مشکلاتی که دیده نمی‌شوند؛ گردشگری ایران زمین‌گیر خواهد شد؟

سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر: وقتی بحث صنعت گردشگری ایران و ضعف‌های آن به میان می‌آید همیشه از مشکلات و موانع اساسی و قابل توجه سخن گفته می‌شود. از تبلیغات منفی دشمن تا ضعف تبلیغات مثبت خودمان و از محدودیت‌های قانونی کشور تا عدم حراست درست از میراث طبیعی و فرهنگی کشور.

این مشکلات و موانع گاه چنان بزرگ است که حل آن از عهده یک یا دو دستگاه خارج است و به عزمی ملی، برنامه‌ای فرادستگاهی و هزینه‌هایی کلان نیاز دارد. اما مشکلات صنعت گردشگری ایران همین مشکلات عظیم نیست و مشکلات کوچکی هم وجود دارند که با یک تصمیم درست، اراده یک دستگاه و هزینه‌ای اندک مرتفع می‌شوند، اما به چشم نمی‌آیند. به چشم نیامدنی که در نهایت می‌تواند صنعت گردشگری ایران را زمین‌گیر کند.

یک نمونه از این مشکلات عدم تربیت نیروی انسانی مناسب- و نه الزاما متخصص- برای مواجه با گردشگران است. نیروی انسانی مناسب چه معیارهایی دارد؟ آداب معاشرت مرسوم گردشگری را می‌داند، به ضرورت انگلیسی، عربی یا یک زبان پرمخاطب دیگر را بلد است و می‌تواند نیاز توریست را در حوزه کاری خود بر طرف کند.

نمونه دیگر این مشکلات کوچک عدم وجود راهنماهای کامل و روزآمد چند زبانه یا حتی صرفا انگلیسی در سطح شهرها یا صرفا مناطق توریستی است. کافی است در سطح تهران، به عنوان پایتخت کشور، رفت و آمد کنید تا به عدم وجود راهنمای کافی برای گردشگران پی ببرید. آن راهنماها و ترجمه‌های انگلیسی هم که وجود دارد گاه آن قدر پر غلط است که بیشتر شبیه یک شوخی می‌ماند.

مشکل دیگر خروج نیروهای بخش‌های مختلف گردشگری از این صنعت به علت رکود حاصل از کرونا است. ابرهیم پورفرج، رییس جامعه تورگردانان ایران، در گفت‌وگوی خود با ایسنا از خروج تعداد قابل توجهی از رانندگان از صنعت گردشگری و افزایش نرخ کرایه روزانه وسایل نقلیه خبر می‌دهد و وضعیت حمل و نقل در گردشگری ایران را به‌هم‌ریخته توصیف می‌کند.

وی با اشاره به مشکلات خروج رانندگان از صنعت گردشگری می‌گوید: سال ها وقت صرف شد تا این راننده‌ها آموزش ببینند و تجربه کار در صنعت گردشگری را به‌دست آوردند،  لازم است دوباره دوره آموزشی برگزار کنیم و رانندگان قدیمی را دعوت کنیم. باید سعی کنیم آن‌هایی را که از مدار خارج شده‌اند دوباره به این صنعت برگردانیم. البته باید به این هم فکر کنیم اگر تعداد تورها و گردشگران کم بود، چه کنیم که راننده‌ها بار دیگر با مشکل معیشت مواجه نشوند.

این خروج نیرو تنها مختص به رانندگان نیست. راهنمای تور، نیروهای هتلینگ و بسیاری از نیروهایی که به خدمات خرد حوزه گردشگری مشغول بودند امروز تغییر شغل داده‌اند. زمان و هزینه‌ای که صرف بازگشت این نیروها یا تربیت نیروی جدید می‌شود بسیار است و در فاصله چنین تلاش‌هایی صنعت گردشگری ما آسیب بسیاری خواهد دید چون عملا امکان پاسخگویی حداقلی به نیاز مشتری را نیز نخواهد داشت.

مشکل به ظاهر کوچک بعدی مسئله سرویس بهداشتی است. هر چند در اکثر مراکز اقامتی، هتل‌ها و توقف‌گاه‌های لوکس بین راهی سرویس بهداشتی به چشم می‌خورد ولی در توقف‌گاه‌های معمولی، مکان‌های گردشگری، هتل‌های معمولی و بسیاری از نقاط دیگر که گذر گردشگر به آن میفتند خبری از سرویس بهداشتی فرنگی نیست و گردشگری خارجی با دردسرهای بسیاری برای استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی رو به رو می‌شود. مشکل دوم هم این است که متاسفانه نظافت اکثر این سرویس بهداشتی‌ها اصلا مناسب نیست که خود مشکلی دیگر است.

این‌ها تنها بخشی از مشکلات کوچک، یا به ظاهر کوچکی است که بی‌توجهی به آن‌ها می‌تواند همین پتانسیل‌های فعلی صنعت گردشگری ایران را نیز زمین‌گیر کرده و امکان استفاده از آن‌ها را از بین ببرد. این مشکلات با اراده یک یا دو سازمان، برنامه ریزی دقیق و سریع و منابع محدود مالی کاملا قابل حل شدن است و این امکان را به کشور می‌دهد که پس از کرونا و رفع تحریم‌ها از موج گردشگران بیشترین سود را ببرد.