سلام نو _ سرویس گردشگری: خوزستان که به سرزمین آب و آفتاب شهرت دارد، پنجمین استان پرجمعیت ایران است و مهد انواع فرهنگ‌های مختلف محسوب می‌شود. تنوع جمعیت این استان، خوزستان را به محل زندگی انواع اقوام و مذاهب، با آداب و رسوم مختلف تبدیل کرده است. اگرچه امروزه استان خوزستان و به‌ویژه شهر اهواز بیشتر به علت منابع نفتی متعددش اهمیت دوچندان یافته است، اما از منظر تاریخی و فرهنگی نیز در زمره مهم‌ترین استان‌های ایران به شمار می‌رود؛ چراکه قدمت آن به بیش از ۲۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد و قدیمی‌ترین منطقه فلات ایران به حساب می‌آید.
مردمان اهواز با فرهنگ غنی و طولانی
اقوام مختلفی از جمله فارس و عرب و ترک و کرد و لر در شهر اهواز ساکن هستند. اقوام دیگری نیز در دوره‌های مختلف در این شهر ساکن بوده‌اند که از آن جمله می‌توان به کلیمیان اشاره کرد. هم چنین این شهر به خاطر حضور اقوام مختلف دین های مختلفی را در خود جای داده است برای مثال تعداد زیادی از مردم اقلیت دینی مندیان در اهواز ساکن هستند و بیشتر آنها در حرفه نقره کاری در این شهر مشغول هستند.
این منطقه لالایی ها و ترانه های شنیدنی دارد و مردم اهواز از انواع سازها همچون دف ، قانون ، دمام ، سنتور، الزنجاری و … در موسیقی خود استفاده می کنند. اغلب باغبان‌ها، بافنده‌ها و بیشتر مردم، موسیقی را خوب می‌دانند و آواز محلی را خوب می‌خوانند.
مردم عرب ساکن اهواز در زمان عید فطر آداب و رسوم مخصوصی دارند آنها دو روز قبل از عید فطر را به نظافت و خانه تکانی اختصاص می دهند که به آن ام الوسخ می گویند و روز قبل از عید فطر نیز ام الحلس نام دارد که در این روز به آرایش چهره و مو خود می پردازند و تا یک هفته بعد از عید فطر نیز به دید و بازدید خانوادگی می روند.
یکی دیگر از آداب مخصوص عرب های ساکن شهر اهواز گرگیعان است که در روز پانزدهم ماه مبارک رمضان انجام می شود. در این روز کودکان عرب لباس های نو بر تن می کنند و به کوچه ها رفته و رقص و پایکوبی می کنند و همراه خود کیسه هایی را برای جمع آوری عیدی از همسایه ها می برند .
زرتشتیان اهوازی و آداب و رسوم جالب آنها
پیروان دین حضرت زرتشت، از جمله اقلیت‌های مذهبی خوزستان به حساب می‌آیند که بر فرهنگ بومی اهواز تاثیر به‌سزایی گذاشته‌اند. در ادامه مقاله برخی از آداب و رسوم زرتشتیان این شهر را مرور خواهیم کرد.
جشن سده
جشن سده یکی دیگر از فرهنگ‌های بومی محلی اهواز است که به زرتشتیان اختصاص دارد. پیروان این آیین در شهر اهواز، در روز دهم بهمن‌ماه دور هم جمع شده و در محلی معین اقدام به برپایی آتشی بزرگ و غول‌پیکر می‌کنند. ٱن‌ها ضمن تماشای آتش به دعا و نیایش پروردگار پرداخته و سپس با خواندن سرودهای ویژه‌ای جشن روز سده را به جای می‌آورند.
مراسم فروردینگان
زرتشتیان اهوازی در روز ۱۹ فروردین‌ماه بر مزار درگذشتگان خود حاضر می‌شوند و با پخت نان و شیرینی‌های مخصوص از رهگذران پذیرایی می‌کنند.
روز درگذشت حضرت زرتشت
هر سال در روز پنجم دی‌ماه که سالروز درگذشت اشوزرتشت است، پیروان این پیامبر در محل خاصی در کنار یکدیگر به عبادت می‌پردازند. همچنین در این مراسم نوع خاصی از شیرینی تهیه شده و برای درگذشتگان خیرات می‌شود.
جشن اردیبهشتگان
این جشن نیز یکی از جشن‌های دوازده‌گانه ایران باستان است و در زمره جشن‌های آتش به شمار می‌رود. مردم ایران باستان در هر ماه به روز عدد آن ماه دور هم جمع شده و به جشن و پایکوبی می‌پرداختند. به عنوان مثال دوم اردیبهشت، جهت جشن اردیبهشتگان، سوم خرداد جهت جشن خردادگان، هفتم مهرماه جهت جشن مهرگان و به‌همین ترتیب در هر ماه یک روز را جهت کنار هم بودن و شادمانی انتخاب می‌کردند. این جشن‌ها در استان خوزستان نیز با حال و هوای متفاوتی انجام می‌گیرد و یکی از فرهنگ‌های بومی محلی اهواز به حساب می‌آید.
جشن گاهنبار
گاهنبار یکی از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین جشن‌های زرتشتیان است و در پنج روز برگزار می‌شود. هدف از برگزاری این جشن «باردهی» است؛ یعنی بذل و بخشش و افزایش همبستگی مردم با یکدیگر. زرتشتیان اهوازی در این پنج روز گرد هم می‌آیند و ضمن نیایش و شکرگزاری، از احوال یکدیگر آگاه می‌شوند.
صائبین یا مندائیان، پیروان حضرت یحیی هستند و یکی از اقلیت‌های مذهبی اهواز به‌شمار می‌روند که در حاشیه‌های رود کارون زندگی می‌کنند.
اهوازی‌ها به پیروان حضرت یحیی، «صبّی» می‌گویند. این قوم نیز از دیرباز در استان خوزستان حضور داشته و بر فرهنگ بومی اهواز تاثیر زیادی گذاشته‌اند. بیایید برخی از آداب و رسوم مندائیان را مرور کنیم.
غسل تعمید
غسل تعمید که در زبان مندائی به آن «مصویا» می‌گویند، یکی از اصول این آیین است. مندائیان اهوازی در روزهای یکشنبه به بستر رود کارون رفته و توسط یک روحانی مندائی غسل تعمید می‌بینند. بدین صورت که ابتدا روحانی وارد آب شده و سپس فرد تعمیدشونده داخل آب می‌نشیند. روحانی شروع به قرائت «بوثه» می‌کند و همزمان روی سر فرد تعمیدشونده آب می‌ریزد. سپس فرد از آب خارج شده و روی نیمکتی می‌نشیند تا روحانی اذکار «گنزاربا» را بر او بخواند. در نهایت شخص تعمیدشونده ضمن خواندن دعای حفاظت و توبه، با خوردن نان و آب مقدس غسل خود را به سرانجام می‌رساند.
مراسم ازدواج مندائیان اهواز
روزهای یکشنبه به مناسک ازدواج اختصاص دارد. ابتدا داماد و عروس هرکدام دو مرتبه توسط روحانی در رود کارون غسل تعمید داده می‌شوند. سپس به محل برگزاری جشن عروسی می‌روند. خوردن غذاهای مشترک آیینی، عهد بستن عروس و داماد و هدیه دادن بخش دیگری از فرهنگ بومی مندائیان اهواز است.
نظر شما