به گزارش سلام نو به نقل از تریپ یار، اثر تاریخی زیبا و منحصر به فرد مسجد جامع قدیم خاش سیستان و بلوچستان، نماد برجسته ای از وحدت شیعه و سنی از گذشته های دور تاکنون و از جاذبه های دیدنی این شهرستان است. این مسجد در سالیان دراز مرکز برگزاری آیین ها، مجالس و نشست های مردمی اعم از فارس و بلوچ و اهل سنت و تشیع بوده و مکانی برای اقامه فریضه نماز و راز و نیاز با خداوند است. این بنا الهام گرفته از معماری سنتی ایران و از نوع استوانه ای مارپیچ و بصورت منفرد ساخته شده است. مناره مسجد جامع خاش مربوط به دوره قاجار است و در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ به شماره ۲۰۲۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شهرستان خاش از زمانهای قدیم تاکنون مرکز مهر و محبت، دوستی و برادری، اتحاد و همدلی و ارتباطات قومی و مذهبی در منطقه بوده و همه شهروندان با عشق و علاقه به فکر حل مشکل یکدیگر بودند و در مسائل مختلف با هم وحدت نظر داشتند. یکی از نمادهای وحدت آیین ها و اقوام مختلف، مسجد جامع این شهرستان است. در این مسجد فارس و بلوچ اعم از شیعه و اهل سنت گرد هم آمده و نماز می خواندند و به بحث و گفت وگو و تبادل نظر در مسائل اجتماعی و مذهبی می پرداختند.
تاریخچه
احداث ساختمان اولیه این مسجد به سال ۱۳۰۷ هجری شمسی باز می گردد. شهر خاش در زمانهای قدیم مسجدی برای برپایی نماز و عبادت نداشت تا این که حدود صد سال پیش فرد خیری به نام «امامی» از یزدی های مقیم خاش برای ساخت مسجد پیش قدم شد و یک تیمسار ارتش نیز برای تکمیل بنا و ساخت مناره آن اقدام کرد. در آن زمان آب سفره زیر زمینی خاش بسیار بالا بود به طوریکه بعد از پی کنی و اجرای سنگ بنای این مسجد آب بالا آمده و مردم و کارگران بسیج شدند و با سنگ و آهک جلوی آب را گرفتند و بدین صورت عملیات ساخت این مکان مذهبی به عنوان نماد اتحاد و همدلی مردم انجام و به مکانی برای قرار گرفتن شهروندان در کنار یکدیگر و عبادت و راز و نیاز با خدای متعال تبدیل شد. با توجه به اینکه فضای این مکان برای برگزاری نماز جمعه ناکافی بود امام جمعه و مردم خاش تصمیم گرفتند در نزدیکی آن مسجدی بزرگ، با گنجایش جمعیت بیشتری برای مردم خاش بسازند.
معماری
این بنا مرکب از دو قسمت عمده بوده که یکی ساختمان اصلی مسجد و دیگری مناره الحاقی به آن است. این ساختمان با زیر بنای ۲۴۷ متر مربع دارای یک فضای کاملا سر پوشیده است که پوشش های ضربی آن مجموعا بر روی شانزده ستون اجرا شده که هر چهار ستون آن تشکیل یک چهار طاقی با طاقها و سقف ضربی چهار ترک را داده که شبستانی ستون دار و سرپوشیده را پدید آورده است. در حد فاصل هر دو ستون برای تامین نور کافی فضای شبستان مسجد، پنجره ای تعبیه شده است. این بنا دارای بدنه ای بلند و کشیده است و مصالح بکار رفته در مناره آجر، ملاط، ماسه، آهک و گچ بوده و با آجرهای سخت و مقاوم ساخته شده است. مناره دارای پایه ای کوتاه و مدور است که با آجر چینی با اشکال مختلف و طرحهای هندسی تزیین شده است بر روی قاعده این مناره پایه ای کوتاه با شیبی ملایم که با شیب داخلی دیوار منطبق است، ایجاد شده است. آجر و آجرچینی در مناره و بندکشی ها به چند طریق انجام گرفته که به مناره مسجد ابهت خاصی داده است. بر روی پایه کوتاه دوم شیارهایی باریک و بلند با طوق و بند باریکی از هم جدا شده و بصورت مارپیچ بر روی سطح مناره با آجر ایجاد شده و بر روی مناره جمله زیبای 'لا اله الا الله' نقش بسته است. در احداث ساختمان اصلی مسجد بیشتر به جنبه کاربری مذهبی بنا توجه شده است و زیباترین تزیینات معماری را می توان در نحوه آرایش آجرهای بکار رفته در مناره مشاهده کرد که بصورت رج چینی در قسمت پایین مناره و تزیین آجری برجسته مارپیچ در قسمت میانی و فوقانی و همچنین به ایجاد تزیین آجری برجسته کنگره ای شکل در راس مناره قابل مشاهد است. از عناصر تزیینی دیگر بنا وجود کتیبه آجری در ساقه مناره آن است که زیبایی و اصالتی خاص به بنا بخشیده است. کتیبه بر روی مناره سال ساخت یا مرمت آنرا «تیرماه ۱۳۱۸» عنوان می کند.
موقعیت مکانی
مسجد جامع خاش در مرکز شهر و در حاشیه خیابان امام خمینی واقع شده است.
جاذبه‌های گردشگری خاش
شهر خاش از توابع استان سیستان و بلوچستان در فاصله ۱۸۵ کیلومتری جنوب زاهدان و درمسیر زاهدان به ایرانشهر و چابهار قرار دارد و همه ساله در ایام نوروز به سبب نصب سیاه چادر، عرضه صنایع دستی، اجرای برنامه های متنوع و پذیرایی از مسافران نوروزی، میزبان شمار زیادی از هموطنان است. بازار سنتی خاش و قلعه حیدر آباد در نزدیکی مسجد جامع قرار دارند. همچنین دو سرو کهنسال زربین و دهپابید نیز در روستاهای خاش قرار دارند که دیدن آنها خالی از لطف نیست.
نظر شما