سلام نو - سرویس گردشگری: تالاب هامون جازموریان باتلاقی است که در مرز استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان قرار گرفته و از دوره باستان مهم‌ترین محل برای کشاورزی و دامداری و تجارت محسوب می‌شده است.
هامون جازموریان بر خلاف هامونهای دیگر، آب شیرین دارد و شوری آن بسیار کم است. در فصول بارانی در قسمت های عمیق این دریاچه آب مشاهده میشود ولی در سایر مواقع به شکل مرداب و باتلاق در می آید.
تالاب هامون جازموریان یا جَزْموریان حوضه‌ای آبریز و دریاچه‌ای به همین نام در مرز استان‌های سیستان و بلوچستان و کرمان در جنوب شرقی ایران قرار دارد. دلیل نام‌گذاری این منطقه به «جازموریان» این است که: پوشش گیاهی را در اصطلاح محلی جاز می‌نامند و فراوانی آن را موریان می‌گویند.
هامون جازموریان ۶۹ هزار و ۶۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد و از نظر تقسیم‌بندی قسمتی از حوضه مسدود میانی ایران محسوب میشود. نیمه غربی این حوضه ۳۵۶۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد که در استان کرمان واقع شده است و نیمه شرقی آن با مساحت ۳۴۰۰۰ کیلومتر مربع در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. در محدوده این تالاب دشت‌های جیرفت، فاریاب و رودبار جنوب در استان کرمان، و دشت‌های ایرانشهر، بمپور، سردگان، دلگان، سرتختی و اسپکه در استان سیستان و بلوچستان قرار دارند.
شرایط اقلیمی
این تالاب از طرف شمال به وسیله کوه شاه، جبال بارز از حوضه آبریز کویر لوت، و از طرف جنوب به وسیله بلندی های بشاگرد از حوضه آبریز دریای عمان و خلیج فارس جدا می شود. تقریبا ۳۴،۱۶۰ کیلومترمربع از اراضی این حوضه را مناطق کوهستانی تشکیل می دهد، دشت ها و کوهپایه ها حدود ۳۲،۴۰۰ کیلومتر مربع و باتلاق ها و شوره زارها نیز حدود ۳۰۰۰ کیلومتر مربع باقیمانده را تشکیل می دهد. زمین های حوضه فاقد پوشش گیاهی مناسب هستند، همین موضوع باعث شده هنگام بارش، سیلاب های شدید به راه بیفتد و در نتیجه آبهای حاصل از بارندگی در زمین کمتر نفوذ کند، فرسایش شدید خاک نیز از طرف دیگر ضررهای بسیاری به وجود می آورد. آب و هوای این منطقه شدیدا از ارتفاع از سطح دریا و عرض جغرافیایی تاثیر می پذیرد و جزو اقلیم های بیابانی محسوب می شود. بلند ترین نقطه حوضه که در دیواره های کوهستانی شمال و شمال غرب آن قرار دارد، در ناحیه کوه شاه حدود ۴۴۰۰ متر از سطح دریا بلندی دارد، این ارتفاع در چاله جازموریان در ناحیه های مرکزی به حدود ۳۵۰ متر کاهش یافته و از آنجا دوباره در سمت جنوب بر ارتفاع زمین ها افزوده می شود تا جایی که به بلندی های بشاگرد خاتمه می یابد. با وجود آنکه حوضه آبریز جازموریان از نظر هیدرولوژیکی ایران قسمتی از حوضه آبریز مرکزی ایران است، ولی چون رطوبت نسبی انبوهی را از دریای عمان دریافت می کند، از نظر اقلیم شناسی از شرایط استثنایی و مستقل از نواحی مرکزی ایران برخوردار است به همین خاطر با وجود محدودیت بارندگی های جوی و گرمای طاقت فرسا و تبخیر سالیانه بسیار زیاد (که در برخی ناحیه ها بیش از ۴۵۰۰ میلیمتر است) این حوضه از امکانات مناسبی از نظر امکان مرمت و بازسازی و بهره برداری از منابع طبیعی تجدید شونده برخوردار است و اصلا با حوضه های دیگر مرکزی ایران قابل مقایسه نیست.
ویژگی گیاهی
پوشش گیاهی منطقه جازموریان با توجه به شرایط جنس خاک، متفاوت میباشد. پوشش گیاهی نواحی کوهستانی جنوبی و شمالی که بوسیله کوهستانهای فتوج، لاشار، بزمان و کارواندر منطقه جازموریان را محصور کرده اند، شاملدرختان بنه (پسته وحشی)، انواع گونه های بادام کوهی، انجیر،گون، زیره، گیاهان دارویی و ... میباشد. در بهار پوشش علفی فاصله میان درختان، درختچه ها و بوته ها را می پوشاند. همچنین قیچ، اسکنبیل، گون، افدرا، بوته هایی نیز دیده می شوند. در برخی نواحی دیگر که دارای خاک رسی و سنگلاخی است، درختان کنار، تاغ ، کهور، گز، اکالیپتوس، کلیر و نخل وحشی دیده می شود. زمینهای بدون پوشش گیاهی بخش وسیعی از جازموریان را پوشانده است. شنزارها، زمینهای رسی، نمکزارها و خاکهای شور از اراضی لخت این منطقه می باشند.
جاذبه‌های منطقه
آثار زندگی دوران باستان و پیش از میلاد در پیرامون جازموریان به چشم می خورد که تپه باستانی در روستای زیارت میرمقداد وجود دارد و یکی از نشانه های حیات در دوران باستان و محلی پیشرفته در جازموریان بوده که قلعه های کارگاهی اطراف آن نیازهایش را تامین می کرده است.
نظر شما