پدر علامه، مولا محمدتقی مجلسی، معروف به "مجلسی اول" (۱۰۰۳-۱۰۷۰ ق)، به مقام معنوی بالایی رسیده بود و کارهای معجزه آسایی انجام می­داد. وی فقیه برجسته اسلامی، راوی بزرگ احادیث و نویسنده تعدادی کتاب اسلامی بود.

علامه مجلسی که بود و چه کرد؟

 

محمد باقر مجلسی فرزند مولا محمدتقی مجلسی، معروف به "علامه مجلسی" یا "مجلسی دوم"، در شهر اصفهان در سال ۱۰۳۷ (هجری قمری) متولد شد.

پدر بزرگ علامه مجلسی، عالم بزرگ اسلامی معروف به "حافظ، ابونعیم اصفهانی"، نویسنده کتاب­های ارزشمندی مانند "تاریخ اصفهان" و" حلیاتول اولیا "است.

پدر علامه، مولا محمدتقی مجلسی، معروف به "مجلسی اول" (۱۰۰۳-۱۰۷۰ ق)، به مقام معنوی بالایی رسیده بود و کارهای معجزه آسایی انجام می­داد. وی فقیه برجسته اسلامی، راوی بزرگ احادیث و نویسنده تعدادی کتاب اسلامی بود. محمدتقی مجلسی شاگرد دو عالم بزرگ اسلامی، یعنی "شیخ بهایی" و "میرداماد" بوده است. وی در شاخه­های مختلف علوم اسلامی متخصص بود و در زمان خود مقام مرجعیت مذهبی (مرجعیت) را بر عهده داشت.

علامه مجلسی دو برادر به نام­های ملا عزیزالله و ملا عبدالله داشت. این دو برادر نیز مردانی وارسته و صالح بودند و بعدا برای اعلام معارف اهل بیت در آن منطقه به هند سفر کردند و سرانجام در آنجا اقامت گزیدند.

زنان خاندان علامه نیز در کسب علم و فضایل با مردان خود همگام بودند. هر پنج پسر علامه مجلسی از دانش وی بهره برده و به رتبه­های بالای علمی دست یافته بودند.

علامه پنج داماد نیز داشت که همگی از روحانیون ماهر بودند. بیش از ۱۰۰۰ دانشمند و محقق از کلاس­های مطلوب علامه مجلسی بهره برده‌­اند.

مقام علمی

علامه مجلسی در علوم اسلامی به چنان مقام والایی دست یافته است که نیازی به معرفی ندارد. نام او در آسمان اجتهاد و فقه می‌­درخشد.

وی از جمله بزرگان جهان اسلام است که شخصیتی جامع و چند بعدی داشت.

وی در بسیاری از شاخه­های علوم اسلامی مانند تفسیر قرآن کریم، حدیث و فقه اسلامی، اصول و احکام اساسی اسلام تبحر داشت. مجموعه بزرگ وی با عنوان "بحارالانوار" این حقیقت را آشکار می­‌کند.

تسلط وی بر علوم فوق در کنار سایر علوم مانند فلسفه، منطق، ریاضیات، ادبیات، واژگان/اصطلاحات، جغرافیا، پزشکی، نجوم و علوم الهی باعث شده است که وی به عنوان یک شخصیت بی بدیل و برجسته در تاریخ اسلام شناخته شود. یادداشت­‌های توضیحی علامه در مورد آیات قرآن کریم و روایات بسیار ظریف و دقیق است و به سختی می­توان در بین نظرات وی اشتباهی یافت.

شخصیت معنوی

علامه مجلسی همزمان با یادگیری دانشگاهی خود و یا حتی بسیار سریعتر از آن، مراحل کمال روحی را تا حدی پشت سر گذاشت که به نماد واقعی "حکیم الهی" تبدیل شد. برخی از خصوصیات اخلاقی مرحوم علامه مجلسی را می­توان به شرح زیر خلاصه کرد:

· ذکر خدا

· زیارت

· توسل به ائمه معصومین

· تقوا و پرهیزکاری

· حیا

شرایط سیاسی

علی­رغم همه فشارهای سیاسی، شرایط دیکتاتوری و محرومیت از امکانات در طول تاریخ، علمای بزرگ شیعه (علما) دردهای بسیار وحشتناکی را متحمل شده­اند و تلاش­های ارزنده­ای انجام داده­اند تا پس از سال­ها زحمت، آن­ها بتوانند نهال شیعه را زنده نگه دارند و میراث بزرگ پیامبر گرامی اسلام (ص) را به آیندگان برسانند.

علامه مجلسی در زمان شاه عباس اول متولد شد که پادشاهی کارآمد و عاقل اما بسیار ظالم و خستگی­ناپذیر بود. وقتی شاه صفی جانشین شاه عباس اول شد، سرزمین عراق از قلمرو دولت ایران جدا شد. پس از شاه صافی، شاه عباس دوم در ۹ سالگی بر تخت نشست و تنها در مراسم تاجگذاری وی بود که مرحوم علامه مجلسی از وی خواست که از نوشیدن و فروش مشروبات الکلی و همچنین برخی اعمال شیطانی دیگر در جامعه منع کند. با این درخواست، پادشاه جوان توصیه های علامه را پذیرفت، اما به تدریج او با همان اعمال شیطانی آلوده شد.

وضعیت اجتماعی

علامه مجلسی از نفوذ بی­نظیر در جامعه برخوردار بود. ایشان نفوذ بالایی در بین پادشاهان صفوی داشت. وی به دلیل سیاست و تدبیر قوی خود، می­توانست کشور را از حمله دشمنان در زمان حکمرانی پادشاهان نالایق صفویه مصون بدارد. درست پس از مرگ او بود که کشور با هرج و مرج وحشتناکی مواجه شد. افغان­ها به ایران حمله کردند و صفویان را سرنگون کردند.

علامه مجلسی با بهره­گیری از قدرت سیاسی و اجتماعی خود توانست بسیاری از کتاب­های کمیاب کهن را رونویسی کند و بدین ترتیب میراث بزرگی از شیعیان را از نابودی نجات داد.

موقعیت علمی

علامه از جمله بزرگان اسلام بود که علوم عقلی مانند فلسفه را به خوبی فرا گرفته بود و در آن موضوعات صاحب نظر بود.

· عنوان "علامه" [فرهیخته ترین]

این عنوان را از اشخاصی چون آیت الله وحید بهبهانی، علامه بحرالعلوم و شیخ مرتضی انصاری دریافت کرد.

· عنوان "شیخ الاسلام" [رهبر مذهبی]

در سال۱۰۹۸، علامه مجلسی توسط شاه سلیمان صفوی به عنوان "شیخ اسلام" در اصفهان منصوب شد. در واقع آن زمان بالاترین مقام مذهبی و اجرایی بود.

رحلت

پس از ۷۳ سال زندگی پربار و نوران، سرانجام علامه مجلسی در آستانه ۲۷ ماه رمضان ۱۱۱۰ هجری قمری در اصفهان درگذشت و تمام جهان اسلام از نعمت و برکت آن حکیم بزرگ محروم شد. تعدادی از شاگردان و پیروان او خدمات ارزنده­ای در تکمیل آثار ناتمام علامه مرحوم ارائه کردند. با این وجود، هیچ چیز نمی­تواند جای خالی یک حکیم موفق را پر کند.

آثار

وی در ۷۳ سال زندگی خود بیش از ۱۰۰ کتاب به زبان­های عربی و فارسی نوشت.

"بحارالانوار" او در ۱۱۰ جلد تنها یکی از کتاب­هایی است که توسط این محقق بزرگ گردآوری شده است. «میرعتول عقول» در ۲۶ جلد و ۴۰ کتاب دیگر نیز وجود دارد که تصور می­شود توسط او نوشته شده است.

گفته می­شود اولین کتابی که علامه نوشته است "العوزان والمقادر" و آخرین کتاب تحت عنوان "حق الیقین" در سال ۱۱۰۹ هجری قمری، یعنی یک سال قبل از رحلت وی تألیف شد.

شایان ذکر است که اکثر کتاب­های علامه متأخر به زبان فارسی نگاشته شده است که نشان­دهنده دغدغه وی برای هدایت اعضای جامعه خود به راه راست الهی است. اما منابع مرجع مانند بحارالانوار و میرعتول عقول به زبان عربی هستند.

کد خبرنگار: ۲۱
۰دیدگاه شما

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • پربازدید

    پربحث

    اخبار عجیب

    آخرین اخبار

    لینک‌های مفید