در ابتدا باید عنوان کنیم که هموروئید که با نام بواسیر نیز شناخته میشود، دارای دو نوع هموروئید خارجی و داخلی بوده که در زنان شایع‌تر از مردان است. علت شیوع این بیماری بین زنان، نیز می‌تواند ناشی از آناتومی متفاوت بدن بانوان و تجربه بارداری و زایمان، تغییرات هورمونی، رابطه مقعدی و... در آنها باشد. در ادامه پیرامون علت بواسیر در زنان و چگونگی درمان این عارضه صحبت خواهیم کرد.
هموروئید چیست؟
توجه به این نکته ضروری است که همه افراد دارای بافت هموروئیدی به عنوان بخشی از آناتومی طبیعی بدن هستند. فقط در تعداد کمی از افراد بواسیر بزرگ شده و دارای علائم است. بافت هموروئیدی در داخل کانال مقعد قرار دارد و از عروق خونی، بافت همبند و مقدار کمی ماهیچه تشکیل شده است.
دو نوع اصلی هموروئید وجود دارد که شامل هموروئید خارجی و داخلی میشود. بواسیر داخلی، با پوششی به نام مخاط پوشیده شده است که به لمس، درد، کشش و دما حساس نیست، در حالی که بواسیر خارجی بسیار حساس است.
علائم هموروئید
تقریباً ۵درصد از افراد مبتلا به این عارضه برخی علائم را تجربه می‌کنند و تنها تعداد کمی از افراد مبتلا به این بیماران به درمان جراحی نیاز دارند. لازم به ذکر است که برخی از بیماران نیز ممکن است علائم ناشی از هموروئید داخلی یا خارجی یا هر دو را تجربه کنند.
هموروئیدهای داخلی
در هموروئید داخلی، علائمی همچون خونریزی مقعدی، بدون درد یا افتادگی بافت مقعد همراه است. پرولاپس بافت هموروئیدی است که از داخل بیرون می‌آید و اغلب هنگام پاک کردن یا اجابت مزاج در قسمت بیرونی مقعد احساس میشود.
این بافت بر خلاف هموروئید خارجی، اغلب خود به خود به داخل برمی‌گردد یا می‌تواند توسط بیمار به عقب رانده شود. علائم معمولاً در طولانی مدت به آرامی پیشرفت می‌کنند و متناوب هستند. هموروئیدهای داخلی بر اساس درجه پرولاپس طبقه‌بندی می‌شوند که به درمان کمک می‌کند:
- درجه یک: بدون پرولاپس
- درجه دو: پرولاپسی که خود به خود باز می‌گردد
- درجه سه: پرولاپسی که باید توسط بیمار به عقب رانده شود.
- درجه چهار: پرولاپسی که بیمار نمی‌تواند آن را به عقب برگرداند (اغلب بسیار دردناک است)
در مقایسه هموروئید خارجی و داخلی، باید گفت که خونریزی منتسب به هموروئید داخلی معمولاً قرمز روشن است و ممکن است خون ناشی از آن روی دستمال توالت مشاهده شود. همه بیماران مبتلا به هموروئید داخلی علائم خونریزی قابل توجهی ندارند و پرولاپس ناشی از هموروئید ممکن است تنها علامت باشد.
افتادگی بافت در این نوع هموروئید، ممکن است منجر به تحریک و خارش قابل توجه در اطراف مقعد شود. بیماران همچنین ممکن است با شکایت از ترشحات مخاطی، مشکل در تمیز کردن خود پس از مدفوع یا احساس اینکه مدفوع آنها در مقعد گیر کرده است به پزشک مراجعه کنند. بیمارانی که علائم قابل توجهی از هموروئید داخلی ندارند، تنها بر اساس وجود پرولاپس نیازی به درمان ندارند.
هموروئید خارجی
هموروئید خارجی علامت‌دار، اغلب به صورت توده‌ای دردناک به رنگ آبی در خارج از مقعد ظاهر میشود. آنها خود به خود اتفاق می‌افتند و یا بر اثر مقدار غیرعادی فشار ایجاد می‌شوند. پوست روی قسمت بیرونی مقعد معمولا محکم به بافت‌های زیرین چسبیده است.
اگر لخته خون یا ترومبوز، در این ناحیه ایجاد شود، فشار در این بافت‌ها به سرعت بالا می‌رود و اغلب باعث ایجاد درد میشود. درد معمولاً ثابت است و می‌تواند شدید باشد. گاهی اوقات افزایش فشار در هموروئید نوع خارجی، ترومبوز شده منجر به تجزیه پوست پوشانده شده و خون لخته شده شروع به نشت می‌کند. بیماران همچنین ممکن است از تورم متناوب، فشار و ناراحتی شکایت داشته باشند.
چه چیزی باعث هموروئیدهای علامت‌دار میشود؟
اکثر عواملی که تصور میشود باعث ایجاد هموروئید علامتی می‌شوند با افزایش فشار داخل شکم که به ناحیه مقعدی منتقل میشود، مرتبط هستند. برخی از این عوامل هموروئید خارجی، عبارتند از زور زدن هنگام اجابت مزاج، یبوست، اسهال، بارداری و الگوی نامنظم روده. به نظر می‌رسد که با گذشت زمان، این عوامل ممکن است به افتادگی بافت هموروئیدی داخلی یا بزرگ شدن یا ترومبوز بافت هموروئید کمک کنند.
علل هموروئید در زنان
همانطور که در ابتدا اشاره شد، به طور کلی هموروئید در زنان شایع است، اما هموروئید نوع خارجی نسبت به بواسیر داخلی، شیوع بیشتری بین بانوان دارد. با این حال علت دقیق هموروئید ناشناخته است و فشار زیادی به وریدهای راست روده به دلیل وضعیت ایستاده می‌تواند طور بالقوه باعث برآمدگی در ناحیه داخلی مقعد شود. تغییرات هورمونی یکی دیگر از علل ابتلا زنان به هموروئید است. با تغییرات هورمونی در زنان، ابتلا به یبوست افزایش پیدا کرده و می‌توان نتیجه گرفت که این تغییرات به ایجاد هموروئید در زنان کمک می‌کند. علت دیگر شیوع هموروئید خارجی در بانوان، ایجاد ارتباط مقعدی شناخته میشود.
برقراری رابطه جنسی از طریق مقعد، خود به تنهایی عوارض بسیاری از جمله عفونت‌های پیدرپی، عدم توانایی در نگهداری مدفوع و از دستدادن کنترل آن را به همراه دارد. اما این رابطه با آسیب جدی به دیواره عضلات زده و در نهایت باعث بروز هموروئید در زنان خواهد شد. این رابطه در نهایت می‌تواند بروز بواسیر در زنان را تشدید کند. سایر عوامل مؤثر در همورئید خارجی عبارتند از:
- افزایش سن
- یبوست مزمن یا اسهال
- بارداری و زایمان (طبیعی)
- وراثت
- زور زدن در هنگام اجابت مزاج
- عملکرد معیوب روده به دلیل استفاده بیش از حد از ملین‌ها یا تنقیه
- گذراندن مدت زمان طولانی در توالت
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
بانوان باید به محض مشاهده علائم زیر در هموروئید خارجی و داخلی، به پزشک مراجعه کنند، چرا که هر یک از موارد زیر ممکن است نشانه هموروئید باشد:
- خونریزی هنگام اجابت مزاج
- بیرون زدگی پوست در هنگام اجابت مزاج
- خارش و سوزش مقعدی
- درد در ناحیه مقعدی
- توده(های) حساس
درمان غیر جراحی هموروئید
مهم است که قبل از اینکه خود درمانی را امتحان کنید، ابتدا توسط جراح کولون و رکتوم بررسی شوید. علائم خفیف هموروئید خارجی را می‌توان اغلب بدون جراحی تسکین داد. با درمان غیرجراحی، درد و تورم معمولا در دو تا هفت روز کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید که در صورت درمان غیر جراحی توده سفت باید در عرض چهار تا شش هفته از بین برود.
درمان بواسیر در خانه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- مصرف غذاهایی با فیبر بالا
- مصرف نرمکننده مدفوع یا مکمل فیبر
- نوشیدن مایعات کافی هر روز
- عدم زور زدن در هنگام اجابت مزاج
- پرهیز از نشستن طولانی برای اجابت مزاج
- نشستن در آب گرم
توجه داشته باشید که استفاده از پماد برای درمان سوزش مقعدی یا شیاف‌های هموروئید بدون نسخه، برای تسکین درد خفیف، تورم و خارش بواسیر خارجی مفید هستند، اما بهتر است آنها را با تجویز پزشک استفاده کنید.
دیگر درمان‌های هموروئید خارجی و داخلی عبارتند از:
درمان‌های دارویی هموروئید
- زینک اکساید برای تسکین خارش مقعد
- کرم استروئیدی برای کاهش التهاب
- لیدوکائین برای بهبود علائم درد و خارش
گزینه‌های درمانی غیر جراحی
- بستن باند لاستیکی
- اسکلروتراپی
- فتوکواگولاسیون مادون قرمز
- انعقاد الکتریکی
گزینه‌های جراحی
برای درمان هموروئید خارجی، جراحی ممکن است شامل حذف کامل هموروئید نوع خارجی یا پرولاپس داخلی هموروئید باشد. این روش به عنوان هموروئیدکتومی نیز شناخته میشود. در روش دیگر، پزشک یا جراح ممکن است بواسیر پرولاپس را به جای خود در مقعد منگنه کند. در طی این روش‌ها، بیمار بیهوشی عمومی دریافت می‌کند و اکثر افراد می‌توانند در همان روز جراحی به خانه بروند.
نظر شما