استیضاح دونالد ترامپ؛ دروازه‌ ورود به برزخ

سلام نو – سرویس بین الملل: مجلس نمایندگان آمریکا روز گذشته برای دومین ‌بار ظرف ۱۳ ماه گذشته، به اتهام «تحریک به شورش» رای به استیضاح دونالد ترامپ داد. این نخستین بار است که یک رئیس جمهور آمریکا برای دومین بار استیضاح می‌شود.

این استیضاح ۲۳۲ رأی موافق در مقابل ۱۹۷ رأی مخالف داشت و نکته جالب توجهش این بود که ۱۰ تن از اعضای جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان از جمله لیز چینی، فرزند دیک چینی که یکی از رهبران جمهوری خواهان در مجلس نمایندگان است از این استیضاح حمایت کردند.

این خبر خوبی برای دونالد ترامپ نیست. او در استیضاح قبلی «عدم حمایت جمهوری خواهان از استیضاح» و «یکپارچه نبودن دموکرات‌ها» را دستاوردی مهم برای خود می‌دانست و حسابی روی آن مانور می‌داد، اما حالا نه تنها دموکرات‌ها یک دست هستند بلکه جمهوری‌خواهان نیز به دو بخش تقسیم شده‌اند.

اما آیا این به معنی استیضاح ترامپ در روزهای آینده است؟ میچ مک‌کانل، رهبر جمهوری‌خواهان سنای آمریکا پس از استیضاح دونالد ترامپ در مجلس نمایندگان گفت که با توجه به در پیش بودن مراسم انتقال قدرت و سوگند خوردن بایدن، محاکمه ترامپ پیش از آن تاریخ برگزار نخواهد شد. مک‌کانل با اشاره به اظهارات بایدن گفت که مراسم تحلیف رئیس جمهور جدید در ۲۰ ژانویه "سریع‌ترین" راه برای هرگونه تغییر در ریاست‌جمهوری آمریکا است.

موافق و مخالف دل خوشی از ترامپ ندارند

نکته جالب توجه جلسه روز گذشته این بود که برخی از مخالفان استیضاح ترامپ با نفس استیضاح مخالف نبودند و از او دفاع نمی‌کردند، بلکه آن را خلاف منافع ملی ارزیابی می‌کردند.

نانسی پلوسی، رئیس دموکرات مجلس نمایندگان و از جدی‌ترین مخالفان ترامپ در این سال‌ها، رئیس جمهور آمریکا را به «تحریک» افراد به «شورش مسلحانه» متهم کرد، او را «خطری آشکار» برای کشور دانست و گفت که «او باید برود».

تام کول نماینده جمهوری‌خواه و عضو ارشد کمیته قوانین مجلس نمایندگان از ترامپ دفاع نکرد، اما استیضاح را به سود آمریکا ندانست و گفت: این کار ما را بیشتر تجزیه خواهد کرد. او این استیضاح سریع را درست ندانست و گفت که هیچ فرصتی به رئیس جمهور داده نشده، هیچ شاهدی فراخوانده نشده و چنین رویه‌ای درست نیست.

جیسون اسمیت نماینده حزب جمهوری‌خواه دیگر سخنرانی بود که معتقد بود باید مردم را بر سیاست مقدم دانست و نگذاشت نفرت و خشم بیش از این تکثیر شود. او با اشاره به نزدیک بودن پایان دوره ترامپ گفت که باید سعی کرد ملت را التیام داد.

ترامپ در سنا محکوم می‌شود؟

حالا که استیضاح ترامپ با تأیید مجلس نمایندگان به سنا رفته است، آیا او در آستانه محکومیت قرار دارد؟ پاسخ به این سؤال دشوار است. سیمون کیس، استاد علوم سیاسی دانشگاه ویلفرد لوریر کانادا معتقد است که با وجود آغاز روند استیضاح در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، هنوز معلوم نیست که آیا بعد از ترک خدمت می تواند محکوم شود یا نه.

وی با اشاره به سابقه تاریخی این مسئله می‌گوید: هیچ رئیس‌جمهوری بعد از ترک کاخ سفید به علت اتهاماتی که در استیضاح به او وارد بوده، ‌ متهم نشده است. این استاد علوم سیاسی به اتفاق مشابهی در سال ۱۸۷۶ و تحقیقات فساد ویلیام بلک وزیر جنگ ایالات متحده آمریکا اشاره کرد. این تحقیقات در مجلس نمایندگان آمریکا انجام می‌شد اما قبل از شروع رأی گیری وی استعفا داد.

سابقه تاریخی نشان داده که استعفا یا پایان کار باعث توقف استیضاح می‌شود، اما ماجرای ترامپ می‌تواند متفاوت باشد. در دوران او بود که بعد از ۱۵۰ سال به کنگره حمله شد. ۴ نفر در این حمله کشته شدند. اعتبار بین‌المللی آمریکا زیر سؤال رفت. رئیس جمهور مستقر در کاخ سفید به سختی حاضر به محکومیت حمله کنندگان شد و حالا هم با ادبیات خاص خودش حامیانش را به میدان فرا می‌خواند.

نکته حائز اهمیت دیگر موضع میچ مک‌کانل، رهبر اکثریت جمهوری خواه مجلس سنا است. او هرچند محاکمه احتمالی ترامپ را به بعد از تحلیف بایدن موکول کرد، اما به نظر می‌رسد مخالفتی با آن نداشته باشد، منابع خبری جمهوری‌خواه از نفرت مک‌کانل از ترامپ سخن می‌گویند و موضع‌گیری اخیر او را فرصتی برای مخالفان ترامپ می‌دانند. این موضع گیری باعث شده تا دموکرات‌ها برای تغییر نظر جمهوری‌خواهان وارد عمل شوند.

آن‌طور که نیویورک تایمز نوشته که مک‌کانل از اقدامات دموکرات‌ها در کنگره خوشحال است و معتقد است روند محاکمه ترامپ در سنا به حذف او از حزب جمهوری‌خواه کمک می‌کند. پیش از این نیز مک‌کانل به افراد نزدیک به خود گفت که رئیس جمهور تخلفاتی مرتکب شده که سزاوار محاکمه است.

برای موفقیت استیضاح دست‌کم دوسوم سناتورهای حاضر در جلسه استیضاح باید علیه رییس‌جمهور رای دهند تا استیضاح نهایی شده و او محکوم شود. این یعنی دموکرات‌ها نیاز به چرخش ۱۷ جمهوری‌خواه دارند، هدفی که کمی دشوار است. چیزی که می‌تواند فضا را عوض کند موضع گیری علنی مک‌کانل یا تکرار اشتباه از سوی ترامپ است. اگر رهبر جمهوری‌خواهان سنا کمی علنی‌تر به ترامپ بتازد نمایندگان جمهوری‌خواه راحت‌تر علیه ترامپ رأی می‌دهند. از سوی دیگر اگر ترامپ هم‌چنان به کنش‌های خلاف قانون خود ادامه دهد، می‌تواند انگیزه لازم را برای چرخش جمهوری‌خواهان مهیا کند.

استیضاح، دروازه ورود به برزخ

با استیضاح یا بی استیضاح ترامپ روزهای سختی را پیش روی خود دارد، اما آغاز استضیاح ترامپ را می‌توان دروازه ورود او به برزخ پسا ریاست جمهوری دانست. او که دنبال حضور در انتخابات ۲۰۲۴ یا وارد کردن چهره‌ای مثل دخترش ایوانکا به سیاست آمریکا بود، حالا با موانعی جدی مواجه است، موانعی که دیگر صرفاً سیاسی نیستند. توییتر با وجود ۵ میلیارد دلار کاهش ارزش حاضر شد اکانت ترامپ را ببندد. از فیسبوک تا یوتیوب هم محدودیت‌هایی را برای حساب‌های ترامپ قائل شدند.

اخیرا اخباری نیز درباره قطع همکاری‌های تجاری با مجموعه‌های اقتصادی ترامپ به گوش می‌رسد. شهردار نیویورک گفته است که قصد دارد همکاری با مجموعه ترامپ در تمام زمینه‌ها را خاتمه دهد، حرفی که با واکنش سخنگوی این مجموعه اقتصادی مواجه شد. به گفته‌ی میلر اگر نیویورک چنین مسیری را انتخاب کند باید ۳۰ میلیون دلار خسارت بپردازد.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد ناشران آمریکایی تمایلی به چاپ کتاب ترامپ ندارند. چاپ کتاب خاطرات رئیس جمهور در آمریکا سنتی تاریخی است و ترامپ هم حتما این کار را خواهد کرد ولی ناشران آمریکایی به دلیل احتمال بروز اعتراضات داخلی و شک و شبهه درباره دقت و صحت اطلاعات مندرج در اثر، تمایلی به خرید و چاپ این کتاب ندارند. آن‌ها با وجود سود مالی این کتاب حاضر به پذیرش ریسک بدنامی و حواشی آن نیستند.

از نظر خبری هم بنگاه‌های خبری مهمی مثل فاکس نیوز دیگر تمام قد از ترامپ حمایت نمی‌کنند، مسئله‌ای که ترامپ را به فکر تأسیس یک مجموعه خبری انداخته است.

ترامپ پول‌دار است و با پول کارهای زیادی می‌کند، اما به نظر می‌رسد حتی با وجود این پول باز هم ترامپ روزهای بسیار سختی را در پیش روی خود دارد و وارد برزخی سیاسی اجتماعی می‌شود. بعید نیست بعد از پایان ریاست‌جمهوری ترامپ شاهد فسخ زنجیره‌ای قراردادهای تجاری کمپانی او، رسیدگی به پرونده‌های مالی و البته افشاگری‌های بیشتر علیه رئیس جمهور سابق آمریکا باشیم.