تنگه ساواشی یکی از جذاب‌ترین جاذبه‌های اطراف تهران

سلام نو - سرویس گردشگری: تنگه واشی یا همان تنگه ساواشی یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری اطراف تهران در تابستان می باشد. تنگه واشی یا تنگه ساواشی مکانی با جاذبه‌های گردشگری است که در حدود ۱۷ کیلومتری شهرفیروزکوه قرار گرفته و با داشتن آب و هوای مناسب در تابستان‌ها، میزبان جمعیت کثیری از مسافران و گردشگران می‌باشد. شاید یکی از جذابترین بخش‌های سفر به تنگه واشی حرکت در رودخانه‌ای است که در بین یک دره سنگی قرار دارد.

یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار نیز در این تنگه واقع شده‌ است.

کتیبه‌های تنگ واشی

تنگه واشی علاوه بر طبیعت زیبا، دارای آثار تاریخی نیز هست. یکی از سه کتیبه معروف دوره قاجار در این تنگه واقع شده‌ و دو کتیبه دیگر در چشمه علی شهر ری و تونل وانا در جاده هراز واقع شده‌اند. هر سه این کتیبه‌ها به دستور فتحعلی شاه قاجار حکاکی شده‌است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمار باشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد.

کتیبه واقع در تنگه ساواشی دارای ابعاد شش در هفت متر است که وقایع زمان فتحعلی شاه دور تا دور کتیبه روایت شده‌است. بزرگترین نقش برجسته این کتیبه‌ها، نقش شکارگاه با تصویر اسب، نیزه و شکارهایش است که در اطراف آن می‌توان عباس میرزا، علی قلی میرزا و علی نقی میرزا پسران فتحعلی شاه و همچنین نوادگانش را در حال شکار دید. این کتیبه که حدودا ۱۸۵ ساله‌است به گونه‌ای در دل کوه حک شده که از بارش باران و تابش آفتاب در امان بوده‌است اما صنعت گردشگری به آن آسیب وارد نموده‌است.

تنگه واشی در کجا قرار دارد؟

تنگه واشی در فاصله حدود ۲۰ کیلومتری فیروزکوه قرار گرفته است. در کیلومتر دو جاده فیروزکوه به تهران،‌ مسیر فرعی به‌سمت روستای «جلیزجند» وجود دارد. این روستا در ۱۰ کیلومتری این جاده فرعی، دروازه ورود به‌سمت تنگه واشی است. با گذشتن از روستا و دشت وسیع کشاورزی پس از آن و باغ‌های میوه، به رودخانه‌ای می‌رسید که در طول تنگه واشی جریان دارد و از آبشار ساواشی سرچشمه می‌گیرد. از این منطقه چشم‌انداز مناسبی به تنگه و مسیر وجود ندارد.

در ادامه به‌ترتیب تنگه‌ واشی، دشت ساواشی، تنگه سا و در انتهای مسیر، آبشار ساواشی قرار دارند. برای رسیدن به آبشار ساواشی، در بیشتر قسمت‌های مسیر، باید داخل رودخانه حرکت کنید. در طول مسیر این تنگه گیاه داروئی و کمیاب «باریجه» به چشم می‌خورد که چتری شکل است و در صنعت داروسازی مصرف می‌شود. چیدن این گیاه ممنوع است و پیگرد قانونی دارد.

نحوه دسترسی به تنگه واشی چگونه است؟ 

تنگه واشی یکی از جاذبه‌های طبیعی و مکان های دیدنی فیروزکوه در شرق استان تهران به شمار می‌رود و برای تفریح آخر هفته از بهترین گزینه‌ها است. بسته به اینکه کجای تهران هستید، بهترین مسیر برای رفتن به خروجی شرقی تهران را انتخاب کنید. یکی از دسترسی‌های مناسب به شرق تهران از طریق بزرگراه صدر و ادامه آن بزرگراه بابایی است. در ادامه مسیر جاده دماوند به اتوبان تهران-پردیس می‌رسید و با گذشتن از شهرهای بومهن و رودهن، وارد جاده فیروزکوه شوید. مسیر جاده فیروزکوه را ادامه دهید تا  قبل از ورودی شهر فیروزکوه به جاده فرعی تنگه واشی برسید. این مسیر فرعی در سمت چپ جاده قرار دارد. بعد از حدود ۱۰ کیلومتر به روستای جلیزجند خواهید رسید. ورودی مسیر پیاده‌روی تنگه در انتهای این روستا قرار دارد.

راه عبوری از روستای جلیزجند به‌سمت تنگه واشی، در قسمت‌هایی بسیار باریک می‌شود؛ برای گذشتن از این مسیرها باید دقت کنید

توجه کنید که راه عبوری این روستا در قسمت‌هایی بسیار باریک می‌شود و برای گذشتن از این مسیرها باید دقت کنید. با گذشتن از روستا و مزارع و باغ‌های بعد آن، به ورودی مسیر تنگه خواهید رسید. از این منطقه باید ادامه مسیر را پیاده طی کنید و برای رسیدن به آبشار در حدود یک ساعت و نیم، پیاده‌روی در پیش دارید؛ البته با توجه به آمادگی جسمی شما، این مسیر می‌تواند سریع‌تر یا کندتر، طی شود.

تنگه واشی با تهران چقدر فاصله دارد؟ 

فاصله تنگه واشی تا تهران در حدود ۱۵۷ کیلومتر است که طی کردن این مسیر با خودرو حدود دو ساعت و ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.

سوغاتی‌های ساواشی چیست؟ 

یکی از سوغاتی های روستای جلیزجند یا همان ساواشی "دوغ پنج گیاه” است.این دوغ محلی حاوی گیاهان معطر آویشن، نعناع، کاکوتی، پونه صحرایی و پونه جنگلی است. رب آلوچه و لواشک ترش هم از دیگر سوغاتی های تنگه واشی است.

همچنین دمپایی های بند دار برای راهپیمایی در آب هم از جمله مواردی است که در کمتر جای دیگری میتوانید پیدا کنید.

در تنگه واشی گیاه کمیاب باریجه که مصارف مهم صنعتی و دارویی دارد می روید. چیدن باریجه به دلیل کمیابی آن جرم است و پیگرد قانونی دارد.

ویژگی‌های طبیعی و تاریخی تنگه واشی

روستای جلیزجند در ابتدای مسیر تنگه، روستایی پرپیچ‌وخم و با پستی و بلندی فراوان است. در بسیاری از قسمت‌ها مسیر بسیار باریک می‌شود. می‌توانید زمانی را به قدم زدن در روستا و لذت از آب و هوای بکر آن اختصاص دهید. گردش در روستای جلیزجند خالی از لطف نیست. دوغ پنج گیاه این روستا که ترکیبی از گیاهان محلی آویشن، نعناع، کاکوتی، پونه جنگلی و پونه کوهی است، طرفداران زیادی دارد.

پس از گذشتن از روستا، به پهنه‌ای سرسبز و زیبا خواهید رسید که مزارع گندم و سیب‌زمینی و باغ‌های میوه در آن خودنمایی می‌کنند. در اغلب اوقات، کشاورزان و باغداران مشغول کار هستند و با رویی گشاده از گردشگران استقبال می‌کنند.

قسمت ابتدایی تنگه، چشم‌انداز و فضای خاصی برای اتراق ندارد. برای لذت بردن از طبیعت این منطقه باید دل به آب بزنید. با وارد شدن به تنگه واشی و گذراندن فاصله‌ای در حدود یک و نیم کیلومتر در آب، به دشت زیبای ساواشی خواهید رسید. اگر تمایل به اتراق کردن دارید، این دشت زیبا برای این منظور مناسب است. به یاد داشته باشید که عبور از تنگه واشی برای همه افراد ساده نیست. این منطقه گرچه یکی از بهترین مقاصد طبیعت گردی اطراف تهران است، اما طی کردن این مسیر برای کودکان و افراد دارای ناتوانی‌های جسمی مقدور نیست.

پس از اتراق در این دشت و رفع خستگی، نوبت به ورود به تنگه دوم می‌رسد. تنگه سا سنگلاخی است و گذشتن از آن نیاز به صخره‌نوردی و سنگ‌نوردی سبک دارد، اما عمق آب آن از تنگه واشی کمتر و مسیر آن نیز کوتاه‌تر است. در طول این مسیر،‌ منظره آب جاری روی سنگ‌ها و ریزش آن به پایین، آبشارهای کوچک و زیبا ساخته‌اند. باید خیلی مراقب باشید که روی سنگ‌های خیس سر نخورید.

با رسیدن به انتهای تنگه سا، آبشار ساواشی آشکار می‌شود و تماشای زیبایی آن، خستگی شما را ازبین می‌برد. این قسمت از تنگه کاملا سنگلاخی است و برای اتراق کردن خیلی فضای مناسبی ندارد. به‌خصوص اگر در روزهای تعطیل به این منطقه سفر کنید، بهتر است برای اتراق طولانی و صرف غذا و تنقلات، دشت ساواشی را انتخاب کنید. در پشت آبشار دشت زیبا و مناظر دیدنی وجود دارند، اما تردد به آنجا چندان هم ساده نیست.

لوازم مورد نیاز برای سفر به تنگه واشی

در سفر به تنگه واشی از واجب‌ترین وسایل، می‌توان به کرم ضدآفتاب، عینک دودی مناسب و کلاه‌های آفتابگیر اشاره کرد. به‌دلیل تردد در این تنگه در ماه‌های گرم سال و طی کردن فاصله‌ای طولانی در دشت و کوه، تابش مستقیم آفتاب می‌تواند باعث آفتاب سوختگی و گرمازدگی شما شود. گرچه بخش زیادی از مسیر در آب طی می‌شود و قسمت‌های زیادی از آن آفتاب‌گیر نیست، اما در بخش دیگر راه آفتاب بالای سر شما است، پس از سر و صورت خود محافظت کنید.

کفش مناسب پیاده روی و کفش اضافی یا صندل مناسب نیز، برای استفاده در آب ضروری است.

همچنین، برای اتراق در دشت زیبای ساواشی باید مسیری را در آب طی کنید که در بعضی نقاط تا کمر در آب فرو می‌روید؛ پس حتی الامکان وسایل اتراق محدود و کم حجم همراه خود ببرید و از کوله‌پشتی ضد آب استفاده کنید. در طول مسیر و انتهای آن امکاناتی وجود ندارد، پس به‌اندازه مناسب مواد غذایی و آب با خود ببرید.

برای زیرانداز از نوع سبک آن استفاده کنید تا بتوانید حتی‌الامکان آن را در کوله جای دهید. همراه داشتن لباس اضافی و بادگیر، از واجب‌ترین موارد هستند.

از جمله سایر موارد لازم برای سفر یک روزه به تنگه واشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

کفش کوهنوردی

دمپایی یا صندل برای عبور از آب

جعبه کمک‌های اولیه سفری

GPS برای مسیریابی

عصای کوهنوردی برای حفظ تعادل در زمان عبور از آب

به خاطر داشته باشید پس از لذت بردن از طبیعت زیبای این منطقه، چیزی به یادگار در آن باقی نگذارید. حفظ و حراست از میراث ارزشمند طبیعی کشورمان، تنها وظیفه ما در مقابل این طبیعت بخشنده است.