پول زیاد در ابتدای کسب‌وکار به افراد لطمه می‌زند / علاقه باعث پیشرفتم شد / کسب‌وکار و خالقش باید با هم رشد کنند و به بلوغ برسند

سلام نو – سرویس اجتماعی:  این روزها همه دوست دارند کسب و کار خودشان را داشته باشند و به جای کارمند در قامت صاحب کسب و کار، کارآفرین و تاجر ظاهر شوند. این رویا تا چه اندازه شدنی است؟ این مسیر ساده است یا دشوار؟ آیا می‌توان بعد از مدتی در قامت صاحب کسب و کار گوشه‌ای نشست و پول شمرد؟

محمد فروتن از جمله کارآفرینان جوانی است که نامش با آموزش و فروش گل‌ و گیاه گره خورده است. فروتن کارشناس ارشد گیاهان زینتی و سابقه تدریس دروس باغبانی دانشگاه مهرگان محلات را در کارنامه دارد. او همچنین سابقه ۱۲ سال فروش و تولید گیاهان زینتی را دارد و امروز بیش از همه چیز با سایت سبزواره شناخته می‌شود. سایتی که مرکز فروش گیاهان گلخانه او و البته مهم‌تر از آن مرکز آموزش‌هایی است که او در حوزه گل‌وگیاه می‌دهد.

فروتن در گفت‌وگو با سلام نو از مسیر، موانع، مشکلات و اشتباهات خود گفت و دست خالی بودن خود برای شروع کسب و کار را نه یک مشکل، بلکه یک موهبت دانست.

گفت‌وگوی محمد فروتن با سلام نو را در ادامه می‌خوانید.

ابتدا به این بپردازیم که شما از کجا و چطور شروع کردید؟ برای شروع خیلی پول خرج کردید؟

امروز که به گذشته نگاه می‌کنم یکی از موهبت‌هایی که نصیب من شد این بود که از ابتدا دست‌وبالم خالی بود و پولی برای شروع کار نداشتم و از صفر مطلق شروع کردم. خاطرم هست که شروع کار من از یک شومینه بلا استفاده خانه بود. آن جا نور مصنوعی نصب کردم و گل و گیاه پرورش دادم. باور من این است که پول زیاد در ابتدای کار به افراد لطمه می‌زند، چون آدم‌ها بی‌حساب و کتاب پول خرج می‌کنند و لطمه می‌خورند.

سه سالی به همین شکل ادامه دادم و بعد روش خودم در این سه سال را بررسی کردم و نقاط ضعف و قوتش را به صورت یک کتاب الکترونیک درباره تکثیر و تولید بنفشه آفریقایی منتشر کردم. اتفاق جالب توجهی که افتاد این بود که این کتاب در همان روزهای نخست با استقبال خوبی مواجه شد و در همان روز نخست فروش بسیار بالایی داشت.

وقتی نتیجه را دیدم با خودم گفتم چرا این کار را درباره دیگر گیاهان انجام ندهم؛ به خصوص با توجه با این مسئله که من در دانشگاه نیز کارشناسی ارشد گیاهان زینتی خوانده بودم. به همین دلیل به مرور به بخش‌های مغفول مانده در گیاهان آپارتمانی پرداختم.

اندک اندک اتاق کوچکی در مرکز رشد جهاد دانشگاهی محلات گرفتم. آن زمان کل دارایی من یک سیستم کامپیوتری ساده و چیزهایی بود که از همان شومینه خانگی به دست آورده بودم.

با این مشکلات چطور جلو رفتید و از موانع گذشتید؟

چیزی که به پیشرفت من کمک کرد علاقه من به این مسیر بود. من از بچگی دوست داشتم مهندس کشاورزی شوم و درس آن را هم خوانده بودم، اما همیشه فکر می‌کردم مسیر موفقیت من سمت دیگری است و درسی که خواندم صرفا برای علاقه و عشقم به این حوزه است. اما با همان مدرک در نهایت به یک گلخانه رفتم و تقریبا کارگر شدم و تقریبا دو سال در آن جا مشغول شدم و اطلاعات و تجربه بسیار خوبی به دست آوردم.

آن زمان به دلیل کار زیاد و غیراصولی دیسک کمر گرفتم، اتفاقی که آن زمان بسیار بد بود ولی حالا آن را اتفاق مثبتی می‌بینم. به دلیل این بیماری چند ماه خانه نشین شدم و اندکی که از دوران نقاهتم گذشت دوباره به تولید محتوا روی آوردم و اولین قدم‌ها برای تشکیل‌ دیجی باغ سابق و سبزواره امروز برداشته شد.

شما از این گفتید که از صفر شروع کردید، اما این روزها خیلی‌ها دوست دارند از ابتدا صاحب یک کسب و کار یا بیزینس کامل باشند.

گفتن این حرف خیلی ساده است ولی نمی‌شود از همان ابتدا صاحب یک بیزینس کامل و به تعبیری رییس آن بود. من خاطرم هست که پدرم سال ۸۰ یک کامیپوتر پنتیوم ۲ برای ما خرید که باعث شد ما به جای کوچه رفتن دنبال وصل شدن به اینترنت با سرعت بیشتر بودیم. همین مسئله باعث شد که اطلاعاتم را از کامیپوتر یاد بگیرم. من به مرور فتوشاپ را یاد گرفتم، برای صفحه بندی اولین کتابم این دیزاین یاد گرفتم، برای تولید پادکست ادوبی آدیشن یاد گرفتم و در نهایت برای راه انداختن سایت دیجی باغ ۵ سال پیش وردپرس را یاد گرفتم تا سایت اولیه را خودم راه بیاندازم.

این تجربیات اندک اندک باعث شد تا من بتوانم امروز گلیم خود را از آب بیرون بکشم و شاکله اصلی آن چیزی شوم که امروز در اطرافم تشکیل شده است. من از ثبت محصول تا ثبت سفارش را خودم انجام می‌دادم. حتی طراحی بسته بندی پستی را خودم انجام دادم، چون تصمیم گرفتیم گل و گیاه را برای اولین بار با پست برای همه مردم ارسال کنیم.

بعد که کارها زیاد شد سخت‌ترین کار هر کسب و کاری را انجام دادم و اولین کارمند مجموعه را جذب کردم و اندک اندک کسب و کارم را رشد دادم.

داشتن کسب و کار و آقا و کارمند خود بودن خوب است، اما واقعیت این است که اصلا به این سادگی نیست و هر کسی باید در ابتدا خودش را قوی کند. امروز بعد از گذشت ۵ سال هنوز هر جای مجموعه به مشکل بخورد باز هم خود من بحران را مدیریت می‌کنم و حتی کار را انجام می‌دهم.

پس هنوز بعد از پنج سال به نقطه‌ای نرسیدید که کنار بنشینید و از پول در آوردن لذت ببرید و کاری نکنید؟

این اصلا مدیریت نیست و اصلا چنین چیزی وجود ندارد که کسب و کار خودش بچرخد و شما کنار بنشینید. شما یک زمانی باید کت و شلوار خود را در بیاورید و وسط میدان بیاستید و حتی کارگری کنید.

بعضی‌ها معتقدند اکثر موفقیت‌های بزرگ محصول امکانات و پولی است که بسیاری از ابتدا در اختیار داشتند و می‌گویند که اگر آن‌ها هم پول و امکانات داشتند خیلی از کارها را می‌کردند. این حرف به نظر شما چقدر درست است؟

مدیریت کسب و کار اصلا این طور نیست که یکی بگوید اگر امروز به من پول بدهند کسب و کار را رشد می‌دهم. این اصلا نگاه درستی نیست و به نظر من اصلا شدنی نیست.

به نظر من کسب و کار هر شخصی باید خودش به بلوغ برسد. اگر من چهار سال پیش مجموعه امروز را داشتم و ۱۲۰۰ متر مجموعه نمایشگاهی، ۵۰۰ متر گلخانه تولیدی و ۱۰۰ هزار دنبال کننده اینستاگرام در اختیارم بود، حتما کسب و کارم به دلیل به بلوغ نرسیدن من شکست می‌خورد.

اگر شخصی هنوز به درک اولیه از بعضی مسائل، مدیریت مالی و مدیریت کارکنان نرسیده باشد طبیعتا نمی‌تواند پیشرفت کند و جلو برود. این که امروز به من بگویند می‌توانی مدیر گوگل باشی خیلی جذاب است، اما واقعیت این است که اگر جای او قرار بگیرم می‌بینیم که خیلی چیزها را بلد نیستم!

در مسیری که تا اینجا طی کردید چه اشتباهات مشخصی داشتید؟

بزرگ‌ترین اشتباه من، که امروز رفع شده، این بود که فکر می‌کردم کسی باید بیاید کمک و پول یا کمکش را به مجموعه بیاورد تا کار جلو برود. این نگاه به من لطمه زد. من امروز به این نتیجه رسیدم که پول خوب بدهم، کارمند خوب استخدام کنم و کار خوب بخواهم.

یکی دیگر از پیشنهادات من به دوستان این است که قبل از بلوغ کسب و کار شعبه اضافه نکنند. من اگر به عقب باز گردم بیشتر در همان بخش آموزش می‌ماندم و شرکت را کوچک و با کیفیت حفظ می‌کردم، تا اینکه اینقدر بزرگ شویم و بعضی ضعف‌ها را داشته باشیم. شاید در آن مسیر دو کارمند، با درآمد بهتر و دغدغه خیلی کمتر داشتم در حالی که امروز حدودا ۱۷ کارمند و چالش‌های بسیار دارم. به طور خلاصه احتمالا فروشگاه را افتتاح نمی‌کردم و بر همان بخش آموزش تمرکز می‌کردم.

بزرگ‌ترین مانع سر راه شما در این مدت که باعث مشکل شما شده چیست؟

ما به عنوان یک فروشگاه اینترنتی با خیلی از ارگان‌ها سر و کار داریم ولی یکی از ارگان‌هایی که به خاطر ضعفش خیلی لطمه دیدیم اداره پست است. من همیشه گفته‌ام که اگر سیستم پست عملکرد بهتری داشت من به عملرد خودمان ۷ تا ۸ نمره از ۱۰ نمره را می‌دادم.

بسیاری از ما علاقه داریم که گل و گیاه در منزل داشته باشیم اما یا در خرید مردد هستیم یا خرید اشتباهی انجام می‌دهیم. چطور باید انتخاب درستی داشته باشیم؟

ما برای رانندگی به گواهینامه نیاز داریم، این قاعده برای هر کار دیگری هم صادق است. شما برای داشتن گل و گیاه هم به یک سری اطلاعات و دانش مرتبط به آن نیاز دارید که بدانید چه گیاهی بخرید و کجا حفظ کنید. بعضی اصلا شرایط حفظ گیاه در منزل را ندارند، اما هر گیاهی را ببینند می‌خرند. در نتیجه ابتدا باید آموزش دید، بعد شرایط منزل را سنجید و در نهایت اقدام به خرید گیاه مناسب کرد.