آیا ویروس کرونا توانایی دستکاری ژنتیکی سلول‌های بدن را دارد؟

دکتر مریم واعظ جلالی با اشاره به مهمترین تغییرات ویروس کرونا از ابتدای شیوع تا به امروز اظهار کرد: این تغییرات صرفا با ژنتیک ویروس مرتبط است و ربطی به عملکرد حیات ویروس ندارد. 

وی با اشاره به این که برای بررسی تغییرات ویروس، دسترسی به آزمایشگاه‌های سطح سه، مطالعات و آزمایش‌های فراوان ضرورت دارد افزود: کرونا ویروس، ویروس خاصی است که باید در سطوح بالای ایمنی و در آزمایشگاه‌های مجهز بررسی شود.

ویروس کووید میزان پروتئین‌های خود را افزایش داده است

دکتر واعظ جلالی با بیان که کروناویروس جدید همانند سایر ویروس‌ها، میل شدیدی به بقا در طبیعت دارد، تاکید کرد: تحقیقات بیانگر این مهم است که احتمالا تعداد پروتئین‌های گیرنده سلولی‌ که در سطح ویروس پراکنده شده است به مراتب از روزهای اول شیوع تا به امروز بیشتر و قویتر شده، به عقیده محققان بسته شدن راههای ورودی انتقال ویروس به کمک ماسک و افزایش رعایت فاصله فیزیکی، فرصت جولان و سرایت پذیری را  محدودتر کرده بنابراین ویروس ترجیح می‌دهد اگر چنانچه وارد بدن فردی می‌شود با قدرت سرایت پذیری بیشتری عمل کند.

 وی گفت: در میزان سرایت پذیری کرونا ویروسی که در حال چرخش است، تغییراتی ایجاد شده اما این تغییرات، تغییراتی نیست که منجر به تغییرات عملکردی و تغییر نوع بیماری ناشی از عفونت ویروسی شود. تنها چیزی که درباره ویروس تغییر کرده، قدرت انتقال و سرایت پذیری است که این تغییر نیز در راستای تقویت انتقال است تا ویروس فرصت داشته باشد بهتر و موثرتر به حیات خود ادامه دهد.

 این متخصص با بیان این که به دلیل شیوع گسترده و همه‌گیری بیماری کرونا، افراد با شرایط و پاسخ ایمنی مختلف در برابر این ویروس واکنش نشان می‌دهند، تاکید کرد: بیماری زمینه‌ای، عفونت‌های مختلف و سایر بیمارها بر عملکرد ویروس تاثیرگذار است، بنابراین همه مبتلایان یک نشانه و علامت واحد را تجربه نمی‌کنند.

 وی تاکید کرد: نمی‌توان ادعا کرد حجم بالای  تغییرات و تنوع عوارض کرونا در بیماران، همگی مربوط به ویروس است؛ چرا که این ویروس ویروسی نیست که مدتها در بدن بیمار بماند و بتواند چهره بیماری را عوض کند. در نتیجه می‌توان گفت بیشتر عوارض و نشانه‌های بیماری، که در افراد مختلف، متفاوت گزارش شده است مربوط به پاسخ سیستم ایمنی افراد است.

 ویروس کرونا نمی‌تواند عفونت دائم ایجاد کند

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که برخلاف ویروس عامل بیماری ایدز یا هپاتیت B، ویروس کووید ۱۹ نمیتواند سالها در بدن فرد باقی بماند و مدت زمان ماندگاری آن در بدن افراد کوتاه است ادامه داد: ویروس کرونا نمی‌تواند عفونت دائم ایجاد کند و این ویروس، ویروسی است که بعد از مدتی از بدن حذف می‌شود.

 به گفته این متخصص ویروس شناسی پزشکی، این موضوع که چه عواملی به حذف و یا به بقای ویروس کمک می‌کند، نیاز به انجام آزمایش‌های مداوم در آزمایشگاه دارد و به طور قطع نمی‌توان در سطح بدن میزبان تغییرات کشنده کرونا را بررسی کرد.

 متخصص ویروس شناسی پزشکی دانشگاه با اشاره به این که تحقیقات بیانگر این موضوع است که بررسی تغییرات ویروس با دستکاری پروتئینی سطحی ویروس امکانپذیر خواهد بود تاکید کرد: ویروس‌های جدیدی که پروتئین سطحی آنها تغییر می‌کند را باید به سلول زنده تزریق کرد تا متوجه شویم رفتار ویروس در سطح سلول زنده چه تغییراتی خواهد کرد یا مثلا در مدل تکثیر، ورود و یا تولید نسل‌های آینده ویروس تغییراتی ایجاد می‌شود یا خیر.

 واعظ جلالی با بیان این که انجام تحقیقات مستمر در محیط آزمایشگاهی محققان را به واکسن و داروی موثر در درمان کرونا نزدیک می‌کند گفت: بررسی نحوه تکثیر و تغییرات ویروس در محیط آزمایشگاهی امکانپذیر است.

 عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که جمعیت بالایی از ویروس وارد بدن فرد مبتلا به کرونا شده و تکثیر می‌شود، خاطرنشان کرد: ممکن است در این جریان تعدادی از ویروس‌ها  تغییر کنند و این تغییر منجر به از بین رفتنشان شود ولی اگر چنانچه ویروس تغییر نکند، ویروس‌ها تکثیر و واکنش‌های دیگری از خود نشان خواهند داد.

 آیا کرونا می‌تواند سلول‌های بدن میزبان را دستکاری ژنتیکی کند؟

 این عضو هیئت علمی دانشگاه درپاسخ به این سوال که آیا کرونا توانایی دستکاری ژنتیکی سلول های بدن میزبان را دارد یاخیر نیز گفت: باتوجه به این که ماندگاری ویروس کرونا در بدن موقتی و کوتاه مدت است بنابراین این ویروس نمی‌تواند با دستکاری سلول نقشی در سرطانی کردن سلول داشته باشد، مثلا ویروس هپاتیت B با تغییراتی که در ساختار سلول‌های کبدی ایجاد می‌کند می‌تواند امکان ابتلا به سرطان کبد در فرد مبتلا را بالا برد.

 وی تاکید کرد: ویروس‌های توانمند می‌توانند سلول‌های بدن میزبان را تحت کنترل قرار دهند، ویروس‌هایی می‌توانند باعث تغییر در رفتار  سلول شوند و عملکرد سلول را تغییر دهند که غالبا عفونت‌های پایدار نیز ایجاد کنند، این ویروس‌ها مدام در حالت کنش و واکنش هستند و بنابراین یاد می‌گیرند که چگونه رفتار کنند که هم خودشان زنده بمانند و هم سلول بدن میزبان را دستکاری کرده ولی زنده نگه دارند.

 متخصص ویروس شناسی پزشکی دانشگاه یادآور شد: ویروس‌هایی که تغییرات ژنتیکی در بدن فرد ایجاد می‌کنند، تغییرات آن‌ها ادامه دار بوده و عملکرد سلول را تحت کنترل خود در می‌آورد و در نهایت نیز رفتار سلول تغییر می‌کند. اما ویروس کرونا عفونتی کوتاه مدت است و به عنوان ویروس و عفونتی کوتاه مدت، توقع نداریم که قابلیتی برای تحت تاثیر قرار دادن طولانی مدت سلول‌های بدن داشته باشد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان اینکه عوارضی همانند اختلالات خواب، تغییر رفتار جنسی و یا ریزش موی فرد مبتلا به کرونا میتواند صرفا یکی از عوارض بیماری باشد نه ماهیت ویروس، اظهار کرد: این نشانه‌ها، عارضه‌های غیرمستقیم ویروس و واکنش سیستم ایمنی میزبان به کروناست، چراکه خود ویروس نمی‌تواند مرکز خواب و یا رفتار جنسی را در مغز کنترل کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه با بیان این که ویروس عامل بیماری کووید ۱۹ زمانیکه وارد بدن می شود برای اینکه اندام‌های اختصاصی مورد نظر خود را بهتر آلوده کند، به میزان قابل توجهی تکثیر می‌شود، توضیح داد: بدن برای دفاع خود در برابر ویروس‌ها موادی را می‌سازد که منجر به بروز علایم بیماری ناشی از ویروس می‌شود. به طور مثال زمانیکه به ویروسی همانند آنفولانزا مبتلا می شویم در ابتدا بدن درد داریم، بی اشتها و یا خسته هستیم و یا برخی علائم دیگر را تجربه می‌کنیم، ماهیت ویروس بروز هیچ کدام از این علائم نیست بلکه بدن به محض ورود ویروس به سلول، برای حفاظت خود و سایر اندام‌ها ماده‌ای تحت عنوان اینترفرون ترشح می‌کند، این ماده باعث می‌شود که احساس خستگی و بی حالی داشته باشیم، بنابراین این سیستم ایمنی بدن است که در مواجهه با ویروس  واکنشی اینچنینی از خود نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: به این ترتیب می‌توان گفت بسیاری از علائم در کرونا ویروس هم، علت مستقیم ویروس نیست بلکه صرفا ویروس مکانیسم‌های مختلف دفاعی بدن را روشن می‌کند.

توانمندی فوق العاده کرونا ویروس‌ها برای انعطاف با میزبان

دکتر واعظ جلالی با اشاره به این که بسیاری از اپیدمی‌های نوظهور و جدید ویروسی، بین انسان و حیوان مشترک هستند گفت: خانواده کرونا ویروس‌ها توانمندی فوق العاده‌ای برای انعطاف با میزبان خود دارند، به این معنی که زمانیکه از یک میزبان به میزبان دیگری جهش پیدا می‌کنند خود را با شرایط تطبیق می‌دهند. ویروس کرونا ابزاری در اختیار دارد که به صورت مشترک در بدن حیوان و انسان می‌تواند به ادامه حیات بپردازد.

این عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این که محققان نسبت به شیوع بیماری نوظهوری از خانواده کرونا ویروس در سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۵ هشدار داده بودند، عنوان کرد: طی مطالعات پیش بینی شده بود که این ویروس توسط خفاش‌ها به انسان منتقل خواهد شد که نتیجه آن نیز ایجاد پاندمی اخیر از بیماری است که ضمن همه‌گیری بالا در برخی موارد کشنده نیز است.

 به گزارش روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، این متخصص ویروس شناسی پزشکی با بیان اینکه احتمال ضعیفی برای دست ساز بودن این ویروس وجود دارد، تاکید کرد: بر اساس مطالعات پیشین بنظر می‌رسد این ویروس بر اثر روال طبیعی زندگی خود و توانمندی زندگی در میزبان‌های مختلف وارد جامعه انسانی شده است. همانطور که در گذشته نسبت به آن هشدارهایی داده شده بود. بنابراین احتمال دست ساز بودن این ویروس تقریبا صفر است.