سلام نو – سرویس سیاسی: ابوالحسن بنیصدر در ۸۸ سالگی در بیمارستانی در پاریس در گذشت، شهری که سکوی پرواز او و البته پناهگاه او پس از سقوطی حیرت انگیز بود. بنی صدر شخصیت مهم در تاریخ انقلاب و حتی ایران است. او اولین رییس جمهور ایران و اولین رییس جمهور استیضاح شده ایران است. او همچنین نخستین شخصیت ارشد سیاسی ایران بود که پس از کنار زده شدن از پست سیاسی به خارج از کشور رفت.
ابوالحسن بنیصدر، در سال ۱۳۱۲، در باغچه از توابع کبودرآهنگ به دنیا آمد. پدر وی، سید نصرالله بنی صدر، از روحانیون با نفوذ کبودرآهنگ و همدان بود که با خضرت امام خمینی، دارای ارتباط دوستانه بود. خاندان بنیصدر نه تنها از سادات مورد احترام منطقه خود بودند بلکه از نظر مالی نیز خاندانی توامند حساب میشدند که زمینهای بسیاری داشتند.
ابوالحسن بنیصدر مثل دیگر فرزندان سید نصرالله وارد حوزه نشد و ترجیح داد وارد دانشگاه شود تا در نهایت به جای آیتالله عنوان دکتر قبل از اسمش بیاید. بنیصدر سخنرانی توانمند بود و دست به قلم خوبی داشت. او از هوداران امام خمینی بود و به سبب ارتباط پدرش با رهبر فقید انقلاب در حلقه چهرههای غیرروحانی معتمد امام خمینی قرار گرفت.
امام که به تهران بازگشت بنیصدر در کنار ابراهیم یزدی، حسن حبیبی، صادق قطبزاده و صادق طباطبایی از جمله چهرههای جذاب غیرروحانی اطراف رهبر انقلاب شد. او برخلاف دیگر چهرههای این حلقه مسئولیت دولتی نپذیرفت، اما با هوشمندی و سیاستورزی و با تکیه بر قلم و زبان خود توانست اولین رییس جمهور ایران شود.
او در نهایت به دلیل اختلاف نظر شدید با مجلس، دولت، نخست وزیر و عمده نیروهای سیاسی و نزدیکی بیش از حد به منافقین خلق و نگاه پر خطای خود در سیاست استیضاح و از ریاست جمهوری خلع شد و با مسعود رجوی به فرانسه گریخت. هر چند این همراهی با مسعود رجوی به زودی پایان گرفت.
خاتمی، احمدینژاد یا روحانی؛ چه کسی شبیه بنی صدر است؟
در تمام این سالها بنیصدر برای جناح راست یا همان اصولگرایان مصداق از خط خارج شدن یک رییس جمهور بود. این ماجرا هر چند به دلیل نزدیکی حضرت آیتالله خامنهای و هاشمی رفسنجانی به امام درباره آنها صدق نمیکرد، اما از محمد خاتمی به بعد ماجرا متفاوت بود.
پس از این که خاتمی با دو لایحه در سال ۱۳۸۱ قصد داشت حدود اختیارات رییس جمهور را مشخص و قانون انتخابات را اصلاح کند برخی او را با بنیصدر مقایسه کردند.
حجت الاسلام محمدرضا فاکر نماینده مجلس هفتم و هشتم در همان سال در مصاحبه ای گفت: «اینکه رئیس جمهوری اختیار کافی ندارد همه بهانه است و این انقلاب چیزی نیست که توسط خاتمی، عبدی و بهزاد نبوی از بین برود و آنها مثل بنی صدر کنار می روند.» این گفتهها واکنشهای زیادی را از هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا داشت.
محمود احمدینژاد هم پس از اختلافاتی که با اصولگرایان و بعد هم رهبر انقلاب پیدا کرد اندک اندک با بنیصدر مقایسه شد تا در نهایت در سال ۱۳۹۱ مستند "سرانجام نامبارک" از صدا و سیما پخش شود و عملا او را با بنیصدر مقایسه کند و از خطر جریان انحرافی و اختلاف بین رییس جمهور و امام بگوید. این اتهامات البته با واکنش سخنگوی وقت دولت مواجه شد و او هر شباهتی را تکذیب کرد.
سومین رییس جمهوری که با شدت بیشتری با بنیصدر مقایسه شد روحانی بود، کسی که حداقل در سال سه سال پایانی دولتش صراحتا حرف از استیضاح او مطرح بود.
در مهر ماه ۹۹ جواد کریمی قدوسی نماینده مردم مشهد در همایش «استیضاح روحانی؛ مطالبه مردم، تکلیف مجلس»، اعلام کرد که گام اول انقلاب با استیضاح بنی صدر شروع شد و گام دوم انقلاب با استیضاح حسن روحانی رقم میخورد. برخی دیگر از نمایندگان نیز تاکید کردند که روحانی را مثل بنیصدر عزل میکنند کاری که موفق به انجام آن نشدند.
با این تفاسیر کدام یک از این سه رییس جمهور شبیه بنیصدر بودند؟ باید با صراحت، قاطعیت و جدیت گفت که هیچکدام. خاتمی و روحانی نخواستند و احمدینژاد هم اگر خواست نتوانست به شکل علنی در برابر رهبری قرارگیرد و تنشزایی کنند.
حتی چهرهای مثل احمدینژاد که شدیدترین تغییرات را داشته و بیشترین زاویه را نسبت به دیگر روسای جمهور با نظام دارد هنوز حاضر به واگذاری تمام قدرت خود را ندارد.
در نتیجه باید گفت هیچ رییس جمهوری در ایران شبیه بنیصدر نشد.
نظرات