سلام نو-سرویس گردشگری: حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر بزرگ ایران‌زمین بوده و این شاعر گران‌قدر خدمت فراوانی به زبان فارسی کرده است. آرامگاه این شاعر بزرگ و غرورآفرین در شهر طوس قرار دارد. آشنایی و سفر به آرامگاه این شاعر ارزشمند می‌تواند پاسداشت کوچکی از زحمات او باشد. می‌خواهیم سفری جالب و خاطره‌انگیز به آرامگاه فردوسی شاعر بزرگ پارسی داشته باشیم، پس آماده سفر شده و همراه ما پا به طوس بگذارید.
سرگذشت آرامگاه فردوسی
ما برای اینکه آرامگاه فردوسی را زیارت کنیم باید از شهر مشهد خارج شویم، تا به شهر طوس واقع در ۲۵ کیلومتری مشهد برسیم. حکیم ابوالقاسم فردوسی که ما پارسی‌زبانان، زبان مادری خود را مدیون تلاش‌ها و زحمات او هستیم، مسلمان و شیعه‌ای مذهب بود. به دلیل شیعه مذهب بودن اجازه دفن او را در گورستان ندادند و به‌ناچار ایشان را در باغ خود دفن کردند.
حکیم فردوسی با پاسداری از زبان فارسی و گرامیداشت آن به ما ایرانیان عزت و سربلندی را هدیه کرده‌اند اما با این وجود همواره در طول تاریخ مظلوم واقع شده‌اند. آرامگاه فردوسی بارها مورد تخریب قرار گرفت، اما سرانجام توسط ارسلان جاذب که از سپهداران طوس در زمان فردوسی بود، در مقابل دروازه شرقی رزان شهر تابران طوس، اولین آرامگاه فردوسی شاعر بزرگ پارسی را ساخت. اما بعد ساخت این مقبره نیز همچنان آرامگاه فردوسی مورد توجه نبود.
ساخت بنایی عظیم برای مردی اعظم
یکی از نمادهای عزت و سربلندی یک کشور حفظ زبان مادری مردم آن سرزمین است. فردوسی با زحمتی سی سال کمک شایانی به ایرانیان کرد و تا به ابد در تاریخ جهان زبان فارسی به یادگار خواهد ماند. زمانی که ملی‌گرایان در ابتدای قرن چهاردهم در مجلس به قدرت رسیدند خود را مرهون لطف این شاعر بزرگ دیده و ساخت بنایی عظیم و شایسته را برای حکیم فردوسی درخواست کردند.
ملی‌گرایان تلاش‌های بسیاری برای ساخت آرامگاه فردوسی انجام دادند و سرانجام طرح طاهرزاده بهزاد موردقبول واقع شد. این طرح به سبک ساختمان‌های هخامنشی با سرستون‌های بلند و در سه اشکوبه میان باغی بزرگ بود. اما در طول زمان تغییراتی صورت گرفت این بنا سرانجام توسط هوشنگ سیحون پایه‌گذاری شد. بازگشایی این بنا در سال ۱۳۱۳ صورت گرفت.
نمای زیبا و چشم‌گیر آرامگاه حکیم ابولقاسم فردوسی
آرامگاه فردوسی در باغی بزرگ به مساخ ۶ هکتار واقع شده است. بنای این آرامگاه از سازه‌هایی هخامنشی الهام گرفته شده است. در روبروی بنای آرامگاه استخری قرار دارد که انعکاس آرامگاه در آن نقش می‌بندد و جلوه‌ای بی‌نظیر از معماری ناب ایرانی در کنار شاعری حماسه آفرین را به رخ می‌کشد. در مقابل استخر مجسمه حکیم فردوسی قرار دارد که این مجسم توسط ابوالحسن صدیقی ساخته شده است.
در داخل استخر نیز ۳ دسته فواره ده‌تایی طراحی شده است. فواره‌ها به شکل نیلوفر هستند و تعداد آن‌ها نمادی از ۳۰ سال مشقت حکیم ابوالقاسم فردوسی برای زنده نگه داشتن زبان فارسی و نگارش کتاب غرورآفرین و عزت بخش شاهنامه است.
از دیگر مکان‌های زیبا و در خور توجه آرامگاه فردوسی می‌توان به موزه این آرامگاه اشاره کرد. در سال ۱۳۸۴ موزه این آرامگاه بازگشایی شده است. اشیاء عتیقه و گران‌بهایی از سده‌های پیشین و حتی پیش از اسلامی در این موزه نگه‌داری می‌شود. از جمله اشیاء ارزشمند، گران‌بها و جالب این موزه می‌توان به شاهنامه فلورانس و شاهنامه ۷۳ کیلوگرمی (اهدایی عبدالرحیم جعفری موسس انتشارات امیرکبیر) اشاره کرد.
اما این موارد تنها گوشه‌ای از جذابیت‌های آرامگاه این شاعر بزرگ است. شما می‌توانید از بناهای یادبود، کتابخانه و آرامگاه مهدی اخوان ثالث و محمدرضا شجریان که در این مکان وجود دارند نیز دیدن کنید. به خاک سپرده شدن آقای صدای ایران در کنار شاعری که غرور را به مردم ایران‌زمین هدیه کرده است یک موهبت است، تا جهانیان شاهد عظمت و شکوه فرهنگ و هنر ایرانی باشند.
معماری آرامگاه فردوسی
معماری آرامگاه حکیم فردوسی مشتمل بر معماری بیرونی و درونی است، که هر کدام از این معماری‌ها با هنر و معماری زیبا و ناب ایرانی به وجود آمده‌اند.
معماری بیرونی آرامگاه فردوسی
ساختار کلی بیرونی بنا آرامگاه فردوسی چهارگوش یا مکعبی است و مساحت آن نیز ۱۰۴۳ متر مربع است. در هر سوی بنا می‌توانید پلکان‌هایی را ببینید که در بالای آن‌ها و در ارتفاع ۱۸ متری، بنای آرامگاه فردوسی شاعر بزرگ پارسی روی سکویی قرار دارد و چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
بنای اصلی از ۷ مکعب کوچک‌تر ساخته شده که همگی به ترتیب روی هم قرار گرفته‌اند. در هر وجه بنا، سروده‌هایی از شاهنامه حکاکی شده که همه آن‌ها ۱۲ بیتی هستند. در دو طرف کتیبه‌ها می‌توانید ستون‌هایی را ببینید که به سبک هخامنشی ساخته شده‌اند. از طرفی در هر کنج نیز یک ستون قرار گرفته و در نتیجه تعداد ستون‌های بنای اصلی به ۱۲ می‌رسد.
جالب است بدانید که پیرامون کتیبه‌ها با نقوشی به شیوه‌ی هخامنشی آراسته شده‌است. سرستون‌ها به شکل دو سر گاوِ به‌هم‌چسبیده، نگاه‌دارنده‌ی قرنیزها و لبه‌های تزیینی هستند. بر فراز و پیشانی مکعب در سوی جنوب، نشان فروهر تراشیده شده‌است. از دیگر نکات بی‌نظیر معماری این بنا این است که سازه‌ی آرامگاه یادآور زیگوراتهای باستانی است که هم استواری و ایستایی دارد و هم حرکت به سمت بالا را نشان می‌دهد و از نخستین ساختمان‌هایی است که با گرایش به معماری ایران باستان ساخته شده‌است.
معماری درونی بنای آرامگاه فردوسی
ورودی اصلی این بنا در قسمت غربی بنا قرار دارد و در زیرزمین می‌توانید مدفن حکیم ابولقاسم فردوسی را ببینید. روی دیوار پلکان‌ها ۶ نقش برجسته وجود دارد که روی آن‌ها ۶ روایت از شاهنامه نقش بسته است. این روایت‌ها شامل داستان‌هایی از پیکار رستم و سهراب، جنگ ایران و توران و نبردهای رستم است. در سمت جنوبی پلکان، و «داریوش بزرگ بر تخت سلطنت»، «دو نفر از اسپهبدان در حضور شاهنشاه ساسانی» و «آمدن پادشاه هندوستان به دربار ایران» در سمت شمالی پلکان هستند.
سنگ قبر حکیم ابوالقاسم فردوسی از جنس مرمر بوده و ابعاد آن ۹۰ سانتی‌متر در ۱.۵۴ متر است. در تالار این آرامگاه مجسمه‌هایی وجود دارد که همگی ساخته فریدون صدیقی فرزند ابوالحسن صدیقی سازنده مجسه فردوسی است.
بازدید از آرامگاه فردوسی، بازدید از اقتدار فرهنگ ایرانی است.
نقش‌ها، کتبه‌ها، مجسمه‌های باستانی و روایت‌های از داستان‌های شاهنامه همگی جلوه‌گر فرهنگ غنی و ارزشمند ایرانی هستند. اگر علاقه‌مند به تاریخ و ادبیات کهن زبان فارسی هستید می‌توانید به شهر طوس سفر کرده و از آرامگاه فردوسی دیدن کنید.
نظر شما