سلام نو - سرویس گردشگری: روستای گردشگری کلپورگان جایی است که زنان هنرمند بلوچ هنر خود را در آن به نمایش می‌گذراند. سفال کلپورگان، هنر شگرف بانوان بلوچی است؛ سفالی منقوش که از جوامع ابتدایی بازمانده است. زنان سفالگر کلپورگان خود موزه‌های زنده‌ای هستند که می‌توان ساعت‌ها آنها را به تماشا نشست و در آخر ظرفی را از ایشان تحویل گرفت که گویی از اعماق خاکی با هزاران سال قدمت سربرآورده است.
روستای گردشگری کلپورگان یکی از مقاصد و جاذبه های گردشگری استان سیستان و بلوچستان است و در فاصله کمی از سراوان قرار دارد. موزه زنده سفال روستا به همت مسئولان برپا شده و فرصتی ایدئال است برای آشنایی با این هنر ارزنده.
کلپورگان روستایی از توابع شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان است. موزه زنده سفال کلپورگان تنها موزه زنده جهانی است که قدمت هفت هزار ساله دارد. آنچه توجه جهانیان را به سفال کلپورگان جلب کرده، ساخت سفال بدون استفاده از چرخ سفالگری است به گونه ای که تمام سفالینه ها با روش های سنتی ابتدایی و توسط زنان بلوچ انجام می شود. این هنر در طول تاریخ بدون هیچ تغییری در شیوه ساخت و نوع مواد اولیه، سینه به سینه به نسل های بعد منتقل شده و سفالگران به همان شیوه سنتی هفت هزار ساله، به خلق آثار هنری مشغول هستند. کلپورگان نخستین روستای ایرانی است که از سال ۲۰۱۷ با نام "روستای جهانی سفال" در فهرست شهرهای جهانی صنایع دستی قرار گرفته است.
کلپورگان به ثبت جهانی رسید
مرداد ماه ۱۳۹۶ ارزیابان سازمان یونسکو به منظور بررسی ظرفیت های روستای «کلپورگان» به عنوان نخستین روستای نامزد شده ایران برای ثبت جهانی وارد این روستا شدند و یک ماه بعد از داوری، به عنوان میراث ارزشمند موزه زنده سفال ثبت جهانی شد. در آذر ماه ۱۳۹۶ و در جشن ثبت جهانی این روستا، رئیس منطقه ای شورای جهانی آسیا و اقیانوسیه و معاونش لوح ثبت روستای سفالگری کلپورگان را به عنوان نخستین روستای جهانی منطقه آسیا و اقیانوسیه را به مسئولان و مردم سیستان و بلوچستان واگذار کردند.
موقعیت مکانی
روستای کلپورگان در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی سراوان، ۳۵۰ کیلومتری جنوب شرقی زاهدان، ۱۷۶۶ کیلومتری جنوب شرقی تهران، در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان و جنوب شرقی ایران، به مختصات E۰۶۲, ۳۲.۲۸۳ و N۲۷, ۱۳.۸۷۶ و ارتفاع ۱۱۶۵ متر از سطح دریا قرار دارد.
محصولات روستا
شغل اکثریت مردم کشاورزی است و محصولات این روستا عبارتند از: خرما، مرکبات و سبزیجات.
غذاهای سنتی
غذای محلی معروف آن تنورچه نام دارد که از پخته شدن گوشت کامل گوسفند یا مرغ در تنور اندود شده تهیه می شود که بسیار لذیذ است و طرفداران فراوان دارد. نوعی سبزی کوهی خوراکی به نام پترونک نیز در منطقه می روید که پر طرفدار است و در غذاها استفاده می شود.
صنایع دستی
لباس محلی بلوچی، سوزن دوزی، سکه دوزی، حصیربافی، گلیم بافی، زیورآلات سنتی سایر صنایع دستی و سوغات منطقه هستند.
روستای گردشگری کلپورگان در کجا قرار دارد؟
شهرستان سراوان با وسعتی حدود ۲۳هزار و ۸۸۰ کیلومتر مربع با سابقه‌ای تاریخی و تمدنی بسیار کهن، شرقی‌ترین شهرستان سیستان و بلوچستان و در فاصله ۳۴۰ کیلومتری از مرکز استان واقع شده است. روستای گردشگری کلپورگان از جاهای دیدنی سراوان به شمار می‌آید و در فاصله ۱۵ دقیقه‌ای از آن قرار دارد.
آدرس: استان سیستان و بلوچستان، سراوان، کیلومتر ۲۰ جاده سراوان به دهک، روستای کلپورگان (مشاهده روی نقشه)
فاصله روستای کلپورگان تا زاهدان: ۳۵۰ کیلومتر
فاصله روستای کلپورگان تا زابل: ۵۶۰ کیلومتر
فاصله روستای کلپورگان تا چابهار: ۴۷۵ کیلومتر
فاصله روستای کلپورگان تا ایرانشهر: ۲۵۰ کیلومتر
مراحل تولید سفال کلپورگان
هنرمندان کلپورگانی «گل هاجک» را با سنگ مخصوص مدوری می کوبند تا خرد و نرم شود و پس از الک کردن خاک را همراه با آب در حوضچه ای می ریزند و به شیوه های کاملا سنتی آن را تصفیه می کنند، آب گل آلود یک تا دو روز در حوضچه می ماند و پس از آن آب را تخلیه می کنند و گل ته نشین شده را برداشته و پس از ورز دادن برای ساخت سفال آماده می کنند. این گل ابتدا به رنگ خاکستری متمایل به سبز روشن بوده و پس از خیس شدن به رنگ خاکستری مایل به سبز زیتونی درمی آید. زنان گل ورز داده شده را درون بشقاب مانندی از جنس سفال که کف آن تکه پارچه کتانی قرار داده اند، می گذارند و با دست، ظرف مورد نظر را شکل داده می سازند. انگشت شست پا نقش همان موتور چرخ سفال را برای هنرمندان ایفا می کند و با چرخاندن ظرف زیرین و کشیدن دیواره ظرف سفالینه تازه دیگری شکل می گیرد. شاید یکی از دلایلی که زنان همان روش سنتی خود را نسبت به چرخ سفالگری ترجیح می دهند خاک منطقه باشد که به راحتی انعطاف پذیر است و به علاوه قدرت چسبندگی زیادی دارد. تمام تولیدات سفالی پس از ساخت به مدت ده روز در معرض تابش آفتاب قرار می گیرد تا کاملا خشک شود. قبل از اینکه به کوره برود با رنگ تیتوک رنگ آمیزی می شود تا ظرف همراه با رنگ در یک زمان پخته شود. «چت محیلوک» و «گل» نام برخی از نقش های محلی است. این نقش ها اغلب از طرح هایی با ریشه های طبیعی تشکیل شده و بسیار ساده و تا حدی انتزاعی و نقطه نقطه و سنتی هستند. این نقاشی ها به وسیله یک تکه چوب کوچک به اندازه چوب کبریت معمولا از جنس چوب درخت خرما انجام می شود. نقش های گل، زنجیره، موج، درخت خرما و... نه به صورت مکتوب در جایی نقش بسته اند که سفالگران از روی آنها نقاشی کنند و نه از نقش های سایر سفال ها یا دیگر صنایع دستی محلی اقتباس شده اند، بلکه تمامی طرح ها ناشی تخیل زنان و دختران محلی است که سینه به سینه به ایشان منتقل شده است. یک سنگ بزرگ قرمز، سه سنگ کوچک، یک کاسه آب و یک تخته چوب کوچک ابزار کار زنان هنرمند بلوچ است. به این ترتیب زنان سخت کوش و هنرمند کلپورگان با وجود تمام سختی ها هزاران سال است که شاهکار هنر دوران پارینه سنگی را حفظ کرده اند.
نظر شما