سلام نو – سرویس بینالملل: این روزها کانالهای دیپیلماتیک ایران شلوغ است. تیم مذاکره کننده هستهای به سرپرستی عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه، در وین در حال مذاکره است، ظریف در کشورهای عربی به سر میبرد و در نهایت خبرهایی از مذاکرات ایران و عربستان به گوش میرسد. در کنار این به تازگی خبری از دیدار ویلیام برنز، رییس جدید سی.آی.ای با علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی، منتشر میشود، خبری که البته به صورت رسمی از سوی هر دو طرف تکذیب شد.
آیا آن چه در حال رخ دادن است نشان از تغییر رویکرد ایران و البته تغییر فضای منطقه دارد؟ آیا یک استراتژی بزرگ در جریان است؟ صباح زنگنه، کارشناس و تحلیلگر مسائل غرب آسیا در گفتوگو با سلام نو در پاسخ به این پرسش میگوید: به نظر میرسد منطقه به مرحلهای رسیده که اگر آتش بازیهای گوشه و کنار آن مورد رسیدگی قرار نگیرد کل منطقه مشتعل خواهد شد.
وی با تشریح تغییرات مثبت در سطح منطقه گفت: آنچه در یمن رخ داد نشان از فراهم شدن زمینههای گفتوگوی یمنی-یمنی و کوتاه آمدن عربستان از شرایط خود است. از طرف دیگر شاهد گشایشی در وضعیت تعداد زیادی از زندانیان بحرین، اقدامات عراق برای محیا کردن فضای مساعد گفتوگو بین ایران و عربستان و کاهش تنش بین ایران و آمریکا در عراق هستیم. از آن سو در وین هم احتمالا شاهد گشایشی در رفع تحریمها و یافتن زمینههای مشترک در بحث اجرای برجام خواهیم بود.
این کارشناس مسائل غرب آسیا ادامه داد: تمام اینها علائمی است از آن که منطقه باید به سمت نوعی از تنشزدایی برود و امروز هم شاهد گفتوگوهای سازندهای بین برخی کشورهای منطقه هستیم. البته تمام این تغیرات متاثر از تاکید ایران بر دیپلماسی و همگرایی منطقهای و تغییراتی است که در کاخ سفید رخ داده است.
زنگنه در پاسخ به این پرسش که چقدر احتمال دارد این بار هم رقبای ایران زیر میز مذاکره بزنند؟ گفت: راس چاقوکشهای منطقه، اسرائیل است که فعلا درگیر مسائل داخلی است و برای چهارمین بار در مدت اخیر به سمت برگزاری انتخابات میرود تا بالاخره یک گروه بتواند اکثریت را در پارلمان اسرائیل کسب کند. عربستان و امارات هم جوان و جویای نام هستند و تلاشهای قبلی آنها تا اینجا به نتیجه نرسیده و تیر آنها در منطقه و حتی شمال آفریقا به سنگ خورده و صرفا باعث افزایش تنش و درگیری شده است.
وی ادامه داد: با توجه به تغییراتی که اخیرا رخ داده، بازیگران منطقه مجبورند قطبنمای خود را دوباره تنظیم کنند چون اوضاع منطقه دیگر تحمل بازیگوشی برخی کشورها را ندارد و هر اخلالی در این روندها به ضرر خود آنها تمام میشود.
این کارشناس مسائل غرب آسیا درباره نقش احتمالی روسیه در روندهای جاری منطقه گفت: به هر ترتیب روسیه کشور مهمی است و به هر شکل دنبال سهم خود در منطقه است و میخواهد آزادی حرکت خود را حفظ کند، هرچند در تقابل سیاسی با آمریکا ناتواناییهایی خواهد داشت.
وی با اشاره به مسائلی که ترکیه درگیر آن است افزود: با توجه به صحبتهای بایدن در زمان انتخابات و بعد از ریاست جمهوری، شرایط برای ترکیه در حال تغییر است. دیکتاتورمآبی ترکیه مورد رضایت دولت فعلی آمریکا نیست و دو موضوع کشتار ارامنه و خرید اس ۴۰۰ از روسیه امروز در صدر اولویتهای آمریکا در برابر ترکیه قرار دارد که باعث آچمز شدن دولت ترکیه شده است.
زنگنه با اشاره به تاب آوری کم اقتصاد ترکیه گفت: این مسائل باعث تخریب شرایط اقتصادی، کسری بودجه و کاهش ارزش لیر ترکیه شده است که برای دولت این کشور قابل تحمل نیست و باعث میشود تا ترکیه در یک محدوده مشخصی حرکت کند، هرچند در نهایت تلاش میکند رفتار عثمانیگرایی را ادامه دهد که نتیجه آن تعارض با دیگر بازیگران منطقه خواهد بود.
نظر شما