سلام نو – سرویس بین‌الملل: روابط عربستان و ایران بالاخره بعد از گذشت بیش از شش سال به شکل جدی به سمت کاهش تنش پیش می‌رود. در حالی که در سال‌های گذشته ریاض به تمام درخواست‌های تهران برای گفت‌وگو دست رد می‌زد حالا به شکل جدی به دنبال گفت‌وگو است و نشانه‌هایی نیز بروز می‌دهد.
محمد بن سلمان که روزی می‌خواست جنگ را به داخل ایران بکشاند حالا در یک برنامه تلویزیونی از همسایگی می‌گوید و اعلام می‌کند که کشورش خواهان برقراری روابط خود با ایران است. بعد هم مجری یک شبکه تلویزیونی عربستانی هم به زبان فارسی سلام و احوالپرسی می‌کند و استقلالی‌ها هم با میزبانی فوق‌العاده عربستانی‌ها مواجه می‌شوند.
پرسش مهم پیش رو آن است که رفتارهای عربستان تا چه اندازه صادقانه و قابل باور است؟ آیا واقعا می‌توان این رفتارها را جدی گرفت و بر مبنای آن از تغییرات جدی در منطقه سخن گفت؟
حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با سلام نو ریشه تغییر رفتار عربستان را در تغییرات کاخ سفید می‌بیند و می‌گوید: تغییراتی که در کاخ سفید رخ داد بر سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای آمریکا تاثیر گذاشت، چون نگاه تیم جو بایدن به منطقه و رژیم‌ها و رخدادهای منطقه‌ای با تیم دونالد ترامپ تفاوت اساسی دارد.
وی در تشریح این تفاوت گفت: زاویه‌ای که بین تیم بایدن با عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی به وجود آمده باعث نوعی انفعال در سیاست‌های این بازیگران شده است. تجربه ثابت کرده هر گاه عربستان، امارات و حتی رژیم صهیونیستی با آمریکا و به ویژه دموکرات‌ها دچار چالش می‌شوند از ادبیات تهاجمی خود نسبت به ایران می‌کاهند.
هانی‌زاده ادامه داد: اکنون رییس موساد به آمریکا رفته تا جلوی احیای برجام را بگیرد، اما این سفر قطعا با شکست مواجه خواهد شد چون تیم و شخص بایدن به برنامه‌های حزب لیکود و شخص بنیامین نتانیاهو نگاه منفی دارد. تیم بایدن همچنین نسبت به سیاست‌ها و رفتارهای بن سلمان نیز نگاهی منفی دارد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به رویکرد آمریکا افزود: آمریکا مایل است در چهارچوب برجام با ایران به یک نقطه تفاهم برسد، همین مسئله باعث شده تا عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی احساس انزوا سیاسی کنند.
وی ادامه داد: واقعیت این است که این بازیگران سیاست خود را با آمریکا منطبق می‌کنند، در نتیجه تغییر نگاه آمریکا به ایران، منطقه و عربستان باعث تمایل ریاض به تهران شده است.
هانی‌زاده با اشاره به عوامل موثر در این تغییر رفتار گفت: باز کردن پرونده قتل جمال خاشقچی باعث ترس رژیم سعودی شده است. در کنار این، گزارش‌ها نشان می‌دهد که تیم جو بایدن بی‌میل نیست که محمد بن سلمان، ولیعهد کنونی را برکنار و محمد بن نایف ولیعهد سابق را به جای او بنشاند، به ویژه با توجه به این مسئله که بن نایف روابط خوبی با دموکرات‌ها دارد.
وی ادامه داد: مجموعه این مسائل باعث وحشت بن سلمان شده است و عربستان فکر می‌کند حداقل به صورت تاکتیکی هم که شده است باید از سیاست‌های تهاجمی خود نسبت به ایران و محور مقاومت بکاهد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه با تایید تغییر فضای منطقه به نفع ایران گفت: به نظر می‌رسد امروز فضای منطقه به نفع ایران است و ایران هم باید از تغییر رفتار عربستان استقبال کند، هرچند عربستان باید عملا ثابت کند که قصد رسیدن به نقطه تفاهمی با ایران دارد.
وی با اشاره به راهکار اثبات حسن نیت عربستان گفت: جایی که می‌شود حسن نیت عربستان را سنجید جنگ ظالمانه عربستان علیه مردم یمن است. عربستان با وجود هزینه فراوان نتوانسته ساختار اجتماعی و سیاسی یمن را تغییر دهد. عربستان باید این جنگ را خاتمه دهد و درباره کمک مالی به گروه‌های تروریستی تجدید نظر کند.
هانی‌زاده درباره تاثیر انتخابات ریاست جمهوری ایران بر روندهای منطقه‌ای گفت: قطعا نگاه اصلاح‌طلبان و اصولگرایان نسبت به سیاست‌های منطقه‌ای متفاوت است ولی به هر حال سیاست‌های ایران تنها به دولت ختم نمی‌شود و رییس جمهور از هر جناحی باشد باید گامی در جهت حل مشکلات منطقه بردارد و به گونه‌ای حرکت کند که منافع ملی ایران تامین شود.
نظر شما