سلام نو _ سرویس گردشگری: خانه تاریخی عباسیان یکی از شاهکارهای معماری ایران می باشد که به عنوان نامزد دریافت جایزه زیباترین بنای مسکونی ایرانی – اسلامی در نظر گرفته شده است. این خانه با داشتن یک رستوران سنتی و فضای دلنشین می تواند جلوه ای متفاوت به سفر شما بدهد و ساعات خوشی را برایتان به ارمغان بیاورد. خانه عباسیان در کاشان و در نزدیکی بسیاری جاذبه های دیگر قرار دارد که می توانند برنامه ی سفر شما را کامل کنند. مجموعه تاریخی عباسیان بین سال های ۱۲۴۵ تا ۱۲۴۸ هجری قمری همزمان با دوره قاجار به درخواست حاج محمد ابراهیم تاجر کاشی (پدربزرگ آیت اله سید محمد علوی بروجرودی معروف به «سید باغ») که از تاجران معروف چینی و بلور در کاشان بود ساخته شد. متاسفانه هیچ اطلاعاتی از معمار این مجموعه در دسترس نیست اما شواهد نشان دهنده آن است که ساخت این بنا ۲۰ سال به طول انجامیده است.
از گچبری تا آینه‌کاری
مجلل‌ترین بخش این خانه، اتاق آینه است که تزیینات بسیار زیبایی را در خود جای داده و گچ بری‌ها، آیینه‌کاری‌ها، درها و پنجره‌های رنگین و دریچه‌های گچی نازک، فضای خاصی به آن بخشیده است. در سقف این اتاق، آینه کاری‌هایی به شکل ماه، ستاره و شمسه‌ی مرکزی (نقش خورشید مانند) وجود دارد. با روشن شدن چراغی کوچک و انعکاس نور در منشورهای شیشه‌ای که به وسیله‌ی نخ‌های ابریشمی معلق شده‌اند، تصویر آسمان زیبای کویر را در سقف بازسازی می کنند. همچنین تامین روشنایی اتاق نیز با این انعکاس نور به راحتی صورت می‌گرفته است.
اتاق آینه، همانند بسیاری بناهای دیگر، مزین به درهای اُرُسی است که قسمت های بالایی آن‌ها دو جداره هستند. پنجره‌های مشبک گچی نیز در این درها به چشم می‌خورند و حرکت درها نیز به صورت عمودی است. زیبایی چشمگیر این اتاق باعث شده بوده تا در آن زمان، مهمانی‌های خاص و مراسم عقد و عروسی در آن برگزار شود و این اتاق به اتاق عروسی مشهور شود.
یکی از دلایل شهرت عمارت تاریخی عباسیان، تزیینات به‌کاررفته در آن است؛ به‌طوری که انواع گچبری در گوشه‌وکنار آن خودنمایی می‌کند، از رسمی‌بندی تا کاربندی، یزدی‌بندی، مقرنس، مشبک، قطاربندی که نگاه هر بیننده‌ای را به خود جذب می‌کند. همان‌طور که گفتیم مجلل‌ترین بخش‌های این خانه، اتاق آینه و اتاق شاه‌نشین هستند که انواع و اقسام تزیینات را در خود جای داده‌اند. در این اتاق‌ها علاوه بر گچبری‌های زیبا که جذابیت آن را دوچندان کرده‌اند، شاهد آینه‌کاری، پنجره‌های گچی، درها و پنجره‌های رنگی خواهید بود. تزیینات اتاق شاه‌نشین، به‌خصوص آینه‌کاری‌های سقف و منشورهای شیشه‌ای آویزان از نخ‌های ابریشمی، اوج هنر دوران قاجار را به رخ می‌کشند.
اتاق شاه‌نشین و اتاق مرکزی خانه عباسیان
اتاق‌های شاه‌نشین با تزیینات بسیاری همچون آینه‌کاری، گچبری، پنجره‌های رنگی و... مجلل‌ترین اتاق‌ها در خانه‌های قدیم به شمار می‌رفتند. آیینه‌کاری‌های زیبایی به‌شکل ستاره و ماه و شمسه مرکزی در سقف این اتاق وجود دارد که نه‌تنها زیبایی خاصی به آن بخشیده است، بلکه در طول شب با روشن‌شدن چراغ، بخشی از روشنایی اتاق‌ها را فراهم می‌کنند؛ همچنین انعکاس نور باعث ایجاد یک آسمان مجازی در سقف می‌شود. درهای «ارسی»، یکی دیگر از تزیینات اتاق شاه نشین است که به‌صورت عمودی باز و بسته می‌شود و بخش فوقانی آن‌ها دو جداره دارد. از آنجا که اتاق شاه نشین برای پذیرایی از مهمان‌های خاص و برگزاری مراسم‌های ویژه‌ای مثل عروسی استفاده می‌شد، به آن اتاق عروس نیز می‌گفتند.
اتاق مرکزی به نوعی قلب این عمارت است و از همین رو تسلط و دید کافی به طرفین دارد؛ یعنی می‌توان بخش اندرونی و بخش بیرونی را همزمان زیر نظر داشت. همین ویژگی باعث شده بود که این اتاق به صاحب‌خانه تعلق داشته باشد. تزیینات زیبایی از گچبری‌ها تا پنجره‌های مشبک گچی و درهای ارسی، جلوه تحسین‌برانگیزی به آن بخشیده‌اند. پنجره‌های مشبک گچی این اتاق با ظرافت خاصی کار شده‌اند؛ به‌طوری که در بدنه آن‌ها از گچ تقویت‌شده استفاده شده و شیشه‌های رنگی به پشت آن‌ها چسبانده شده است.
به این ترتیب، روی اصلی پنجره‌ها به‌طرف داخل اتاق است که این موضوع معماری درونگرای آن را نشان می‌دهد. شومینه‌ای گچی نیز در این اتاق دیده می‌شود که از ابتدا وجود نداشت و در جریان تفکیک بنای اولیه که به تقسیم‌شدن اتاق مرکزی به دو قسمت انجامید، این شومینه در آن ساخته شد. با این حال، در زمان مرمت بنا، دیوار کاذب این اتاق برداشته و شومینه هم از آن جدا شد.
از آنجا که شهر کاشان در مجاورت کویر قرار دارد؛ معماران قدیمی تلاش می‌کردند تا حداکثر استفاده را از معماری ببرند و با طراحی فضای حوض‌خانه، دمای ساختمان را تعدیل کنند و موجب خنک‌شدن ساکنان خانه شوند. وجود حوض‌ها و کانال‌های گردش آب در اطراف اتاق‌ها و همچنین کانال‌های متصل به بادگیر باعث ایجاد هوای مطبوعی در حوض‌خانه می‌شود که در مقایسه با سایر قسمت‌های بنا کاملا محسوس است. با این اوصاف می‌توان نتیجه گرفت که از این محل برای تفریح و خنک‌شدن در فصول گرم استفاده می‌کردند.
نظر شما