سلام نو – سرویس سیاسی: آن طور که معاون حقوقی رئیس جمهوری گفته است رهبر معظم انقلاب با درخواست دولت برای تمدید مهلت بررسی لوایح «FATF» در مجمع تشخیص مصلحت نظام موافقت کرده‌اند. این خبر از آن جهت حائز اهمیت است که بخشی از وضعیت اقتصادی فعلی ایران محصول حضور در لیست سیاه FATF است.
لعیا جنیدی پنجم آذر ماه نیز در پاسخ به سوال خبرنگاران تاکید کرده بود که با توجه به آثار ملی عدم عضویت در FATF، "دولت موضوع را رها نکرده و پیگیری می‌کند". او همان زمان خبر داد که "مقدمات رسیدگی دوباره فراهم شده است."
هفته پیش محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، از نامه دولت به رهبر معظم انقلاب در همین باره خبر داده بود. نامه‌ای که به گفته جنیدی ضمن "ارائه پیشنهاد حقوقی برای پوشش دادن برخی دغدغه‌های اعضای محترم مجمع" در آن "درخواست تمدید مدت رسیدگی به لوایح باقیمانده مربوط به معاهدات به عمل آمد".
جنیدی در پاسخ به سوال ایرنا درباره روندی که باید طی شود گفت: دو لایحه مربوط به مقابله با جرایم سازمان یافته فراملی و مقابله با تأمین مالی تروریسم قبلاً مسیر دولت، مجلس و شورای نگهبان را به طور کامل طی کرده‌اند. در مورد معاهده مقابله با جرایم سازمان یافته فراملی (پالرمو) با توجه به طی فرآیند مقرر در قانون اساسی، تنها یک هماهنگی لازم است و در مورد معاهده مقابله با تأمین مالی تروریسم باید مابقی فرآیند طی و مواردی از ایرادات شورای نگهبان که رفع نشده، در مجمع محترم مورد رسیدگی و تصمیم‌گیری واقع شود.
چرا باید عضو FATF شویم؟
مدت‌ها است که بسیاری از فعالین سیاسی، اقتصادی و حقوق‌دانان از عواقب سنگین FATF سخن می‌گویند. عموم کارشناسان تاکید می‌کنند که حتی در صورت لغو آنی تحریم‌ها، بدون عضویت در FATF نباید انتظار گشایش اقتصادی را داشت.
محمد صدر، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و از حامیان عضویت در FATF با تایید این مسئله می‌گوید: متأسفانه این بحث کاملا درست است و باید گفت که اگر همه تحریم‌ها نیز برداشته شود، درصورتی‌که «اف. ای. تی. اف» حل نشده باشد، همچنان روابط تجاری و بانکی دچار مشکل است و باید دوستان در رأس مجمع به این مسئله توجه جدی داشته باشند.
مهدی پازوکی نیز با تایید حرف صدر می‌گوید: اگر آمریکا نیز به برجام بازگردد و ما همچنان عضو اف‌ای‌تی‌اف نباشیم سیستم بانکی ما نمی‌تواند با سیستم بانکی جهان تعامل داشته باشد.
این اقتصاددان و استاد دانشگاه با اشاره به چین، روسیه و ترکیه گفت که هر سه این کشورها به عنوان سه شریک اصلی ایران عضو اصلی FATF هستند، این در حالی است که قصد عضویت نداریم و تنها بخشی از مقرارات این نهاد را اجرا خواهیم کرد.
دی ماه گذشته، درست زمانی که بحث بررسی FATF در مجمع داغ بود، همتی از پیغام چین و روسیه به ایران خبر داد و گفت: چین و روسیه به ما اطلاع داده‌اند که وارد شدن ایران به لیست سیاه FATF تاثیر منفی بر مبادلات بانکی کشورمان با آنها خواهد داشت.
پیش از همتی نیز بسیاری از تجار و اهالی بازار هشدار داده بودند که عدم پذیرش قواعد FATF برای اقتصاد ایران سم مهلکی است. موافقان تصویب FATF معتقد بودند ورود به لیست سیاه این نهاد مالی اثری به سنگینی تحریم‌های آمریکا دارد. در عمل نیز این حرف ثابت شد و امروز یک سال پس از آن جنجال‌ها حتی برای خرید واکسن کرونا مشکل داریم.
مخالفان چه می‌گویند؟
با وجود تمام استدلال‌های موافقان FATF، مخالفان آن معتقدند تا وقتی ایران از سوی آمریکا به این شکل تحریم است پیوستن به FATF هم سودی ندارد. آنها معتقدند ایران قواعده مبارزه با پولشویی و تروریسم قوی‌تری دارد و نیازی به پیوستن به این پیمان نیست. مخالفان هم‌چنین باور دارند در صورت تصویب لوایح مرتبط با FATF محور مقاومت نیز مشمول تحریم خواهند شد و ارتباطات ایران با آنها قطع می شود.
مسئله دیگر چالش دور زدن تحریم‌ها است. به باور مخالفان ایران اکنون امکان دور زدن تحریم‌ها را دارد، اما با پذیرش FATF تمام داد و ستدهای آن توسط FATF رصد و دور زدن تحریم ناممکن می‌شود.
علی باقری، معاون سعید جلیلی در شورای عالی امنیت ملی، که از جمله مخالفان این لوایح است در تازه‌ترین موضع خود گفت: حامیان داخلی پیوستن ایران به "سی اف تی" باید به این پرسش پاسخ دهند که چگونه عدم موضعگیری کشورهای غربی عضو "اف ای تی اف" درباره ترور شهید فخری‌زاده و مهم‌تر از آن عدم شناسایی این جنایت به عنوان یک اقدام تروریستی از سوی آنها را توجیه می‌کنند؟
همانطور که از گفته‌های باقری، به عنوان یکی از نمادهای مخالفت با FATF بر می‌آید محور اصلی مخالفت با این لوایح، محوری سیاسی است. در واقع از منظر مخالفان تا وقتی تحریم و فشار وجود دارد پیوستن به FATF غیرمنطقی است.
موافقان FATF باید بتوانند به نوعی این نگرانی را رفع و مخالفان را قانع کنند و معادله ذهنی آنان را تغییر دهند. چیزی که ظاهرا لعیا جنیدی و دیگر اعضای تیم حقوقی ریاست جمهوری به دنبال آن هستند. اما آیا این بار دولت می‌تواند در مجمع کاری از پیش ببرد یا مانند نوبت قبل در همراه کردن مخالفان شکست می‌خورد؟ با توجه به ظهور مجلسی که با دولت مخالف است و مجمعی که رئیس جمهور در جلساتش حاضر نمی‌شود به نظر اوضاع سیاسی چندان تغییر نکرده است. با این وجود، شاید لعیا جنیدی و همکارانش راهکارهای حقوقی خاصی برای اقناع کردن اعضای مجمع یافته‌اند. شاید هم موافقان FATF این بار به کمک بیشتر رهبری در تصویب این لوایح چشم امید دارند.
نظر شما