همشهری آنلاین – ثریا روزبهانی: قهوه خانه سنتی آذری در سال ۱۳۲۷ توسط «عبدالحمید آذری پور اصفهانی» راه‌اندازی شد و چند سال قبل هم شهرداری تهران بازسازی کرد تا با احیا آن هویت این مکان‌ها را مانند گنجینه‌ای گران‌بها در تاریخ این شهر ماندگار کند.
محمود منیعی، تهران‌پژوه و بنیانگذار انجمن دوستداران تهران در توضیح احیا این قهوه‌خانه می‌گوید: «علی بلوکباشی، از محققان انسان شناسی، سال۱۳۷۰ به معاونت امور اجتماعی شهرداری تهران پبشنهاد می‌دهد تا قهوه‌خانه‌های تهران را احیا کنند. از آنجایی که توان این نبود که همه قهوه‌خانه‌ها را احیاء کنند، تصمیم می‌گیرند از بین چند قهوه‌خانه، یک قهوه‌خانه را انتخاب کنند. در نهایت به علت قرار گرفتن در نزدیکی راه‌آهن و ابتدای خیابان ولیعصر و همچنین به خاطر بنای قدیمی قرعه به نام قهوه‌خانه آذری افتد.
شهرداری تهران در سال۱۳۷۱براساس تفاهمنامه‌ای کار بازسازی این قهوه‌خانه را صفر تا صد به عهده می‌گیرد و تجهیزات لازم را تهیه و در اختیار قهوه‌خانه می‌گذارد. در شب میلاد امیرالمؤمنین(ع) در اسفندماه ۱۳۷۲ این قهوه‌خانه در حضور تعدادی از رجل سیاسی و اجتماعی و فرهنگی افتتاح می‌شود. استانداردهای قهوه‌خانه‌ای از نظر کالبد در بازسازی رعایت شد، ولی از آن جهت که قرار بود مرکز آموزشی برای دانشجویان رشته‌های تئاتر و هنر شود، هرگز اتفاق نیافتاد. براساس تفاهمنامه قرار بر این بود که هفته‌ای ۲ بار روزهای جمعه و سه‌شنبه در این قهوه‌خانه به برخی از هنرهای نمایشی و آیینی مرسوم در قهوه‌خانه‌ها بوده، پرداخته شود که محقق نشد.»
عهد جوانمردی
در میان رستوران آذری، عَلَم کوچکی در کنار حوض حسابی خودنمایی می‌کند. منیعی درباره دلیل گذاشتن این علم در قهوه‌خانه می‌گوید: «در آن زمان در قهوه‌خانه‌ها طوق وجود داشت و معمولاً افرادی که اهل فتوت و جوانمردی بودند دور این طوق جمع می‌شدند، با هم عهد و میثاق‌هایی می‌بستند و به امور مستمندان، ایتام، زنان بدسرپرست یا بی‌سرپرست رسیدگی می‌کردند. اینها جزو مرام و رسم عهد فتوت بود. اینکه می گویند برخی از این قهوه‌خانه‌ها مورد احترام است، به خاطر وجود همین طوق‌هاست که آن را به علمداری حضرت عباس(ع) نسبت داده‌اند.» قهوه‌خانه سنتی آذری در سال ۲۰۰۲ در فستیوال بین المللی صنعت توریست، هتل و رستوران در کشور اسپانیا (مادرید) به دلیل داشتن ویژگی های خاص و موفقیت در پذیرایی سنتی و جذب گردشگر، جایزه و لوح تقدیر دریافت کرد.
نظر شما