سلام نو – سرویس بینالملل: اوضاع مذاکرات وین به نقاط حساس و حتی شاید ناخوشایندی رسیده است. فرانسه و بریتانیا همصدا با آمریکا ایران را تهدید میکنند. بریتانیا صراحتا این دور از مذاکرات را فرصت آخر ایران برای احیای برجام میداند. دولت جدید آلمان هرچند هنوز موضع خاصی درباره برجام نگرفته، اما نگاه سختگیرانهتری به ایران خواهد داشت. از طرف دیگر گزارشهایی درباره دیدار نظامیان آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز به گوش میرسد. پرسش مهم این جا است که آیا تمام اینها نشانههایی بر مرگ برجام است؟
شاید پاسخ اولیه به این سوال مثبت به نظر برسد به خصوص وقتی بدانیم که مذاکره کننده ارشد ایران علی باقری است؛ کسی که مخالف برجام است، حاضر نیست اسم آن را ببرد و یار نزدیک سعید جلیلی به حساب میآید، مردی که نماد مذاکره بی نتیجه است.
با این همه تمام ماجرا این نیست. نه به خاطر هئیت ۴۰ نفره مذاکره کننده، نه به خاطر ترکیب اقتصادی آن و نه به خاطر حرفهای باقری بلکه به خاطر اراده نظام سیاسی ایران و اراده طرف غربی همچنان چشم انداز رسیدن به توافق روشن است و این امکان به شکل قابل توجهی بالاست. هر چند به خاطر اینکه ایران، مثل طرف غربی، میخواهد کمترین امتیاز را داده و بیشترین امتیاز را بگیرد امکان تنش در مذاکرات و طولانی شدن آن وجود دارد.
اما شاید باز هم این سوال ایجاد شود که آیا اراده مسئول تیم مذاکره کننده میتواند اراده نظام را تغییر دهد؟ پاسخ به این سوال به طور صد در صدی منفی است.
نظام و سامانه سیاستگذاری آن به خصوص در حوزه سیاست خارجی به این نتیجه رسیده است که میز مذاکره ابزاری برای رسیدن به منافع تعیین شده در سیاست خارجی است و دیگر قصد ندارد به سادگی آن را ترک و به حریف واگذار کند.
در این جا اما برای طی مسیر و تحقق اراده نظام و به دست آوردن بیشترین منافع ممکن توجه به چند نکته ضروری است.
نظر اروپا چندان مهم نیست: ایران به خوبی میداند چنان که اروپا نتوانست منافع برجام را تضمین کند نمیتواند به تنهایی حکم مرگ آن را نیز بدهد. نظر اصلی برای این کار آمریکا است. هر تعادلی که میخواهد برقرار شود باید بین چین، روسیه و آمریکا برقرار شود. آن قدر که نزدیکی نظر پوتین به بایدن درباره برجام مهم است تهدید بریتانیا و فرانسه نیست.
نگاهی واقعی به اهرمها: ایران امروز اهرمهای مهمی برای مذاکره در دست دارد. غرب، شرق، رژیم اشغالگر قدس و هر طرف دیگری این را به خوبی میداند. این اهرم خوب نباید باعث شود ایران نگاهی غیرواقعی پیدا کند؛ این به آن معناست که این اهرمها نباید دست بالا یا دست کم گرفته شوند. دسته کم گرفتن اهرمها به معنای کمتر امتیاز گرفتن و دست بالا گرفتن آنها به معنی از دست دادن فرصت است.
مذاکرات شکننده است: شانس توافق همچنان بالا است، ایران و طرف مقابل هر دو به توافق نیاز دارند و اراده به خصوص در طرف ایرانی وجود دارد، اما مذاکرات احیای برجام به جای شکنندهای رسیده. فشار به نقطه اشتباه، فشار بیش از حد و یا قدم حساب نشده میتواند مانع توافق شود.
نظر شما