شعارهای تو خالی مجلسی‌ها؛ از شفافیت آرا نمایندگان تا استیضاح روحانی

سلام نو – سرویس سیاسی: روز گذشته طرح شفافیت آرا نمایندگان نتوانست دو سوم آرا نمایندگان حاضر در مجلس را کسب کند تا یکی دیگر از وعده‌های مجلس انقلابی ناکام بماند. تنها نگاهی به فضای مجازی کافی است تا بدانیم بدنه رأی مجلس انقلابی تا چه اندازه منتظر تصویب این طرح بود تا بالاخره با اولین دست آورد مجلس یازدهم مانور دهد، اما این انتظار به ثمر ننشست و در کمال ناباوری این طرح رأی لازم را به دست نیاورد.

شفافیت آرا نمایندگان یکی از اصلی‌ترین محورهای تبلیغاتی نمایندگان فعلی مجلس و یکی از مسائلی بود که باعث حمله شدید آن‌ها به مجلس قبل شد. از روز گذشته ویدئو مشهور علیرضا پناهیان خطاب به مجلس در حال دست‌به‌دست شدن است، ویدئویی که این روحانی متنفذ اصول‌گرا در آن نمایندگان مجلس دهم را به خاطر رد طرح شفافیت آرا با الفاظ ناشایست خطاب می‌کند. حالا بسیاری از پناهیان پرسیده‌اند که او همان ادبیات را درباره مجلس فعلی نیز به کار می‌برد یا خیر؟

جلسه غیرعلنی برای شفافیت و غیبت معنادار نمایندگان

جلسه روز گذشته مجلس نکات جالب توجهی داشت که بی‌تردید مهم‌ترین آن برگزاری جلسه غیرعلنی برای رأی‌گیری درباره شفافیت آرا نمایندگان بود. به نظر می‌رسید نمایندگان فعلی مجلس نیز کم و بیش به نتیجه نمایندگان سابق رسیدند و مایل نبودند به خاطر رأی دادن یا ندادن به این طرح زیر فشار رسانه‌ای اضافی قرار بگیرند.

برخی از نمایندگان که با این طرح موافق بودند ویدئوهایی از خود منتشر کردند که در حال دادن رأی مثبت به طرح هستند، اما بعضی از آن‌ها فراموش کرده بودند که پیش از فیلم گرفتن رأی خود را داده‌اند و دستگاه نیز رأی آن‌ها را ثبت کرده و فیلم آن‌ها جز یک تبلیغ بی‌فایده و توخالی چیز دیگری نیست.

نکته جالب این بود که طرح شفافیت آرا با ۱۵۳ رأی موافق، ۶۳ مخالف و ۱۲ ممتنع رد شد و ۶۲ نماینده یا در جلسه حاضر نبودند یا در رأی‌گیری شرکت نکردند. این غیبت محسوس به چه علت بود؟ آیا نمایندگان با عدم حضور می‌خواستند با این طرح مخالفت بدون هزینه کنند؟ اگر تنها چند نفر از این ۶۲ نفر در مجلس حاضر بودند و به طرح رأی مثبت می‌دادند امروز مجلس یازدهم به اولین وعده خود عمل می‌کرد.

وعده‌های بی‌حساب و کتاب و غیرعملی مجلس یازدهم

تنها نگاهی به عملکرد مجلس یازدهم نشان می‌دهد که شفافیت آرا تنها وعده عملی نشده اهالی بهارستان در دور جدید نیست. این مجلس به اصلاح قانون انتخابات توسط مجلس قبل در دورانی که نیاز به کمک به اقتصاد است ایراد گرفت، اما خودش اصلاح قانون انتخابات را در اولویت گذاشت. البته این اصلاحات عجیب و غریب در نهایت توسط شورای نگهبان رد شد و به مجلس برگشت.

اهالی مجلس یازدهم وعده استیضاح یا حداقل حساب کشی از روحانی را دادند، اما نه تنها موفق به استیضاح روحانی نشدند، بلکه حتی با مشکلات وزارت اقتصاد هم کاری نکردند.

این مجلس همچنین وعده برنامه‌های اقتصادی جدی برای حل مشکلات کشور را داد، اما تا این لحظه هیچ قانون، مصوبه، طرح یا هر کار مثبتِ مؤثر دیگری در این زمینه نکرده است. طرح‌هایی مثل کوپن الکترونیک وجود داشتند که عملاً فاقد امکان عملیاتی بودند و طرحی مثل مالیات از خانه‌های خالی نیز تا این لحظه اثر ملموسی نداشته است.

یکی دیگر از شاهکارهای مجلس را باید ماجرای بودجه ۱۴۰۰ دانست. در زمان انتخابات اصول‌گرایان حضور اقتصاددانان جوان و کارآمد را از نقاط قوت خود می‌دانستند، ولی این نقطه قوت عملکردی فاجعه‌بار در اصلاح بودجه داشت. در حالی که تکلیف کلیات بودجه از اول مشخص و قابل قضاوت بود، مجلس دو ماه را به اصلاح بودجه اختصاص داد و بعد از دو ماه، بودجه با وجود اصلاحاتی که خود مجلس روی آن داشت در همان مجلس رد شد تا دو ماه وقت و سرمایه کشور هدر برود.

تضعیف دیپلماسی و تضعیف بُعد قانون‌گذاری؛ تنها دستاوردهای مجلس

اگر بخواهیم منصف باشیم مجلس یازدهم تاکنون دو دست آورد جدی داشته است؛ نخست تضعیف دستگاه دیپلماسی و تخریب محمدجواد ظریف و بعد هم تضعیف بُعد قانون‌گذاری در برابر بعد نظارتی.

نمایندگان مجلس یازدهم در این چند ماه حسابی از خجالت ظریف و وزارت خارجه آمدند. در چند نوبت که ظریف به صحن علنی رفت، نمایندگان عموماً به او اجازه صحبت کردن نمی‌دادند، او را دروغگو می‌نامیدند و به او اتهامات بی‌اساس می‌زدند. به او گفتند که پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی پیام ذلت به غرب فرستاده، به چین بی‌مهری کرده و به کسی که نباید اعتماد کرده است.

او همچنین در رخدادی کم نظیر در آخرین حضور خود در مجلس به علت تلاش برای مذاکره با آمریکا سه هفته پس از شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و ضعف دیپلماسی اقتصادی و عدم استفاده از این ظرفیت عظیم دو کارت زرد از مجلس یازدهم دریافت کرد.

ویژگی دیگر مجلس یازدهم اما سفرهای استانی رئیس مجلس است که از سفرهای استانی هر مقام دیگری بیشتر است و تلاش دارد بعد نظارت مجلس را تقویت کند. این تلاش گاهی منجر به ورود مجلس به حوزه اجرا نیز می‌شود و انتقاد دولت را در پی دارد.

فاصله زیاد شعار تا عمل در مجلس یازدهم

فاصله شعار تا عمل شوراهای شهر، مجالس و دولت‌ها در ایران همیشه قابل توجه بود، اما باید اعتراف کرد مجلس یازدهم در این حوزه کم‌نظیر است. مجلس یازدهم نه تنها یک گام جدی به سمت وعده‌هایش برنداشته، بلکه از برخی از آنان، به خصوص در زمینه اقتصاد، دور هم شده است. به نظر می‌رسد نمایندگان هیجان زده و کم تجربه مجلس یازدهم اندک‌اندک در حال آشنا شدن با واقعیت‌های سیاست هستند و اندک‌اندک شعارهای پوپولیستی خود را بایگانی می‌کنند.

مشکل دیگر این است که برخی از نمایندگان همین حالا هم جلوی دوربین یک وعده می‌دهند و در مجلس کار دیگری می‌کنند. الیاس نادران روز گذشته با اشاره به این رفتار دوگانه گفت: «مشکل امروز مجلس رفتار دوگانه‌ای است که نمایش شفافیت می‌دهیم و پنهان کاری می‌کنیم. دیروز جمع کثیری از همکاران ما تقاضای رأی علنی و با ورقه راجع به کلیات گزارش کمیسیون تلفیق بودجه کردند، اما دبیر محترم هیئت رئیسه گفتند که رئیس محترم مجلس به مصلحت نمی‌داند چه شد که دیروز شفافیت آرا بد بود و امروز شفافیت آرا خوب شده است؟»

عبدالحسین روح‌الامینی از دیگر مخالفان لایحه فعلی شفافیت آرا گفت: در رأی به اعتبار نامه و کمیسیون‌ها شفاف بودیم؟ ما ویترینی عمل کردیم ما قیافه شفافیت می‌گیریم و کارهایمان کاریکاتوری است در عصر الکترونیک هیچ چیز نمی‌تواند پنهان باشد.

به نظر می‌رسد مجلس یازدهم راه دراز و پرفراز و نشیبی در پیش رو دارد. این فراز و نشیب‌ها بیش از همه به سود رقبای این مجلس است، ولی مشکل این جا است که این ضعف عملکرد باعث آسیب به جامعه می‌شود و هزینه این عملکرد شعاری را نیز در نهایت مردم می‌دهند.