سلام نو – سرویس اجتماعی: پیدا شدن یک تمساح وسط دریاچه چیتگر تهران بیش از آن‌که شبیه یک خبر باشد، شبیه دروغ سیزده است. با این همه هفته گذشته رسانه‌ها خبر از پیدا شدن سروکله یک تمساح در دریاچه چیتگر دادند. این خبر به‌اندازه‌ای عجیب بود که بسیاری آن را صرفاً شایعه فضای مجازی دانستند.
در نهایت دیدن تمساح یا چیزی شبیه آن در اطراف دریاچه چیتگر تایید شد. آرش میلانی، عضو شورای شهر تهران در این باره به برنا گفت: احتمال دارد تمساح خانگی قاچاق که این روزها رواج پیدا کرده، توسط یک شهروند غیرمسئول در دریاچه چیتگر رها شده باشد، شواهدی از جمله نوعی رد پا وجود دارد که باعث به وجود آمدن تردیدهایی در وجود داشتن این حیوان در دریاچه شده است.
علی‌اکبر عفت‌منش، معاون اجرایی پروژه دریاچه چیتگر اما نظری متفاوت داشت. او گفت که حدس می‌زند گونه‌ای که عکس‌برداری شده است اَلیگِیتور فیش (alligator fish) یا ماهی سرسوسماری باشد و فعلاً خبری از تمساح نیست.
این نظر عفت‌منش با ایراداتی همراه است. از جمله این‌که ماهی سوسماری موجود در ایران نمی‌تواند وارد خاک شود. با توجه به این مسئله کارشناسان تاکید می‌کنند که اگر ردپایی روی خاک پیدا شده باشد حتماً با تمساح مواجه هستیم. کارشناسان شیلات هم تاکید کردند که ماهی سوسماری و تمساح هیچ‌کدام در دمای دریاچه چیتگر دوام نمی‌آوردند، در نتیجه باید توسط مردم در این محیط رها شده باشند.
این‌که در دریاچه چیتگر چه بوده بحثی جدا می‌طلبد، اما همین خبر بار دیگر ما را به یاد تبعیض‌های ریز و درشت موجود در کشور می‌اندازد. درحالی‌که حضور "احتمالی" موجودی که "شاید" تمساح باشد در تهران جنجال می‌آفریند، تمساح‌های واقعی سیستان و بلوچستان یا همان گاندو چندان مورد توجه نیستند.
داستان گاندو؛ پوزه کوتاه خطرناک
گاندو تنها کروکدیل بومی پاکستان و ایران و بزرگ‌ترین خزنده هر دو کشور است. سیستان و بلوچستان زیستگاه بومی این خزنده است. امروز جمعیت گاندوهای ایران بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ رأس است که بیشتر آن‌ها در دو شهرستان دشتیاری و راسک و در مناطق حفاظت شده گاندو زندگی می‌کنند. نکته جالب توجه این است که مردم بومی سیستان و بلوچستان ارتباط خوبی با گاندوها دارند و دنبال شکار آنان نیستند بلکه از آن‌ها محافظت می‌کنند.
از یک‌سو، میل برخی غیربومی‌ها به شکار و اسیر کردن گاندو، این‌گونه را در معرض خطر قرار داده است و از سوی دیگر مشکلات آب در سیستان و بلوچستان باعث شده تا مردمی که برای آب برداشتن به سراغ برکه‌ها می‌روند با گاندوها درگیر شوند و آسیب ببینند.
مرداد سال گذشته بود که خبر درگیری دختری نوجوان با گاندوها منتشر شد. حوا رییسی دختر ۱۰ ساله، اهل روستای مولاآباد کشاری از توابع سرباز در پایین‌دست سد پیشین رودخانه باهوکلات مورد حمله گاندو قرار گرفت. او هرچند با مداخله خواهرش آمنه از مرگ حتمی نجات یافت، اما یک دستش را از دست داد.
اما حوا اولین یا آخرین قربانی مشکلات منطقه سیستان و بلوچستان نبود که از سر ناچاری برای شستن ظرف یا برداشتن آب به زیستگاه گاندوها رفت و از آن‌ها آسیب دید. مرداد امسال امیرحمزه ۷ ساله که از اهالی روستای هوت گت بال شهرستان دشتیاری است، قربانی گاندو شد و یک دستش را از دست داد.
امیر حمزه همراه مادرش برای شستن لباس‌هایشان و برداشتن آب موردنیاز به رودخانه رفت و در یک بزنگاه اسیر تمساح پوزه‌کوتاه شد و به آخرین شکار گاندوها تا امروز بدل شد.
بر اساس تخمین منابع محلی در سال‌های اخیر حدود ۲۰ کودک و نوجوان بر اثر غرق شدن در هوتگ (گودال حفر شده برای ذخیره آب باران و استفاده مشترک انسان و حیوان)، برکه، رودخانه و گودال‌ها غرق شده و جان خود را از دست‌داده‌اند. این آمار مستقل از کودکان و نوجوانانی است از گاندو آسیب جسمی غیر دائم و دائم دیدند.
با وجود این‌که آسیب دیدن کودکان و نوجوانان از گاندوها سابقه رسمی بیش از یک دهه‌ای دارد، هنوز که هنوز است هیچ فکری برای حل این مشکل نشده. روند آب‌رسانی به مناطقی مثل دشتیاری هنوز بهبود نیافته است و در آستانه ورود ایران به قرن جدید، کودکان و نوجوان برای آب آوردن به سر برکه می‌روند، آن‌هم برکه مشترک با حیوانی مثل گاندو.
اگر میزان جنجالی که برای تمساح تخیلی تهران صورت گرفت برای گاندو رخ می‌داد و مسئولین مثل تمساح تهران برای حل مشکلات تمساح سیستان و بلوچستان هم بسیج می‌شدند، امروز مشکل حل شده بود، دست حواها و حمزه‌ها سر جایش بود و بیش از ۲۰ کودک بی‌گناه هنوز زنده بودند.
نظر شما