در ایام خطرهای کرونایی و خانه نشینی یک جوان با تحصیلات دکتری رشته حرکات اصلاحی از دانشگاه تهران با ایده اصلاح و درمان غیرحضوری ناهنجاری های مختلف نظیر پای پرانتزی، زانو ضربدری ، کف پای صاف، قوزپشتی، کمردرد، گردن درد و... با کمک یک تیم متخصص که امروز به بیش از ۲۰ نفر رسیده اند نتایج شگفت انگیزی کسب کرده است تا بهانه ای شود به سراغ دکتر ارسلان گلشنی برویم و پیرامون این مسائل گپی بزنیم.
از آغاز دوران تحصیلی تان شروع کنیم.
دوران ابتدایی رو در روستای زوارق گذراندم و دوران راهنمایی و دبیرستان را در مدارس نمونه دولتی شهرستان بناب (استان آذربایجان شرقی) سپری کرده و دیپلم ریاضی فیزیک گرفتم و بعد از اون در رشته مهندسی صنایع سه ترم مشغول به تحصیل شدم و بعد از گذشت سه ترم علاقه چندانی به این رشته و ریاضیات وفیزیک نداشتم برای همین در دانشگاه بیشتر دنبال رشته های دیگه بودم که با رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی آشنا شدم. یکی از دوستان من هم هیئت علمی همین رشته بود و با تحقیقاتی و بررسی که انجام دادم و با بررسی کتاب هایی که میخونن و کارهایی که انجام می دهند حس کردم که به این رشته خیلی علاقه دارم برای همین مجدد کنکور دادم و اقدام کردم برای رشته تربیت بدنی که بعد از آن توانستم در دانشگاه تهران قبول بشم و مقطع کارشناسی را به صورت پشت سر هم در طول ۷ ترم تونستم تموم کنم و در مقطع کارشناسی ارشد هم در دانشگاه تهران قبول بشم و این مقطع را در چهار ترم بگذرونم و بعد از اون مجدد مقطع دکتری در رشته حرکات اصلاحی و آسیب شناسی ورزشی دانشگاه تهران قبول شدم.
چطور شد که دیپلم ریاضی فیزیک داشتید و مهندسی می خواندید ولی به رشته تربیت بدنی که کمتر کسی به آن علاقه داشت روی آوردید و تغییر رشته دادید؟
اجازه بدهید این طوری توضیح بدم که فقط رشته مهندسی صنایع نبود و من قصه و داستان طولانی را داشتم تا برسم به رشته تربیت بدنی و وقتی دیپلمم را گرفتم بعد از کنکور اقدام کردم برای دانشکده افسری دانشگاه ستاری و دانشگاه امام علی (ع) که برم نظامی شوم و افسری بخونم اما هیچ کدوم از این ها قسمت نشد و من رفتم مهندسی صنایع. بعد از اونم با شرایطی که در رشته تربیت بدنی پیدا کردم و دیدم رشته‌ای هست که خیلی بهش علاقه دارم وهم اینکه رشته‌های ورزشی مختلف را به صورت عملی وعلمی تجربه می‌کنم.
به صورت آکادمیک کتاب‌هایی که میخوندن و واحدهایی که دارند و با ایده جالبی از آشنایی با عضلات بدن و حرکاتی که این عضلات انجام می‌دهند خیلی برای خود من جذاب بود. به همین دلیل پیگیر این رشته دانشگاهی شدم و بعد از قبولی در این رشته، کارشناسی را شروع کردم که نسبت به این رشته روز به روز علاقه بیشتری پیدا کردم برای همین سال آخر کارشناسی را سفت و سخت شروع کردم و برای خواندن دوره ارشد با دوستانی که ارشد میخواندن مشورت گرفتم و دوران جالب و شیرینی بود که جذابیت این موضوع در این بود که هیچ موقع درس خواندن برای ارشد و دکتری برام خسته کننده نبود.
به خاطر اینکه علاقه داشتم به این رشته و بعد اینکه کارشناسی ارشد رو هم تموم کردم، در دوره ما اولین سالی بود که کنکور دکتری را در تمامی رشته ها عمومی برگزار کردند و نکته جالبی داشت که در گرایش ما هیچ سوالی در کنکور و مرحله اول نیومد و تمامی سوال های کنکور در دکتری از گرایشهای مدیریت ورزشی، رفتار حرکتی و فیزیولوژی ورزشی بود و خیلی از دوستان با شنیدن این خبر، کنکور ندادند ولی من از آنجایی که علاقه داشتم به این رشته، کتاب هایی که اضافه بر کتاب های خودمون بود رو خوندم و کنکور دادم و خدا را شکر تونستم مجدد در دانشگاه تهران قبول بشم و بتونم در مقطع دکتری هم تحصیل کنم. در واقع در سه تا مقطع آموزشی در دانشگاه تهران بودم.
تا کنون بیش از ۱۵۰۰۰ ارزیابی بدنی برای تشخیص ناهنجاری ها داشته ام
شروع ما به عنوان یک کارورز و دانشجویی که تازه شروع به کار کرده بود تو این رشته از مرکز تندرستی دانشگاه تهران بود. خوشبختانه باعث شد که درطرحی که وزارت علوم داشت باید دانشجوهای ورودی جدید را ارزیابی اسکلتی عضلانی انجام می دادیم حضور داشته باشم و بعد کسانی که مشکلاتی را داشتن ارجاع می دادیم به مرکز تندرستی دانشگاه و مشاوره‌های لازم را به آنها می‌دادیم. در این سه سالی که من توی مرکز تندرستی دانشگاه تهران بودم، بیش از پنج هزار نفر را ارزیابی بدنی و تشخیص ناهنجاری دادم و این تجربه خوبی برای من بود که اولاً انواع ناهنجاری های بدنی در آنجا به صورت تجربی و عملی دیدم و اینکه با وسایل و تجهیزاتی که داشتیم و از آنها استفاده می کردیم برای اندازه گیری های بدن کار کردم و یک تجربه خوبی بود که به دست آوردم.
بعد از کلینیک دانشگاه تهران تقریباً ۴ سالی است که در کلینیک به صورت خصوصی کار می‌کنم و در این مدت هم با توجه به همکاری با پزشک های متختلف، تجربه های خوبی به دست آوردم. در این بین ارزیابی های مختلفی را برای دانش‌آموزان و ادارات مختلف انجام دادم که این موارد هم به خودیه خود هرکدام تجربه های جدید را به همراه داشت و کمک کرد که بتوانم در تشخیص ناهنجاری ها تجارب خوبی داشته باشم وبتوانم خدمت گزار خوبی برای جامعه باشم.
اولین ویزیت
اولین ویزیت من برمی گردد به چند سال پیش و اسمشون هم حتی یادمه آقایی به اسم پیری که هر جا هستند سلامت باشند.ایشان با شکایت درد در ناحیه پشتی و بین کتف مراجعه کردند و بعد از ارزیابی بدنی که انجام دادم متوجه شدم که ایشون اسکولیوزیس یا ناهنجاری کج پشتی را دارند؛ برای همین براشون تجویز آب درمانی و حرکات اصلاحی را انجام دادم. بعد از گذشت پنج جلسه ایشان پیشرفت های خوب را داشتند اما باز هم دیدم که پیشرفتی که می‌خواهم را هنوز به دست نیاوردم و مجددا ویزیت انجام دادم و در مورد محل کارشون ازشون پرسیدیم وقتی این سوال را پرسیدم متوجه شدم که ایشان در محل کار با دو سیستم کامپیوتری کار می کنند، برای همین مجبور بودند که یک چرخشی داشته باشند تا با سیستم دیگر کار کنند. با اصلاح این مسئله، بقیه مشکلات هم حل شد و این تجربه خوبی برای خود بنده بود که حتماً باید اطلاعات کارهای روزانه هر فرد را داشته باشم. وقتی میگوییم که حرکات اصلاحی داریم کار میکنیم، باید به نظر بنده در وهله اول کارهای روزانه و الگوهای حرکتی زندگی فرد اصلاح گردد.
بیماری که تعادل خیلی پایین داشت و بیشتر پزشکان پیش بینی کرده بودن که در ماه های آتی از واکر و ویلچر استفاده خواهد کرد پیش شما درمان شد.
تقریباً یک سال و نیم پیش بود که یک فردی با شکایت از تعادل کم و ضعف عضلانی در پای چپ به ما مراجعه کرد. ایشان را یکی از پزشکان بیمارستان میلاد برای آب درمانی و بازتوانی به ما ارجاع داده بودند. بعد از بررسی و صحبت هایشان دیدم که خیلی نسبت به درمان و بازتوانی شان ناامید هستند و این خب برگرفته از نظرات همکاران دیگر بوده است. برای خود من هم خیلی سخت بود این مسئله که بسیاری از متخصصین دیگر ایشون را جواب کرده و گفته بودند که روز به روز تعادلت کمترخواهد شد، چون شما مشکل قبلی فلج اطفال و در حال حاضر تنگی کانال نخاعی در ناحیه پشتی را دارید.
در وهله اول خودم خیلی نسبت به این مسئله شک داشتم که میتونیم کمکی انجام بدیم یا نه! ولی خب از اونجایی که یک لحظه فکر کردم شاید آخرین جایی باشه که ایشان آمدند و ناامید کردن ایشان می تواند تبعات بعدی را داشته باشه برای همین گفتم که ما می‌توانیم کارهایی برای شما انجام بدیم و ببینیم چه نتیجه ای میگیریم و نه میتونم بگم که نمیشه براتون کاری انجام داد و نه می تونم بگیم که حتما بهتر میشه. بعد از گذشت ۶ جلسه برای خود من خیلی جالب بود که عضلات روی ران (چهار سر ران ) این فرد شروع کرد به فعالیت و تعادل بیشتر شد و فعالیت عضلات ایشان هم برای خودم و هم برای این فرد خیلی جالب بود و ما این روند را ادامه دادیم. مراحل درمان خداروشکر روز به روز بهتر و بهتر شد تا اینکه بعد از سه ماه تعادل ایشان کاملا برگشت. شاید بگم ۸۰% تعادلشان برگشت و راحت پله بالا و پایین رفتند، دوباره برگشتند به کارشون و مجددا به رانندگی با تاکسی پرداختند. جالبه بعد از مدت ها یک روز اومدن تو اتاق من و گفتن که با من صحبتی دارند، من گفتم شاید در مورد روند درمان ایشونه، گفتم که بفرمایید؛ و خیلی جالب بود این مسئله که گفتند به یاد دارید روزی که من اولین بار اومدم پیش شما و شروع کردن به صحبت کردن از اتفاق‌هایی که قبل از آن بوده و نظراتی که بقیه همکاران داشتند و بعد اون گفتند من به دلیل این که بیشتر جاها که رفته بودم ناامید بودم از روند درمانی و حتی داشتم به این فکر می کردم که بعد از این که پیش شما مراجعه کردم و نتیجه ی هم از اینجا نگرفتم خودکشی کنم! این مسئله را که شنیدم خیلی برای خود من شوک آور بود که اگر من لحظه ای به خودم می گفتم که نه از کار ما هم نتیجه ای نمیگیره چه اتفاق هایی رو می تونست بعدش به همراه داشته باشه؟ برای همین خودم این تجربه را به دست آوردم که حداقل توی برخی مواقع بدن انسان جوری هست که نمی تونیم بگیم دو دوتا چهارتا میشه و باید یک سری کارها را حتما تست کنیم و بعد جواب بدیم و فرد را مایوس و ناامید نکنیم.
دکتر حرکات اصلاحی دقیقا یعنی چی؟ لطفاً در مورد رشته ناشناخته و بسیار کاربردی حرکات اصلاحی توضیح دهید
حرکات اصلاحی یکی از گرایش های رشته علوم ورزشی است که در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری در برخی از دانشگاه های اصلی کشور ایران وجود دارد. این رشته بیشتر حیطه فعالیتش در پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی و همچنین در مراحل پایانی بازتوانی است اما با توجه به دوره های تکمیلی که برای این رشته وجود دارد مثل ماساژ درمانی و آب درمانی (تحت نظارت فدراسیون پزشکی ورزشی) لذا فارغ التحصیلان این رشته می‌توانند در بخش توانبخشی در کنار تیم های پزشکی و هم در بخش پیشگیری در آموزش و پرورش برای دانش‌آموزان و هم در ادارات و شرکت ها برای پیشگیری از مشکلات پرسنل فعالیت داشته باشند. همچنین یک قسمتی از کار این رشته در بازتوانی و پیشگیری از آسیب های ورزشی در تیم‌های باشگاهی و ورزشکاران حرفه ای است.
شما در حال حاضر در کدام یک از این حیطه ها فعالیت دارید؟
با توجه به علاقه‌ای که داشتم من بیشتر در حیطه بازتوانی و در برخی مواقع پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی فعالیت دارم که با توجه به تجاربی که دارم بیشتر در مشکلات گردن، کمر و زانو تخصص دارم.
در خصوص ابدرمانی فرمودید و میدونیم که یکی از طب های مکملی است که در بهبود مشکلات زانو و ستون فقرات توسط متخصصین تجویز می شود لطفا بیشتر در این خصوص توضیح دهید
آب درمان یکی از تجویز هایی است که اخیراً متخصصین ما بیشتر انجام می دهند اما یکی از باورهای رایج و اشتباهی که وجود دارد این است که آب درمانی راه رفتن توی آب است. در حالی که وقتی تخصصی‌تر به این قضیه نگاه میکنیم آب درمانی را اجرای یک برنامه کاملاً تخصصی و تجویز شده تعریف میشود که باید حتما زیر نظر یک متخصص در شرایط خاص و در دمای خاص استخر انجام شود و با توجه به ویژگی های فردی و مشکل هر فرد برنامه تجویز می شود. برای هر فرد متفاوت است و نباید به صورت عمومی که فکر کنیم همه کمردردها مشکل ها یکسان است عمل کنیم.
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر مشکلات مربوط به ستون فقرات افزایش یافته است. به نظر شما دلیل اصلی مشکلات ستون فقرات چیست؟
با توجه به این که ما بیشتر ساعات در محیط کار و حتی در خانه با وسایل الکترونیکی مثل لپ تاپ، کامپیوتر موبایل و تبلت سرکار داریم و همچنین فعالیت‌های روزانه ما به شدت کاهش پیدا کرده است. خوب مثل قطره آبی که سال ها بر روی یک سنگی چکه می کند قطعا ما هم تغییراتی را در طی سالیان خواهیم داشت و مشکلات زیاد عضلانی را خواهیم داشت که اگر آن را جدی نگیریم می تواند مشکلات دیگری مثل بیرون زدگی های دیسک، تنگی کانال نخاعی و موارد دیگر را به همراه داشته باشد.
شما به عنوان یک متخصص در حوزه پیشگیری چه راهکاری در این مورد پیشنهاد می کنید؟
اولین قدم در پیشگیری از مشکلات اسکلتی عضلانی به نظر من اصلاح عادت های غلط روزانه است. یعنی اینکه باید عادت های غلط استفاده از لپ تاپ، کامپیوتر، موبایل و تبلت را حتماً تصحیح کنیم و در حالت های نشستن و رانندگیمون بسیار دقت کنیم و سعی کنیم همیشه صاف بشینیم و در کنار تصحیح عادت های روزانه سعی کنیم یکسری از موارد را رعایت کنیم که باعث میشود فعالیت های روزانه ما افزایش پیدا کند. مثل این که شما در طول روز و یک بار فکر کنید آسانسور خرابه و از پله استفاده کنیم. یا یک بار برای خرید به سوپرمارکت تشریف بردید فکر کنید که سوپری نزدیک شما چیزی که شما میخواید را نداره و باید از سوپری دیگه که با شما فاصله داره خرید کنید. یا میخواهید ماشینتون را پارک کنید فکر کنید توی اون محلی که شما میخواهید تشریف ببرید جای پارک کمه و برای همین کمی با فاصله پارک کنید تا در طول روز فعالیت های شما به همین راحتی افزایش پیدا کند و اگر توانستید که در هفته حداقل ۲ الی ۳ جلسه ورزش منظم در برنامه تون قرار دهید.
نمره آب درمانی در ایران نمره قابل قبولی است
متاسفانه در این مسئله نمره قابل قبولی در ایران نداریم. به خاطر باور غلطی که وجود دارد و آب‌درمانی را راه رفتن در آب می دانند و اینکه این روش درمانی و بازتوانی را هنوز بسیاری از مردم وحتی متخصصین شناختی نسبت بهش ندارند.
شما به عنوان بنیان گذار تکنیک M.I.R شناخته شده اید، بیشتر در این مورد و این روش توضیح دهید؟
تکنیک MIR در واقع مخفف Musculoskeletal Imbalance Restoration است.
در این روشی که ابداع کردیم از روش های مختلف تمرین در آب، تمرین در بیرون از آب، ماساژ تراپی و موارد دیگر برای بهبود و بازتوانی مشکلات اسکلتی عضلانی استفاده می کنیم. بسیاری از تکنیک هایی که هم در آب و هم بیرون از آب استفاده میشود؛ تلفیقی از رویکردهای مختلف بوده که توسط بنده برای مشکلات مختلف طراحی شده اند که اگر بخواهیم تخصصی‌ترین رویکرد را توضیح بدیم و بگوییم این روش به رویکردهای کنترل حرکتی یا موتور کنترلی نزدیکتراست. وقتی کسی به ما برای بازتوانی یا پیشگیری از مشکلاتش مراجعه می کند از تکنیک های مختلف و فضاهای مختلفی که داریم برای بازتوانی یا پیشگیری استفاده میکنیم؛ در این تکنیک بیشتر تمرکز ما به اصلاح برنامه و الگوهای حرکتی فرد در طی دوره بازتوانی است.
با این تکنیک به چه مشکلاتی می توانید کمک کنید؟
مشکلاتی که بیشتر در این تکنیک می توانیم کمک کنیم مشکلات ناحیه ستون فقرات، زانو، شانه و مچ پا است.
و در کنار این مشکلات می توانیم به افراد سالمندی که تعادل پایینی دارند یا کودکان و نوجوانانی که ناهنجاری های اسکلتی عضلانی (زانوی ضربدری، زانو پرانتزی، کف پای صاف، قوز پشتی، گودی کمر و ...) دارند نیز کمک کنیم تا از مشکلات بعدی پیشگیری کنند .
آینده تکنیک MIR را چگونه می بینید؟
با توجه به اینکه میزان فعالیت بدنی در جامعه ما به شدت کاهش پیدا کرده و اینکه میانگین سنی جامعه ما به سمتی میرود که سالمند زیادی خواهیم داشت، لذا این تکنیک می تواند برای بهبود مشکلات اسکلتی عضلانی و پیشگیری از مشکلات بعدی بسیار مفید باشه و قطعا استفاده از این تکنیک می تواند به بسیاری از این افراد کمک کند. برای همین آینده‌ای بسیار خوبی را برای این تکنیک و با استفاده از این روش ها پیش بینی می کنم.
اگر متخصص حرکات اصلاحی نمی شدید چه کاره می شدید؟
راننده کامیون ترانزیت!
از دیگر علاقه‌مندی‌هایتان بگویید.
علاقه مندی های دیگه من رسیدن به خانواده و گذراندن وقت با همسر و مادرم هست. این کار بسیار برای بنده با ارزش است. چرا که حس می کنم لحظات عمرمو با شریک زندگیم و مادر مهربانم میگذرونم و این حس خوب و با هیچ چیزی نمیتونم عوض کنم.
سخن پایانی
در پایان آرزو دارم که حرکات اصلاحی، آب درمانی و این روش هایی که استفاده میکنیم جایگاه خود را در جامعه پیدا کنند و بتوانیم خدمتگزار خوبی برای جامعه باشیم تندرست باشید.
نظر شما