به گزارش سلام نو، غذاهای سنتی سمنان متناسب با اقلیم کویری این منطقه هستند که از معروفترین آنها میتوان به مانی پلو دامغانی، تهچین گرمساری، خورش سیب آلبالو شاهرودی و... اشاره کرد.
نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۴/۱۲/۰۸ توسط محبوبه حسنی نوشته شده و در تاریخ ۱۴۰۰/۰۲/۱۹ بازنویسی شده است.
غذاهای محلی سمنان متاثر از شرایط جغرافیایی، به سه دسته نانها، آشهای محلی و غذاهای گوشتی یا برنجی تقسیم میشوند. در واقع از آنجا که آب نقشی حیاتی در این منطقه دارد، غذاهایی نظیر آشهای محلی بهوفور یافت میشود؛ چراکه کشاورزان و دامداران از این طریق میتوانستند آب مورد نیاز بدنشان در روزهای گرم و کار سخت در کویر را تامین کنند. ضمن اینکه افزودن ادویههای تند و گوشت قرمز به غذاها، انرژی کافی برای بدن این مردمان سختکوشترین را مهیا میکرد.
جالب است بدانید که کمبود منابع آب و شرایط آبوهوایی سمنان باعث شده است، تولیدات زراعی و کشاورزی متفاوت از دیگر نقاط کشور باشند. بهعنوان مثال، سیر و فلفلی که در این منطقه کشت میشود، بهخاطر آبیاری کمتر، تندتر هستند و طعمهای قویتری برای غذاها به وجود میآورند. با این اوصاف میتوان گفت که اقلیم کویری و گرم و خشک سمنان تاثیر بسزایی در طبخ غذاها داشته است که از آن جمله میتوان به طبخ غذاهای سنتی در قلیف (دیگ مسی)، استفاده از روغنهای حیوانی، ادویههای نسبتا تند و گرم، نانها و لبنیات محلی و سبزیهای صحرایی اشاره کرد. برای اینکه با انواع و اقسام غذاهای سنتی سمنان بیشتر آشنا شوید، این مقاله را از دست ندهید.
سبزی پلو دامغانی
معمولا سبزی پلو همراه با ماهی میل میشود و تفاوت سبزی پلوی دامغان در این است که این غذا با گوشت چرخکرده تهیه میشود.
مواد لازم برای ۳ تا ۴ نفر:
- ۲ پیمانه برنج
- ۲۰۰ تا ۳۰۰ گرم گوشت چرخکرده
- ۱۵۰ گرم سبزی خردشده (جعفری، گشنیز، تره و شوید)
- نصف قاشق چایخوری دارچین
- یکچهارم قاشق چایخوری پودر هل
- ۲ قاشق غذاخوری رب گوجهفرنگی
- ۱۰۰ گرم پیاز سرخشده
- زعفران دمکرده به میزان لازم
- نمک و فلفل به میزان لازم
طرز تهیه سبزی پلو دامغانی
پیازداغ، گوشت چرخکرده، فلفل و زردچوبه را در روغن خوب تفت دهید. در ادامه رب گوجهفرنگی، پودر دارچین و هل را به آن بیفزایید و هم بزنید تا خامی آنها گرفته شود. در نهایت نیز زعفران را در مایه گوشتی بریزید.
در قابلمهای آب بریزید و روی حرارت بگذارید تا جوش بیاید. برنجی که از قبل برای دو ساعت با آب و نمک خیساندهاید، در آب جوش بریزید و اواخر پخت، سبزی خردشده را به آن اضافه کرده و آن را آبکش کنید.
در کف یک قابلمه روغن ریخته و مقداری برنج روی آن بریزید. سپس مایه گوشت را لابهلای برنج بدهید و همین روند را لایه به لایه تکرار کنید. در روش دوم میتوانید سبزی پلو را دم بگذارید و موقع سرو، مایه گوشتی را روی آن بدهید. در نهایت روی آن زعفران دمکرده بریزید، حرارت زیر قابلمه را برای پنج دقیقه متوسط رو به زیاد بگذارید و بعد حرارت را کم کنید. روی قابلمه دمکنی قرار داده و اجازه دهید که روی حرارت ملایم دم بکشد.
مانی پلو دامغانی
مواد لازم برای ۴ تا ۵ نفر:
- ۳ پیمانه برنج
- ۳۰۰ گرم گوشت خورشتی
- یک پیمانه لپه
- یک عدد پیاز
- ۱۰۰ گرم زرشک
- ۲۰۰ گرم کشمش پلویی
- ۲۰۰ گرم رشته پلویی
- یکچهارم پیمانه زعفران دمکرده
- نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه مانی پلو
پیاز خلالی خردشده را در مقداری روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس گوشت خورشتی، زردچوبه و فلفل را به آن اضافه کنید و هم بزنید تا رنگ گوشت تغییر کند. در این مرحله دو پیمانه آب به مایه گوشتی بیفزایید و اجازه دهید که با در بسته بپزد. لپه را برای مدت دو تا سه ساعت بخیسانید و همراه با دو پیمانه آب و قدری نمک بپزید.
برنج را از سه تا چهار ساعت قبل با آب و نمک خیس کنید و به روش آبکشی بپزید. در اواخر پخت برنج، رشته پلویی و لپه پخته را به آن اضافه و دو تا سه دقیقه بعد برنج را آبکش کنید.
مقداری روغن کف قابلمه بریزید و ته دیگ دلخواهتان را در ته آن بگذارید. برنج مخلوط را روی آن بریزید و دم بگذارید. در ادامه کشمش و زرشک را بهصورت جداگانه در روغن یا کره تفت مختصری دهید. مقداری از برنج آماده بردارید و با زعفران مخلوط کنید. برای سرو غذا باید برنج زعفرانی، زرشک و کشمش تفتخورده را لابهلای برنج دهید. در نهایت نیز روی مانی پلو را با مایه گوشتی، کشمش و زرشک و برنج زعفرانی تزیین کنید.
رشته پلو دامغانی
مواد لازم برای ۵ نفر:
- ۳ پیمانه برنج
- ۳ قاشق غذاخوری رب انار ملس
- ۴ قاشق غذاخوری خلال پسته
- نصف پیمانه زعفران دمکرده
- یک عدد مرغ کوچک
- ۲ عدد پیاز بزرگ
- ۲۵۰ گرم رشته پلویی
- یک قاشق چایخوری فلفل سیاه
- نمک به میزان لازم
- ۵۰ گرم کره
طرز تهیه رشته پلو دامغانی
برنجی که از قبل خیس کردهاید، در آب جوش بریزید تا بپزد. برای طعم و عطر بهتر برنج باید دو تا سه قاشق غذاخوری زعفران دمکرده رقیق و یک قاشق غذاخوری خلال پسته در آب برنج بریزید. ترجیحا از پسته تازه استفاده کنید و آن را بهصورت خلالی درآورید. وقتی برنج به نقطه جوش رسید و پنج دقیقه قل خورد، رشته پلویی را به آن اضافه کنید. پس از پخت برنج و رشته، آنها را آبکش کنید.
دو عدد پیاز را خلالی خرد کرده و در روغن سرخ کنید. سپس تکههای مرغ، نمک و فلفل سیاه را به آن اضافه کنید و اجازه دهید که همراه با پیاز تفت بخورد. برای اینکه مرغ بخش زیادی از پخت خود را در این مرحله انجام دهد، آن را به تکههای کوچک خرد کرده و حرارت را کم کنید. مرغ که کمی سرخ شد، دو تا سه قاشق غذاخوری زعفران دمکرده به آن اضافه کنید. در ادامه یک قاشق خلال پسته و رب انار ملس (ترش و شیرین) را روی مرغ بریزید و حرارت را خاموش کنید. رب انار نباید جذب مرغ شده و بهتر است که حالت سس آن حفظ شود.
مقداری روغن، آب و زعفران دمکرده کف قابلمه بریزید و یک لایه رشته پلو روی آن بدهید. سپس از مخلوط مرغ و پیاز لابهلای برنج بریزید. مجددا یک لایه پلو و سپس مرغ بریزید. لایه آخر، مرغ و پیاز قرار میگیرد که باید مابقی خلال پسته، زعفران دمکرده و کرهای که از یخچال درآورده و خرد کردهاید، روی آن بدهید. حرارت زیر قابلمه را کم کنید و اجازه دهید که غذا در مدتزمان ۵۰ تا ۶۰ دقیقه آماده شود.
خورش هویج و پسته دامغانی
مواد لازم:
- ۴۰۰ گرم مرغ یا گوشت
- ۴۰۰ گرم هویج
- ۲ قاشق غذاخوری پیاز سرخشده
- ۳ قاشق غذاخوری خلال پسته
- یک قاشق غذاخوری شکر
- ۲ قاشق چایخوری زعفران دمکرده
- نمک، فلفل و زعفران به میزان لازم
- یکسوم پیمانه آبغوره
- یک پیمانه آب
طرز تهیه خورش هویج و پسته دامغانی
در یک تابه روغن بریزید و هویج خلالی یا نگینی درشت خردشده را در آن تفت دهید تا نرم شود. سپس مرغ یا گوشت را بهاندازه خورشتی خرد کنید و همراه با پیازداغ، زردچوبه، فلفل سیاه و زعفران دمکرده به هویج بیفزایید و تفت دهید. پس از اینکه مرغ تفت خورد، شکر و خلال پسته را به مابقی غذا اضافه کنید تا کمی تفت بخورند. در ادامه آبغوره و آب را در غذا بریزید. حرارت زیر قابلمه را کم کنید تا خورش بهمرور زمان جا بیفتد و روغن بیندازد. این غذا نیاز به آب زیادی ندارد.
خورش اسفناج گردو دامغانی
مواد لازم برای ۴ نفر:
- ۴۰۰ گرم گوشت گوسفندی
- یک کیلوگرم اسفناج
- ۲ حبه سیر
- یک عدد پیاز
- دوسوم پیمانه گردو
- نمک، فلفل، زردچوبه و دارچین به میزان لازم
- رب گوجهفرنگی به میزان لازم
- زعفران دمکرده به میزان لازم
طرز تهیه خورش اسفناج گردو دامغانی
پیاز ریز خردشده را در روغن تفت دهید تا نرم و شفاف شود. سیر رندهشده را به پیاز اضافه کنید و تفت دهید. سپس مقداری زردچوبه به مواد اضافه کنید و اجازه دهید که بومی خامی زردچوبه از بین برود. گوشت را بهصورت قطعههای مکعبی یا خورشتی برش بزنید و در غذا بریزید و آن را سرخ کنید تا رنگ گوشت تغییر کند. حالا نوبت به افزودن رب گوجهفرنگی میرسد که باید هم بزنید تا خامی رب گرفته شود و رنگ باز کند. مقداری آب به مواد اضافه کنید و اجازه دهید تا آب به جوش بیاید.
در تابه دیگری گردوی آسیابشده را تفت دهید و سپس آن را به خورش اضافه و مخلوط کنید. اسفناج را بهاندازه متوسط خرد کنید و آن را نیز کمی تفت دهید تا سبک شود و بعد در خورش بریزید. وقتی گوشت پخت، زعفران دمکرده، نمک، فلفل و دارچین را به خورش اضافه و نمک آن را تنظیم کنید. حالا اجازه دهید که خورش برای حدود دو ساعت بپزد و جا بیفتد. این غذای لذیذ را میتوانید در کنار پلوی ساده یا زعفرانی نوش جان کنید.
خورش گردو و آلو دامغانی
خورش گردو دامغانی مشابه فسنجان است؛ اما با این تفاوت که گوشت شتر و آلو بخارا دارد. برای تهیه این غذای خوشمزه ابتدا گوشت شتر قیمهشده را در روغن محلی تفت دهید و آن را کنار بگذارید. سپس آلوها را برای چهار تا پنج دقیقه در روغن سرخ کنید. حالا مقدار زیادی پیاز رندهشده را بهصورت جداگانه در روغن بریزید و وقتی خوب تفت خورد، گردوی آسیابشده را به آن بیفزایید و هم بزنید. در ادامه نمک، فلفل، زردچوبه و آب کافی را در غذا بریزید. گوشت را نیز به خورش بیفزایید و اجازه دهید که غذا با حرارت ملایم برای هفت تا هشت ساعت جا بیفتد و روغن بیندازد. یک ساعت آخر پخت میتوانید آلو را به غذا اضافه کنید.
کشک و گوجه دامغانی
مواد لازم برای ۴ نفر:
- ۲ قاشق غذاخوری پیازداغ
- یک عدد بادمجان دلمهای سرخشده
- یک قاشق مرباخوری رب گوجهفرنگی
- نصف پیمانه سبزی پلویی
- کشک به میزان لازم
- گردو به میزان لازم
- نمک، زردچوبه و کاری به میزان لازم
طرز تهیه کشک و گوجه دامغانی
ابتدا پیازداغ درست کنید و به آن زردچوبه و کاری بزنید تا تفت بخورد. یک عدد بادمجان دلمهای را حلقهحلقه برش بزنید و سرخ کنید. سپس بادمجان را همراه با نصف پیمانه آب به باقی مواد بیفزایید و در قابلمه را بگذارید تا بادمجان بپزد. در ادامه رب گوجه و سبزی خردشده را در غذا بریزید و صبر کنید تا برای پنج دقیقه طعم مواد به خورد هم بروند.
مزه اصلی این غذا به کشک بستگی دارد و هرچه میزان کشک آن بیشتر باشد، غذای خوشمزهتری خواهید داشت. حالا کشک غلیظ را با چهار پیمانه مخلوط کرده و به غذا اضافه کنید. غذا باید بجوشد تا آب آن کم شود. در اواخر پخت مقداری گردوی خردشده در غذا بریزید. در نهایت کشک و گوجه را با پیاز یا سبزی خوردن سرو کرده و در آن نان تریت کنید.
خلال پلو دامغانی
خلال پلو یکی از غذاهای محلی شهر دامغان است که بهدلیل داشتن خلال بادام، خلال پسته، خلال پرتقال، خلال هویج، زعفران و گوشت، غذایی خوشآبورنگ و مناسب برای مجالس و مهمانیها محسوب میشود.
مواد لازم برای ۴ نفر:
- ۳ پیمانه برنج
- ۱۵۰ گرم خلال بادام
- ۵۰ گرم خلال پسته
- ۱۵۰ گرم خلال هویج
- ۴۰ گرم خلال پرتقال
- ۲۵۰ گرم گوشت چرخکرده
- یک عدد پیاز متوسط
- ۷۰ گرم شکر
- ۱۵۰ گرم روغن مایع
- نصف پیمانه آب
- یک قاشق غذاخوری زعفران دمکرده
- نمک و فلفل سیاه به میزان لازم
طرز تهیه خلال پلو دامغانی
خلال پرتقال را با یک پیمانه آب روی حرارت بگذارید تا جوش بیاید و آن را آبکش کنید. این کار را دو بار دیگر انجام دهید. سپس خلال پرتقال را همراه با شکر، کمی آب و زعفران دمکرده روی حرارت ملایم بگذارید تا بجوشد و غلیظ شود. خلال بادام را برای حدود نیم ساعت در آب جوش بخیسانید و روی یک پارچه پهن کنید تا آبش کشیده شود. بعد آن را در کمی روغن تفت دهید. همین روند را برای خلال پسته تکرار کنید. ضمن اینکه میتوانید بهجای آب جوش، از گلاب برای خیساندن خلال پسته استفاده کنید. هویج را بهصورت خلالهای باریک برش بزنید و با حرارت کم در روغن تفت دهید تا نرم شود.
گوشت چرخکرده، پیاز رندهشدن بدون آب، نمک و فلفل سیاه را با هم مخلوط کنید و ورز دهید. حالا از آن بردارید و در دست بهشکل گوشتهای قلقلی درست کرده و در تابه سرخ کنید. سپس مقدار کمی آب در تابه بریزید تا کوفتهها بپزند.
برنج را به روش آبکشی بپزید و آن را دم بگذارید. وقتی برنج دم کشید، روی آن را با کوفتهها و خلال بادام، پسته، پرتقال و هویج تزیین و سرو کنید.
هویج پلو دامغانی
مواد لازم برای ۴ نفر:
- ۳ پیمانه برنج
- ۷ عدد هویج متوسط به درشت
- یک عدد پیاز متوسط
- ۳ تا ۴ تکه مرغ
- ۱۰۰ گرم خلال بادام
- ۱۰۰ گرم خلال پسته
- آبغوره به میزان لازم
- نمک، فلفل، دارچین به میزان لازم
- زعفران دمکرده و شکر به میزان لازم
طرز تهیه هویج پلو دامغانی
ابتدا پیاز نگینی خردشده را در روغن تفت دهید و وقتی طلایی شد، هویج را به آن اضافه کنید. هویج را بهشکل درشت و نامنظم خرد کنید و حرارت را پایین بیاورید تا هویج تفت بخورد و در عین حال نرم شود. یک قاشق غذاخوری شکر، دارچین و فلفل در غذا بریزید و هم بزنید. در ظرف را بگذارید تا شکر آب شود و به خورد هویج برود.
مرغ را بهمدت پنج دقیقه در آب جوش روی شعله زیاد بگذارید و آن را آبکش کنید. سپس تکههای مرغ را همراه با یک عدد پیاز، یک قاشق چایخوری عسل، مقدار بسیار کمی نمک و آب روی حرارت قرار دهید تا بپزد. زمانی که مرغ پخت، آن را به مخلوط هویج و پیاز اضافه کنید. در ادامه به آن زعفران دمکرده و نصف پیمانه آب مرغ بیفزایید و خوب مخلوط کنید و اجازه دهید که هویجها بپزند. خلال پسته و بادام را برای حدود ۳۰ دقیقه در مقداری آب داغ بخیسانید و آنها را نیز به باقی مواد اضافه کنید. وقتی این مایه حاضر میشود که هویجها بپزند و فقط بهاندازه دو تا سه قاشق غذاخوری سس ته ظرف مانده باشد. ترشی و شیرینی این مایه را میتوانید با افزودن شکر و آبغوره تنظیم کنید که به سلیقه شما بستگی دارد.
برنج را به روش آبکشی آماده کنید. کف یک قابلمه مقداری روغن بریزید و یک لایه برنج روی آن بدهید. در ادامه از مخلوط هویج و گوشت روی برنج بدهید. همین کار را لایه به لایه تکرار کنید. با ته کفگیر چند سوراخ روی برنج ایجاد کنید. ابتدا حرارت زیر قابلمه را روی متوسط بگذارید تا برنج بخار دهد. بعد زیر آن را کم کنید و دمکنی بگذارید.
استامبولی دامغانی
استامبولی یکی دیگر از غذاهای محلی دامغانی است که بنابر فصل میتوانید از آلوچه، آلو، چاقاله، زردآلو یا قیصی در آن استفاده کنید.
مواد لازم برای ۴ نفر:
- ۲ پیمانه برنج
- ۶ عدد سیبزمینی استامبولی
- ۲ تکه فیله مرغ خردشده
- ۳ عدد گوجهفرنگی
- نصف پیمانه آلوچه آفتاب خشک شده
- دو عدد پیاز درشت
- نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه استامبولی دامغانی
پیاز را خلالی خرد کنید و در مقداری روغن تفت دهید. وقتی پیاز طلاییرنگ شد، مرغ خردشده را همراه با نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه به آن اضافه کنید. سیبزمینی استامبولی را با پوست خوب بشویید و با گوجه ریزشده در غذا بریزید و هم بزنید تا کمی تفت بخورند. در ادامه آلوچهها و یک پیمانه آب را به باقی مواد اضافه کنید و اجازه دهیده تا کمی بپزند. سپس برنجی که از یک ساعت قبل خیس کردهاید را اضافه کنید و در حدی آب روی آن بریزید که بهاندازه یک بند انگشت آب روی برنج باشد. ابتدا حرارت را روی متوسط بگذارید تا آب جوش بیاید و کمکم تبخیر شود. در این فاصله برنج را چند بار هم بزنید. در نهایت وقتی آب برنج کشیده شد، حرارت زیر آن را کم کنید، مقداری روغن روی آن بدهید و دمکنی بگذارید.
خورش کدوی دامغانی
خورش کدو غذای بسیار ساده، سریع و سالمی است که میتوانید آن را در کنار برنج ساده یا رشته پلو نوش جان کنید.
مواد لازم برای ۶ نفر:
- ۳ تکه کدو حلوایی برای هر نفر
- ۲ عدد پیاز درشت
- ۲ قاشق غذاخوری رب انار ملس
- ۲ قاشق غذاخوری شکر
- یک پیمانه آب
- ۳۰۰ گرم گوشت قرمز یا مرغ
- نمک، فلفل و دارچین به میزان لازم
طرز تهیه خورش کدوی دامغانی
کدوی حلوایی را به تکههای متوسط خرد کنید و پوست بگیرید. سپس آنها در روغن تفت دهید و کنار بگذارید. گوشت یا مرغ را بهاندازه خورشتی برش بزنید و همراه با فلفل و دارچین در روغن تفت دهید و مقداری آب در آن بریزید تا بپزد. این خورش سس بسیار خوشمزهای دارد که از ترکیب رب انار، شکر و آب تشکیل میشود. گوشت و کدو را در یک تابه قرار دهید و سس را روی آن بریزید. بعد در تابه را بگذارید و صبر کنید که خورش با حرارت ملایم بپزد و سس آن غلیظ شود. طعم ترش یا شیرین این خورش به ذائقه شما بستگی دارد و میتوانید مقدار شکر را کمتر یا بیشتر کرده یا از رب شیرین یا ترش استفاده کنید.
خورش کدو گردوی دامغانی
مواد لازم برای ۶ نفر:
- ۵۰۰ گرم گوشت گوسفندی
- ۳۰۰ گرم گردو
- ۵۰۰ گرم کدو حلوایی
- یک عدد پیاز
- یک قاشق غذاخوری شکر
- یک پیمانه رب انار
- یک قاشق چایخوری زعفران دمکرده
- نمک و فلفل و زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه خورش کدو گردوی دامغانی
پیاز نگینی خردشده را در روغن تفت دهید و بعد گوشت خورشتی را همراه با فلفل و زردچوبه به آن اضافه کنید. وقتی گوشت خوب تفت خورد و رنگش تغییر کرد، مغز گردوی آسیابشده را در غذا بریزید. برای چند دقیقه گردو را نیز تفت دهید؛ اما مراقب باشید که نسوزد! سپس مقداری آب به مواد اضافه کنید و اجازه دهید تا جوش بیاید. حالا حرارت را کم کنید تا گوشت بپزد و گردو به روغن بیفتد. برای اینکه گردو راحتتر روغن خود را پس دهد، هر ۳۰ دقیقه یک تکه یخ در خورش بریزید.
وقتی گوشت پخت میتوانید رب انار، مقدار کمی آب، شکر، نمک ، فلفل و زعفران را با هم مخلوط کنید و در خورش بریزید. کدوها را پوست بگیرید، آنها را به ابعاد دلخواه یا پنج در پنج سانتیمتر برش بزنید و با کمی روغن سرخ کنید. در نیم ساعت آخر پخت، نوبت افزودن کدو به خورش میرسد. وقتی غذا جا افتاد، آن را همراه برنج میل کنید.
خورش پسته
خورش پسته در سمنان بهشکلهای مختلفی تهیه میشود که از آن جمله میتوان به خورش پسته و هویج، خورش پسته و کدو و... اشاره کرد.
مواد لازم:
- ۵۰۰ گرم پسته تازه چرخشده
- ۳۰۰ گرم آلو بخارا
- یک عدد پیاز
- ۳ قاشق سوپخوری آبغوره
- ۴ قاشق سوپخوری رب انار
- یک قاشق مرباخوری نمک
- یک قاشق مرباخوری فلفل سیاه
طرز تهیه خورش پسته
پسته را سه بار چرخ کنید یا آن را بهصورت نیمکوب درآورید. مقداری روغن در قابلمه بریزید و پیاز نگینی ریز را در آن تفت دهید تا طلایی شود. سپس پسته را به آن بیفزایید و تفت مختصری بدهید. نیازی به تفت زیاد نیست. در ادامه نمک و فلفل سیاه، رب انار، آلو بخارا و آبغوره را به خورش اضافه کنید. آلو بخارا را از ۳۰ دقیقه در آب ولرم قرار دهید تا کاملا نرم شود. مقداری آب در غذا بریزید و اجازه دهید که خورش در مدتزمان ۴۰ تا ۵۰ دقیقه جا بیفتد و آماده شود. این خورش تنگآب است و نباید آب زیاد داشته باشد.
در صورت تمایل میتوانید از گوشت قرمز یا مرغ بهصورت خورشتی در تهیه این غذا استفاده کنید که مدتزمان پخت آن قدری طولانیتر میشود.
لپه قورمه
لپه قورمه یا قورمه سبزی از غذاهای معروف دامغان است که در آن از لپه و گوشت مرغ بهجای لوبیا و گوشت قرمز استفاده میشود.
مواد لازم:
- ۴۰۰ گرم سینه مرغ
- ۲۰۰ گرم سبزی قرمه سرخشده
- یک عدد پیاز
- نصف پیمانه لپه
- نصف پیمانه غوره
- نصف پیمانه آبغوره
- نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
طرز تهیه لپه قورمه
ابتدا لپه را از شب قبل بخیسانید و آب آن را سه بار عوض کنید. سپس آن را با مقدار کمی نمک بپزید. پیاز را خلالی خرد کنید و در کمی روغن تفت دهید تا نرم شود. سپس سینه مرغ خردشده را به آن اضافه کنید و تفت دهید تا تغییر رنگ دهد. در ادامه زردچوبه و فلفل را به غذا بیفزایید و کمی هم بزنید تا خامی زردچوبه گرفته شود.
لپه قورمه از غذاهای سنتی دامغان است که لپه و مرغ جایگزین گوشت قرمز و لوبیا شدهاند
حالا سبزی قورمه سرخشده را همراه با مقدار مناسبی آب به مواد اضافه کنید. ابتدا اجازه دهید که آب جوش بیاید، بعد زیر خورش را کم کنید تا با حرارت ملایم بپزد. وقتی گوشت مرغ پخت، لپه پخته را در آن بریزید. در ۳۰ دقیقه آخر پخت خورش، غوره، آبغوره و نمک را به آن اضافه کنید.
طرز تهیه غذاهای شاهرودی
تهچین اسفناج شاهرودی
مواد لازم:
- یک کیلوگرم اسفناج
- ۵۰۰ گرم برنج
- ۲۵۰ گرم مرغ
- یک پیمانه روغن
- ۱۰۰ گرم کره
- هل، دارچین، نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
- زعفران دمکرده به میزان لازم
- گرد غوره به میزان لازم
- یک عدد پیاز
طرز تهیه تهچین اسفناج شاهرودی
برنج را از چند ساعت قبل در آب و نمک خیس کنید. در قابلمه مناسبی آب بریزید و وقتی جوش آمد، برنج را در آن بپزید. بعد برنج را آبکش کنید.
مقداری روغن در یک تابه بریزید و مرغ، پیاز نگینی خردشده، زردچوبه و نمک را در آن خوب تفت دهید. سپس اسفناج خردشده را به مرغ بیفزایید و آن را هم بزنید تا تفت بخورد. زیر تابه را کم کنید و در آن را بگذارید تا مرغ با آب اسفناج نرم شده و تقریبا نیمپز شود. در نهایت آب اسفناج باید بهطور کامل تبخیر شده باشد؛ در غیر این صورت به نرمشدن برنج میانجامد.
در ته قابلمه کمی روغن بریزید و مقداری برنج روی آن بدهید. سپس از مایه گوشت و اسفناج و همین طور زعفران دمکرده و گرد غوره لابهلای برنج بریزید و کار را به همین منوال ادامه دهید. در ادامه حرارت را کم کنید و اجازه دهید که برنج دم بکشد. تهچین شاهرودی با دوغ محلی، ماست و خیار یا ترشی لیته و بادمجان، طعم فوقالعادهای پیدا میکند.
این غذا را میتوانید با گوشت قرمز نیز تهیه کنید. برای این منظور گوشت سردست یا سینه گوسفند بهترین گزینه است.
خورش آلو شاهرودی
مواد لازم برای ۳ تا ۴ نفر:
- ۱۵ تا ۲۰ عدد آلو بخارا خشک
- ۲ عدد سینه مرغ یا ۲۵۰ گرم گوشت قرمز
- یک عدد پیاز درشت
- نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
- یک حبه سیر
- یک قاشق غذاخوری رب گوجهفرنگی
- پودر زنجبیل و دارچین به میزان لازم
- ۵۰ تا ۱۰۰ گرم بادام بوداده
طرز تهیه خورش آلو شاهرودی
ابتدا پیاز را نگینی ریز خرد کنید و در روغن تفت دهید تا طلایی شود. سپس گوشت مرغ را قیمهای خرد کنید و به پیاز بیفزایید. ضمن اینکه میتوانید مرغ را بهصورت تکهای در خورش بریزید. برای از بینبردن بوی مرغ، یک حبه سیر را خیلی ریز خرد کرده و به باقی مواد اضافه کنید. در این مرحله نوبت به افزودن رب گوجهفرنگی میرسد که رنگ خوبی به خورش میدهد. وقتی رب رنگ باز کرد، پودر زنجبیل را به خورش اضافه کنید. آلوها را برای ۳۰ دقیقه در مقداری آب گرم بخیسانید. آلوها را همراه با آب جوش در غذا بریزید و وقتی آب جوش آمد، حرارت را کم کنید و اجازه دهید که خورش جا بیفتد. در دقایق آخر غذا، مقدار کمی دارچین روی غذا بپاشید و هم بزنید تا حسابی خوشعطروبو شود.
در شاهرود معمولا از هسته زردآلو بوداده برای این غذا استفاده میشود که اگر در دسترستان نبود، بادام پرک را جایگزین کنید یا بادام را در آب خیس کنید، پوست آن را بگیرید و بهصورت پرک درآورید. حتما بادام را در تابه بدون روغن بو بدهید. زمانی که خورش آماده شد و آن را در ظرف سرو کشیدید، روی غذا را با بادام بوداده تزیین کنید.
خورش سیب آلبالو
خورش سیب آلبالو، غذایی ساده و کاملا گیاهی است که در شهرهای استان سمنان بهویژه شاهرود تهیه میشود. ضمن اینکه میتوانید این غذای تابستانی را با گوشت یا مرغ تدارک ببینید.
مواد لازم برای ۲ نفر:
- ۲ عدد سیب ترش متوسط
- یک پیمانه آلبالو بدون هسته
- پیازداغ به میزان لازم
- نمک، فلفل و زردچوبه به میزان لازم
- زعفران دمکرده به میزان لازم
طرز تهیه خورش سیب آلبالو
ابتدا پیاز خردشده را در روغن کمی تفت دهید. سیب را حلقهای یا نیمحلقه برش بزنید و به پیاز اضافه کنید تا تفت بخورد. در ادامه مقدار کمی آب جوش به غذا اضافه کنید تا سیبها نیمپز شوند. سپس زعفران دمکرده، نمک، فلفل و آلبالوهای بدون هسته را به باقی مواد بیفزایید.
خورش سیب آلبالو غذایی کاملا گیاهی است
از آنجا آلبالو در اثر حرارت تغییر رنگ میدهد و له میشود؛ پس از پنج دقیقه که در خورش بود، حرارت را خاموش کنید. در این مرحله میتوانید برای داشتن طعم ملس، مقدار کمی شکر در خورش بریزید. این خورش ساده و لذیذ را با برنج یا نان میل کنید.
خورش سیب آلبالو در بعضی شهرها با لپه طبخ میشود که در صورت تمایل میتوانید لپه پخته را در ابتدای کار به پیازداغ اضافه کنید.
منبع: مجله گردشگری کجارو
نظر شما