سلام نو – سرویس اقتصادی: این روزها از گوشه و کنار خبرهایی درباره پرداخت یارانه ۲۰۰ هزار تومانی به مردم شنیده میشود، این به آن معنا است که یارانه فعلی تقریبا ۵ برابر شود. اما آیا چنین چیزی ممکن است و آیا دولت دنبال چنین برنامه‌ای است؟
ابراهیم رئیسی از معدود نامزدهای اصولگرایی بود که وعده یارانه میلیونی به مردم نداد، اتفاقی که بسیاری از اقتصاددانان آن را رخدادی مثبت می‌دانستند. با این همه این روزها شایعه افزایش یارانه بسیار قوی شده است. اتفاقی که باید دید چگونه، از کدام منابع و با کدام هدفی رخ می‌دهد؟
آنطور که به نظر می‌رسد یارانه جدید دولت همان یارانه ۲۰۰ هزار تومانی است و به عموم مردم تعلق نمی‌گیرد و تنها پنج دهک اول شامل آن می‌شوند.
چه کسانی یارانه ۲۰۰ هزار تومانی خواهند گرفت؟
آن گونه برخی منابع گزارش کرده‌اند ۹ میلیون نفر از کمک بگیران سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی از یارانه بگیران جدید هستند. مدیر عامل سازمان هدفمندسازی یارانه ها نیز به تازگی از پرداخت دو هزار میلیارد تومان برای کاهش فقر مطلق، حمایت از زنان سرپرست خانوار، خدمات حمایتی مددجویان و کودکان کار و پرداخت مستمری به حساب کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی کشور خبر داد.
اگر همین میزان این بار هم ملاک قرار بگیرد سهم هر کدام از ۹ میلیون نفر کمک بگیران سازمان بهزیستی و کمیته امداد از بودجه دو هزار میلیارد تومانی اخیر رقمی بیش از ۲۲۲ هزار تومان خواهد بود. آیا این به آن معنی است که ۵ دهک مورد نظر برای دریافت یارانه ۲۰۰ هزار تومانی این گونه انتخاب می‌شوند یا گروه‌های دیگری نیز مد نظر دولت قرار دارند.
ابراهیم رئیسی درباره یارانه ۲۰۰ هزار تومانی چه گفته است؟
زمان واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی براساس اظهارات ابراهیم رئیسی آذر امسال است، یعنی حدود دو ماه دیگر. یارانه ۲۰۰ هزار تومانی وعده‌ای است که رئیس‌جمهور دولت سیزدهم داده و گفته که به پنج دهک اول پرداخت میشود.
به گفته او قرار است برای خانوارهای پنج دهک اول کارت اعتباری معیشت صادر شود. این کارت‌ها هر ماه به‌ازای هر نفر بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار تومان شارژ می‌شوند. پنج دهک اول جمعیت کشور این یارانه را میگیرند، با این تفاوت که دهک‌های اول، دوم و سوم به ازای هر نفر ۲۰۰ هزار تومان و دهک‌های چهارم و پنجم به ازای هر نفر ۱۵۰ هزار تومان دریافت می‌کنند.
یارانه جدید نوعی وام قرض الحسنه است؟
آنطور که رئیس‌جمهور توضیح داده این یارانه نوعی وام قرض الحسنه است که با کارمزد دو درصد پرداخت میشود؛ البته رئیسی گفته دولت به خانوارهایی که توان پرداخت ندارند کمک می‌کند. با واریز یارانه ۲۰۰ هزار تومانی از آذر امسال، یارانه پنج دهک اول جامعه چندین برابر میشود.
با این تفاسیر یارانه خانوارهایی که در سه دهک اول باشند، با فرض یک خانواده پنج نفره، به این شکل خواهد شد:
یارانه نقدی: ۲۲۷ هزار تومان(زمان پرداخت ۱۰ آذر)
یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان(زمان پرداخت ۲۰ آذر)
یارانه جدید: یک میلیون تومان (زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)
اگر یک خانواده در دهک‌های چهارم و پنجم باشد، وضعیت یارانه‌هایی که از آذر دریافت می‌کنند به شرح زیر است:
یارانه نقدی: ۲۲۷ هزار تومان(زمان پرداخت ۱۰ آذر)
یارانه معیشتی بنزین: ۲۰۵ هزار تومان(زمان پرداخت ۲۰ آذر)
یارانه جدید: ۷۵۰ هزار تومان(زمان پرداخت احتمالا آخر آذر)
پرداخت یارانه چه کسانی متوقف میشود؟
آن چنان که همه می‌دانیم به علت تحریم و دیگر مشکلات اقتصادی وضع منابع مالی کشور چندان فوق‌العاده نیست. از طرف دیگر هیچ اتفاقی رخ نداده است که باعث افزایش منابع مالی کشور شود. چشم انداز برجام هم به شکلی نیست که بتوان انتظار داشت در مدتی کوتاه منابع مالی کشور آزاد شود. پس هزینه افزایش یارانه از کجا تامین خواهد شد؟
گزینه اول چاپ پول است. دولت به بانک مرکزی دستور چاپ پول می‌دهد و با استقراض و دیگر راه‌ها میزان پول مورد نیاز برای افزایش یارانه را تامین می‌کند. این کار در نهایت به کاهش قدرت خرید مردم و کاهش بیش از پیش ارزش پول ملی منجر میشود و به تورم افسار گسیخته دامن خواهد زد.
تنها راه منطقی موجود برای افزایش یارانه‌های پنج دهک بالایی حذف یارانه ثروتمندان و توانمندان است. دولت روحانی در سالهای گذشته چندین بار خواست دست به چنین کاری بزند اما به دلیل مشکلات کشور، فضای خاص روانی حاکم بر جامعه و برخی موانع چندان در این امر موفق نبود، اما شاید دولت رئیسی در نهایت بتواند به چنین تصمیمی جامع عمل بپوشاند.
البته برخی اقدامات نیز در این زمینه شده است از جمله حذف یارانه مشترکان پرمصرف برق که اخیرا از سوی مسئولین تایید شده است. آن چنان که به نظر می‌رسد بر اساس مصوبه مجلس یارانه مشترکان بد مصرف که معادل ۸۵۰ هزار مشترک بودند در آخرین قبض برق حذف شد. اگر این روند ادامه دار باشد و یارانه ماهیانه ثروتمندان هم حذف شود دولت می‌تواند با خیال راحت یارانه ۵ دهک ابتدایی جامعه را افزایش دهد.
نظرات