به گزارش سلام نو، وقتی به یک شهر جدید سفر می‌روم، مدام به یک چیز فکر می‌کنم: این شهر چه تجربه‌ای دارد که در هیچ‌جای دیگر تکرارشدنی نیست؟ معمولا هم جواب همین سوال است که برنامه‌ام را در سفر مشخص می‌کند. خلاصه بگویم، همیشه خوردن غذاهای محلی هر شهر در سفر بالای فهرستم قرار دارد. روزی که به استان اردبیل سفر کرده بودم، کلی از غذاهای سنتی اردبیل را تجربه کردم و حیفم آمد که با شما به اشتراک نگذارم.
اصلا بگذارید اینطور بگویم: چشیدن غذاهای معروف و اصیل هر شهر یکی از اعمال واجب سفر است، به خصوص غذاهای سنتی اردبیل که هم خیلی خوشمزه‌اند و هم بسیار متنوع.
البته برای اینکه بدانید دقیقا چه چیزی را باید در رستوران سفارش دهید، باید این غذاها را بشناسید. غذاهای سنتی اردبیل هم مانند اماکن گردشگری این شهر منحصر به فرد هستند. برخی از آن‌ها کاملا محلی‌اند و شاید در هیچ شهر دیگری طبخ نشوند.
اگر شما هم مثل من دوست دارید همیشه طعم‌های جدید و لذت‌بخش را تجربه کنید، بهتر است سفر به اردبیل را در لیست سفرهای خود قرار دهید. اردبیل برای تمام ذائقه‌ها غذاهای سنتی و محلی دارد.
فرقی ندارد که آش دوست دارید یا کباب را ترجیح می‌دهید یا به انواع خورش علاقمندید. در هر صورت رستوران های اردبیل غذاهایی باب سلیقه شما دارند. در این مقاله همه غذاهای سنتی اردبیل را معرفی می‌کنیم تا مبادا هنگام سفر به این شهر چیزی را از قلم بیندازید و از تجربه‌ای خوشمزه غافل شوید!
آش های معروف اردبیل: اولین عضو لیست غذاهای سنتی اردبیل
آیا شخص ایرانی را می‌شناسید که غذاهای آشی را دوست نداشته باشد؟ البته برخی از افراد بر این باورند که آش یک وعده کامل نیست و میان وعده به شمار می‌رود. دلیلشان هم این است که با خوردن آش سیر نمی‌شوند.
اما ترکیبات آش‌های اردبیل به اندازه‌ای مقوی است که باعث می‌شود حتی آش هم یک وعده غذایی کامل به شمار برود. جالب است بدانید که اساتید آشپزی در کتاب‌های سنتی نوشته‌اند که تنوع آش‌ها به اندازه خورش‌ها زیاد است. پس جای تعجب نیست که در ادامه ۸ نوع آش را به عنوان غذاهای سنتی اردبیل معرفی کنیم.
آش میوه از غذاهای ترش اردبیلی
در اردبیل آداب و رسوم چهارشنبه سوری به آتش بازی و شب نشینی محدود نیست. آش میوه غذایی است که به رسم قدیم در این شب پخته و سرو می‌شود. این غذا باب سلیقه افرادی است که به آش‌های ترش علاقه بیشتری دارند.
ترکیبات این آش عبارت است از؛
- حبوبات از جمله نخود، لوبیا قرمز و عدس.
- میوه‌های خشک ترش مانند زغال اخته، آلبالو، قیسی، انواع آلو.
- رشته آش.
- پیاز داغ و نعنا داغ.
- رب گوجه فرنگی، عصاره مرغ، روغن، نمک و فلفل و… .
برای تهیه این آش حبوبات باید جداگانه پخته شده باشند. بعد از آن پیاز باید با زرچوبه، روغن و رب تفت بخورد. بعد از سرخ شدن پیاز، حبوبات و آب به آن اضافه می‌شود. سپس باید صبر کرد تا آب به جوش بیاید. سپس میوه‌های خشک به آش اضافه می‌شود.
در نهایت نیز نمک و فلفل و رشته آش را باید به آش اضافه کرد. بعد از جا افتادن شما یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای سنتی اردبیل را می‌خورید. نوش جان!
آش دوغ، غذای سنتی شمال غرب ایران
آش دوغ را می‌توان جزو آش‌های محبوب ایرانی و در کنار آش جو و آش رشته دسته‌بندی کرد. آش دوغ در شهرهای مختلف طبخ می‌شود اما خطه شمال و شمال غرب کشور خاستگاه اصلی این آش سنتی به شمار می‌رود.
ترکیبات آش دوغ:
- دوغ.
- سیر.
- برنج.
- نخود.
- سبزی آش.
برای پخت این مورد از غذاهای سنتی اردبیل ابتدا نخود را می‌پزند. برنج را نیز در ظرف دیگری نیم پز و به قابلمه نخود اضافه می‌کنند. در مرحله بعدی سبزی اضافه می‌شود. باید تا پخته شدن سبزی صبر کرد. بعد از آن دوغ کم کم به آش اضافه می‌شود.
در مرحله نهایی نیز سیر به آن اضافه خواهد شد. اگر جایی نام «دوغ‌با» را شنیدید، بدانید که منظور همین آش دوغ است. در گذشته به آش «با» هم گفته می‌شد. این موضوع دلیل نام گذاری برخی از آش‌ها مانند «شوربا» یا «دوغ‌با» است.
آش بلغور یا آش یارمای اردبیل
آش یارما یا آش بلغور از دیگر غذاهای سنتی اردبیل است. این آش نیز جزو غذاهای محبوب اردبیلی‌هاست و منحصر به مناسبت خاصی نیست. بنابراین همیشه در رستوران‌های اردبیل موجود است.
مواد مورد نیاز برای آش بلغور
- بلغور گندم
- لوبیا قرمز.
- پوره گوجه فرنگی.
- سبزی آش
- آبغوره، نمک و فلفل.
بلغور لوبیا برای پخت غذاهای سنتی اردبیل باید پیش از شروع پخت آش خیس بخورند. لازم است چند بار آبشان عوض شود. لوبیا نیز باید پیش از شروع طبخ آش پخته شود. برای شروع پخت ابتدا باید کمی پیاز به همراه پوره گوجه تفت داد تا آب آن کمی چیده شود.
سپس باید بلغور را اضافه کرد. بعد از آن باید آب به آش اضافه شود. اردبیلی‌ها معمولا از آب گوشت برای پخت آش بلغور استفاده می‌کنند. اما می‌توان از آب جوش نیز استفاده کرد. یک ساعت زمان لازم است تا بلغورها نرم شود.
بعد از آن باید لوبیا و پیاز داغ را به آش اضافه کرد. بعد از نیم ساعت نوبت به سبزی آش و آبغوره می‌رسد. آن‌ها نیز به آش اضافه می‌شوند. بعد از جا افتادن آش یارما آماده است.
میان غذاهای سنتی اردبیل، آش اوماج را هرگز فراموش نکنید
البته توصیه می‌کنیم هیچکدام از غذاهای سنتی این لیست را از قلم نیندازید و همگی را تست کنید! اما آش اوماج جزو خوشمزه‌ترین ابتکارات سنتی اردبیلی‌هاست. البته این آش منحصر به اردبیل نیست و کلا در سراسر آذربایجان پخته می‌شود. مادربزرگ‌های آذری این آش را برای درمان سرماخوردگی نوه‌ها می‌پزند!
محتویات آش اوماج:
- آرد سفید.
- سبزی آش.
- عدس.
- آب گوشت.
- پیاز.
در یک ظرف آرد با نمک و زردچوبه و فلفل ترکیب می‌شود. سپس به آن آب اضافه می‌کنند تا حالت خمیری به خود بگیرد. بعد از آن خمیر باید رنده و روی یک سینی پخش شود. سپس سینی یک شبانه روز در معرض هوای آزاد قرار می‌گیرد تا خشک شود. این چیزی است که با نام «اوماج» شناخته می‌شود.
روند پخت آش اوماج هم با تفت دادن پیاز شروع می‌شود. بعد از سرخ شدن پیاز باید عدس را نیز کمی تفت داد. سپس آب گوشت به مواد اضافه می‌شود. نیم ساعت بعد که عدس پخت، سبزی آش خورد شده را داخل مواد می‌ریزند.
بعد از پخته شدن سبزی و عدس، اوماج را به آن اضافه می‌کنند. بعد از جا افتادن و لعاب انداختن آش هم سفره را پهن می‌کنند و…. نوش جان!
آش گیلدیک غذای خاص اردبیلی
آش گیلدیک نه تنها جزو غذاهای سنتی اردبیل است بلکه یکی از اصلی‌ترین آن‌هاست و در هیچ شهر دیگری پیدا نمی‌شود. گیلدیک از همان آش‌های مقوی است که یک وعده غذای کامل و درست و حسابی به شمار می‌رود!
محتویات آش گیلدیک عبارت است از
- گوشت گوسفند چرخ شده.
- حبوباتی چون لوبیا چیتی، لوبیا قرمز و نخود.
- میوه‌هایی چون قیسی، آلوچه و لواشک ملس.
- برنج.
- گل نسترن.
- سبزی آش.
- مغز گردو.
- پیاز داغ و نعنا داغ و ادویه‌جات.
از همین ابتدا توصیه می‌کنم پخت این آش را به آشپزهای اردبیلی بسپارید و خودتان دست به کار نشوید! کارهای پخت این آش از سه روز قبل و با خیس کردن گل نسترن شروع می‌شود. حبوبات و میوه‌ها را نیز باید از شب قبل خیس کرد.
ابتدا پیاز رنده شده به همراه ادویه‌جات به گوشت چرخ کرده اضافه و ورز داده می‌شود. سپس گوشت‌ها را قلقلی می‌کنند. بعد از آن برنج را می‌پزند و سپس حبوبات را به آن اضافه می‌کنند. بعد از نیم ساعت سبزی به آش اضافه می‌شود و بعد از نیم پز شدن آش، نوبت به اضافه کردن قلقلی‌ها می‌رسد. بعد از آن میوه‌ها به آش اضافه می‌شوند. در نهایت گل نسترن را داخل مواد می‌ریزند. مراحل بعد از پخت را هم که شما بهتر از من می‌دانید. نوش جان!
لیست غذاهای سنتی اردبیل آش رشته اردبیلی یا اریشته آشی کامل نیست!
اگر نام «اریشتِ آشی» را در اردبیل شنیدید، بدانید که صحبت از آش رشته مخصوص اردبیلی‌هاست. این آش بیشتر در مناسبت‌های مذهبی مانند محرم و ماه رمضان پخته می‌شود.
ترکیبات اریشته آشی
- رشته آش.
- گوشت چرخ کرده.
- حبوبات مانند عدس، نخود و لوبیا.
- آلو خشک.
- آرد.
- سرکه.
برای پخت این آش ابتدا آرد را در آب حل می‌کنند و می‌گذارند تا به جوش بیاید. گوشت را نیز مانند آنچه در آش گیلدیک گفتیم، به شکل قلقلی در می‌آورند. حبوبات نیز به صورت جداگانه پخته و زمانی که آب آرد به جوش آمد به آن اضافه می‌شود.
نیمی از پیاز داغ نیز به همراه ادویه جات را نیز در این مرحله به مواد اضافه می‌کنند. بعد از اینکه آش کمی جوشید، آلو و روغن و سرکه به آش اضافه می‌شود. در مرحله بعد نیز نوبت به اضافه کردن رشته و قلقلی‌ها می‌رسد. بعد از آن باید صبر کرد تا آش غلیظ و آماده خوردن شود.
آش شیر سنتی آذربایجان
آش شیر جزو غذاهای سنتی اردبیل و آذربایجان است. طعم آش‌ها معمولا به سمت شوری و ترشی می‌روند؛ اما آش شیر یک غذای شیرین است. ترکیبات آش شیر به گونه‌ای است که می‌تواند مورد پسند ذائقه‌های مختلف واقع شود.
مواد مورد نیاز برای تهیه آش شیر.
- شیر.
- گندم پوست کنده شده.
- نخود یا عدس.
- کشمش بی‌دانه، مغز گردو و مغز بادام شیرین.
گندم و نخود (یا عدس) باید از شب قبل خیس شوند. برای شروع پخت نیز گندم و نخود را با هم در آب می‌ریزند و می‌پزند. گندم باعث لعاب انداختن آش می‌شود. بعد از آن شیر را به مواد اضافه و صبر می‌کنند تا غلیظ شود. اکنون آش آماده خوردن است. جالب‌تر آنکه آش شیر معمولا به همراه خوراکی خوشمزه‌ای به نام «فالوده خانگی» خورده می‌شود.
منبع: مجله گردشگری علی بابا
نظر شما