سلام نو – سرویس اجتماعی: بازسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده یکی از مسائل مهم ایران است، به ویژه با توجه به این مسئله که بسیاری از نقاط کشور ما در معرض رخدادهایی مثل سیل و زلزله قرار دارند. یکی از مراکز بافت فرسوده شهر تهران بازار این شهر است، بافت که با وجود فرسوده بودن تاریخی هم هست. این تاریخی بودن باعث می‌شود نوسازی بازار با حفظ بافت تاریخی آن در تضاد قرار بگیرد و تا امروز برنامه جامعی برای رفع این تضاد ارائه نشده است. اما ریسک این بی برنامگی، بیش از همه متوجه اهالی بازار و بعد از آن مردم است.
اهمیت بازار تهران وقتی چند برابر می‌شود که بدانیم بازار تهران هم چنان یکی از شاه راه‌های اقتصادی ایران است و فرسودگی آن ریسکی بالاتر از بسیاری از نقاط دارد.
با وجود این خطرات مدتی است که مسئله احیا، بازسازی و نوسازی بافت فرسوده مغفول مانده است. اقبال شاکری، نمانیده مجلس شورای اسلامی با اشاره به این مسئله به سلام نو می‌گوید: متاسفانه وجود بافت فرسوده در سر تا سر کشور واقعیتی انکار ناپذیر است که ما در حال زندگی با آن هستیم.
نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس میزان اهمیت بافت‌های فرسوده را نسبت به جایگاه و موقعیت آن‌ها متفاوت دانست و افزود: به طور مشخص بافت فرسوده بازار تهران جایگاه تاریخی، اقتصادی و شهری دارد و از اهمیت خاصی برخوردار است.
این عضو کمیسیون عمران مجلس با اشاره به اینکه مجلس در حوزه بافت فرسوده دو اقدام کرده است، ادامه داد: در گام نخست در طرح تولید جهش مسکن با برنامه ساخت یک میلیون مسکن در سال، نوسازی بافت فرسوده را در اولویت قرار دادیم. در این طرح بازسازی بافت فرسوده اولویت اول است. در نتیجه با این قانون دستگاه‌های اجرایی هر استان و شهر باید برای اجرای این اولویت طرح عملیاتی بدهند. به طور مثال باید در تهران در هر سال یک راسته بازار برای نوسازی انتخاب و طرح بازسازی و نوسازی آن ارائه شود.
وی یکی از دلایل پیش نرفتن روند نوسازی بافت فرسوده را فقدان طرح مناسب و همه جانبه دانست و ادامه داد: مشکل اینجا است که با فقدان این طرح‌ها برای بازار تهران و دیگر نقاط شهر و کشور مواجه هستیم. متاسفانه تا به حال طرحی جامع و همه جانبه‌نگر از جانب وزارت مسکن، وزارت کشور یا شهرداری برای نوسازی بافت فرسوده ارائه نشده است و تمام اقدامات موضعی و کوتاه مدت بوده است.
این نماینده مجلس با تشریح ویژگی‌های این طرح گفت: در این طرح باید مشخص شود که مثلا کدام راسته بازار قرار است نوسازی شود و تاکید شود که ما می‌خواهیم این راسته همچنان برقرار باشد، کارکردش را از دست ندهد و صنف حاضر در آن فعال باشد، اما راسته باید نوسازی شود.
شاکری با تاکید بر اینکه مشکلی از نظر بودجه وجود ندارد گفت: من اعلام می‌کنم که هیچ مشکلی در تخصیص بودجه و لحاظ کردن این مسائل در قوانین و برنامه‌های کشور نداریم و مشکل اصلی فقدان برنامه‌های همه جانبه نگری است که بازسازی و نوسازی بافت فرسوده را به طور مشخص هدایت کند.
این عضو کمیسیون عمران با اشاره به اقدام دوم مجلس برای بازسازی بافت فرسوده گفت: در بودجه سال ۱۴۰۰ در دو یا سه تبصره مجددا به نوسازی بافت فرسوده و تخصیص درآمدهای لازم برای آن اشاره و بودجه در نظر گرفته شده است. در نتیجه ما در این موضوع کمبود منابع و بودجه نداریم، بلکه کمبود طرح داریم.
وی ادامه داد: به عنوان نمونه شهرداری تهران و منطقه‌ای که متولی بازار است باید برنامه‌ای جامع روی میز بگذارند و از صفر تا صد پروژه نوسازی و بازسازی بازار را طراحی، فازبندی و اجرایی کنند. متاسفانه در بیشتر موارد طرح کوتاه مدت و بدون مطالعه همه جانبه با شکست مواجه شده است و به هیچ جایی نرسیده.
این نماینده مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متاسفانه مشاوره‌های درستی در حوزه بازسازی بافت فرسوده داده نشده است و تا امروز ما با طرح‌هایی مثل پیاده راه میدان امام حسین (ع) مواجه هستیم. مشاوری که اصلا به فرهنگ ملی و دینی ما آشنا نیست برای این موضوعات طرح می‌دهد و مشکل ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به یک نمونه از طرح‌هایی که همه جانبه نگر نبوده است گفت: یک نمونه این داستان مجتمع کوروش شهید ستاری است که پروژه بزرگ و عظیمی است ولی بافت پیرامونی خود را نابود و بزرگراه شهید ستاری را دچار ترافیک کرده است. در این نگاه بخشی و غیر جامع‌نگر سرانه آموزشی، درمانی و فرهنگی دیده نمی‌شود.
وی ادامه داد: توجه داشته باشید که وقتی ما از طرح صحبت می‌کنیم منظور از بین بردن این پروژه نیست، بلکه اصلاح مشکلات است. تنها در یک نمونه مراکزی مثل مجتمع تجاری کوروش یا بازار دلگشا مسئولیت اجتماعی دارند و نمی‌توانند به اطراف خود بی‌تفاوت باشند. قطعا این طرح‌ها نکات مثبت فراوانی دارند اما باید مسائل پیرامونی آن‌ها را اصلاح کنیم.
شاکری ایراد اصلی در این حوزه را متوجه مدیریت شهری دانست و ادامه داد: این کوتاهی مدیریت شهری است که این مراکز را به سمت فعالیت هرچه بیشتر در حوزه مسئولیت اجتماعی سوق نداده است. ما آن زمان که در شورای شهر بودیم این مسئله را به مدیریت شهری می‌گفتیم وقتی این‌ها آماده سرمایه‌گذاری هستند شما چرا مسئولیت اجتماعی را از پروژه کنار گذاشتید؟ چرا مثلا به مجتمع کوروش نگفتید که حتی قبل از شروع به کار باید تعداد مشخص پارکینگ روزمینی و طبقاتی بسازد تا ما امروز با این معضلات روبه رو نشویم؟
این عضو کمسیون عمران ادامه داد: امروز شما بروید و بپرسید طرح جامع میدان آزادی یا اراضی میلاد کجاست؟ طرح میلاد ۲ پانزده سال است که معطل مانده است. چه کسی باید به این مسئله اهتمام بورزد؟
وی افزود: وقتی سرمایه هست و افرادی برای نوسازی و بازسازی بافت فرسوده پا به میدان می‌گذارند و می‌خواهند در چنین پروژه‌هایی مشارکت کنند این مشکل ما است که نمی‌توانیم طرح درست به آن‌ها بدهیم. ما باید کاری کنیم که سرمایه‌گذار و شهر در کنار هم سود ببرند و این طور نباشد که شهر از این ساخت و سازها سود نبرد و متضرر شود.
نظر شما