دیابتی معرفی خواهیم کرد.
متعادل نگهداشتن سطح گلوکز
سطح بالای گلوکز خون می‌تواند به رگ‌های ظریف خونی در شبکیه چشم آسیب وارد کند و شکل لنز چشم را تحت تاثیر قرار دهد و در کوتاه مدت باعث تاری دید شود. از طرفی؛ سه بیماری رایج در بین افراد دیابتی شامل دیابتیک رتینوپاتی، گلوکوما و آب مروارید است.
دیابتیک رتینوپاتی یعنی ضعیف شدن رگ‌های ظریف خونی در شبکیه، گلوکوما یعنی ایجاد فشار به چشم و آب مروارید یعنی تار شدن لنز چشم که در بلند مدت همگی باعث تاری دید می‌شود. نگه داشتن سطح گلوکز در یک سطح مناسب همه این خطرات را می‌کاهد. اگر قند خون شما در حد پایین و ثابت نگه داشته شود، آسیب به عروق خونی کوچک در چشم نیز کند خواهد بود.
معاینه سالانه چشم
هر سال باید به چشم پزشک مراجعه کنید و تست گلوکوما، آب مروارید و دیگر تست‌های مربوط به چشم را انجام دهید. همه نوع تصویربرداری‌ها و آزمایش‌ها باید در مورد چشم عمل آورده شود و هرگونه بیماری در آن تشخیص داده شده، تغییرات مدنظر قرار داده شوند و افراد بتوانند هرچه سریع‌تر در صورت وجود بیماری، آن را درمان کنند. پس اگر هرگونه تغییر را در بینایی خود احساس کردید، هرگز درنگ نکنید و سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید پزشک رگ‌های خونی چشم را برای مشخص شدن نشانه‌های اولیه آسیب بررسی خواهد کرد.
ملاقات با چشم پزشک در سه ماهه اول بارداری
هر گونه علائم چشمی در شما که منجر به تغییر در بینایی می‌شود، مانند: تاری دید، لکه‌های سیاه، چشمک زدن نور، از دست دادن نسبی یا کامل بینایی در سه ماهه اول بارداری در یک یا هر دو چشم نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
استفاده از بعضی از رنگ‌ها
قطعاً می‌دانید که بدون ضدآفتاب هرگز نباید مقابل نور خورشید بایستید. پس همان طور که از پوست‌تان مراقبت می‌کنید، از چشمانتان هم در برابر نور آفتاب مراقبت کنید. اشعه فرابنفش می‌تواند عاملی برای مشکلات مولکولی و آب مروارید باشد بنابراین همیشه چشمان خود را در برابر این اشعه‌ها با عینک محفوظ نگه دارید و حتماً یک عینک آفتابی مناسب برای فصل تابستان در لوازم خود قرار دهید.
ترک سیگار
سیگار اثرات مخربی روی سیستم بدنی افراد دارد؛ مخصوصاً برای افرادی که مبتلا به دیابت هستند. این آسیب و خطر به چشم آن‌ها نیز وارد می‌شود. سیگار می‌تواند مشکلات مختلفی برای سلامت فرد ایجاد کند؛ از جمله بیماری‌های مربوط به رگ‌های خونی که این مسئله برای بیماران دیابتی بسیار حائز اهمیت است، زیرا آن‌ها را مستعد حملات قلبی و سکته می‌کند. پس اگر سیگاری هستید، هر چه سریع‌تر به فکر ترک کردن باشید و تسلیم نشوید.
فعالیت کردن
ورزش کردن به طور منظم به کنترل گلایسمیک کمک می‌کند و یکی از عواملی است که از آسیب به چشمی که مربوط به دیابت است، جلوگیری می‌کند. پس حداقل ۳ بار در هفته و به مدت ۶۰ دقیقه در روز ورزش کنید. اگر به دنبال یک ورزش منظم هستید، بهتر است که آن را به طور تدریجی شروع کنید و به یک باره زیاده روی نکنید. به عنوان مثال در روز اول، فقط ۲۰ دقیقه پیاده روی کنید یا جلسات خود را در طول روز به چند جلسه ۱۵ دقیقه‌ای تبدیل کنید تا به یکیاره به بدنتان فشار وارد نشود.
همچنین می‌توانید در مورد ورزش مناسب با پزشک خود مشورت کنید و اگر از انسولین یا داروهای پایین آورنده قند خون استفاده می‌کنید، از پزشک خود سطح فعالیت بدنی که باید انجام دهید را بپرسید. همچنین سوال کنید که چه نوع تمرینی برای شما مناسب‌تر است.
مصرف رژیم غذایی سالم
مراقبت کردن از چشم، یعنی داشتن یک رژیم غذایی متعادل حاوی ویتامین آ، ویتامین c، ویتامین e و بتاکاروتن، اسید چرب امگا ۳، لوتئین و زینک که همگی خطر ابتلا به آب مروارید و بیماری‌های چشمی را کاهش می‌دهد.
رژیم غذایی به شدت در روند بیماری شما موثر است. اگر سطح قند خون به سرعت تغییر کند، شکل لنز چشم تحت تاثیر قرار می‌گیرد، تغییر پیدا کرده و باعث تاری دید می‌شود و تا زمانی که شما قند خون بدن خود را به سطح مناسب نرسانید، وضعیت پایدار باقی می‌ماند. پس حتماً قبل از تجویز عینک، سطح قند خون خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که نسخه درستی را دریافت کرده اید.
- ویتامین آ در مواد غذایی مثل سبزیجات نارنجی و زرد رنگ، تخم مرغ، هویج، سیب زمینی شیرین، انبه، زرد آلو و اسفناج وجود دارد.
- ویتامین c در بلوبری، تمشک سیاه، کیوی، بروکلی، پاپایا، پرتقال، لیمو، طالبی، گل کلم و دیگر میوه‌ها و سبزیجات و مرکبات وجود دارد.
- ویتامین e در آجیل، روغن خشکبار، آووکادو، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین، انبه، گوجه فرنگی، پاپایا و برنج قهوه‌ای وجود دارد.
- بتاکاروتن در گریپ فروت، فلفل دلمه ای، آلو، کدو تنبل، اسکواش، سیب زمینی شیرین و هویج وجود دارد.
- اسید چرب امگا ۳ در ماهی سالمون، تن ماهی، ساردینس، پسته، گردو، بادام و روغن ماهی وجود دارد.
- لوتئین در اسفناج، بروکلی، نخود و آووکادو یافت می‌شود.
- زینک هم در لوبیا، نخود سیاه، عدس، دانه آفتابگردان، بادام هندی، قارچ، اسفناج، غذاهای دریایی، بیف و مرغ یافت می‌شود.
کنترل فشار خون
فشار خون بالا در افراد دیابتی یک اتفاق رایج محسوب می‌شود. معمولاً این وضعیت برای قند خون هم رخ می‌دهد و عامل آسیب به رگ‌های خونی چشم خواهد بود و در نهایت بر روی بینایی اثر می‌گذارد. برای کاهش این خطرات، حتماً فشار خون خود را تحت کنترل بگیرید که بالا نرود. فشارخون نرمال و طبیعی به اندازه قند خون افراد دیابتی، اهمیت دارد. از پزشک خود برای نحوه اندازه گیری دقیق فشار خون مشورت بگیرید. برای بسیاری از مبتلایان به دیابت، فشار خون باید کمتر از ۱۴۰/۸۰ باشد.
مراقبت از سطح کلسترول
کلسترول بد عامل آسیب به رگ‌های خونی است. پس باید مراقب سطح آن باشید و با آزمایش خون آن را تحت کنترل بگیرید. آزمایش خون برای بررسی میزان کلسترول بد یا همان ال دی ال و کلسترول خوب یا همان اچ دی ال می‌توان انجام داد. راه‌های مختلفی برای کاهش سطح کلسترول در بدن وجود دارد که اثرگذارترین آن‌ها ورزش منظم، نوشیدن آب به اندازه کافی و خوردن غذاهای سالم است که همگی اثرات مثبتی خواهند داشت.
نوشیدن به اندازه کافی آب
نوشیدن آب در طول روز یکی دیگر از راه‌های مدیریت دیابت و خطر ابتلا به مشکلات چشم در بیماران دیابتی است و مانند ورزش منظم می‌تواند رگ‌های خونی و عصب‌ها را سالم نگه دارد. افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری از کم آبی به دلیل سطح گلوکز بالا در بدن هستند. کلیه‌های آن‌ها تلاش می‌کند تا گلوکز اضافه را دور بریزد و آن را از طریق ادرار دفع کند.
در طول این روند، محتوای آب در رگ‌های خونی کاهش پیدا می‌کنند و همین باعث کم آبی شده و در نهایت در رگ‌های خونی چشم با مشکل روبرو می‌شوند. پس افراد مبتلا به دیابت باید به اندازه کافی آب بنوشند.
چه درمان‌هایی برای عوارض چشمی دیابت وجود دارد؟
انجام لیزر
لیزر برای مواردی انجام می‌شود که تورم شدیدی در ناحیه لکه زرد چشم وجود دارد یا عروق خونی زیادی بر روی سطح شبکیه تشکیل شده است. لیزر در این موارد سبب افزایش دید نمی‌شود و برای حفظ بینایی است و سبب جلوگیری از نابینایی می‌شود.
انجام عمل جراحی (ویتروکتومی)
انجام عمل جراحی (ویتروکتومی) به بهبود بینایی چشم در مواردی که خونریزی شدید در داخل کره چشم وجود داشته باشد و یا عروق جدید سبب ایجاد پارگی و جداشدگی پرده چشم شده باشد، کمک می‌کند.
نظر شما